Factcheck: nee, Bill Gates zit niet achter de ontwikkeling van methaanremmer Bovaer 

Online wordt gesteld dat Microsoft-oprichter Bill Gates achter Bovaer zou zitten, een voedingsadditief voor runderen dat de methaanuitstoot van de veeteelt zou inperken. Dat klopt niet. Gates participeert wel in een start-up die een concurrerend product wil lanceren.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

In de publieke Facebookgroep Stop De Leugens, die 20.400 leden telt, verscheen op 3 december 2024 onderstaande post. 

‘Big Pharma en Bill Gates bemoeien zich nu ook met de zuivelproducten in ons land’, lezen we in de post, die linkt naar een artikel op de website Ninefornews, met als titel: ‘Gevreesde methaanremmer Bovaer ook ingezet in Nederland.’

Waarover gaat dit?

Runderen produceren bij het verteren van voedsel gassen in hun maag, die in de vorm van boeren en winden in de atmosfeer belanden. Die uitstoot bevat onder andere methaan, dat net als CO2 een belangrijk broeikasgas is. De uitstoot van methaan is een van de redenen waarom de klimaatlast van rundsvlees zoveel groter is dan die van andere dieren of van groenten.

Arla Foods is een Deens-Zweeds zuivelbedrijf dat eigenaar is van de grootste Britse zuivelcoöperatie die verschillende Britse supermarkten bevoorraadt. Zoals factchecker Rien Emmery eerder al uitlegde in Knack, kondigde Arla Foods eind november 2024 een proef aan waarbij koeien op 30 boerderijen de methaanremmer Bovaer in hun voer gemengd zouden krijgen.

Bovaer werd ontwikkeld door het Nederlandse bedrijf DSM-Firmenich als zogenaamde ‘methaanremmer’, Het moet aan veevoeder toegevoegd worden a rato van een kwart theelepel per koe per dag. Het product bevat de organische verbinding 3-nitro-oxypropanol (3-NOP), een stof die inwerkt op de enzymen in de rundermagen die verantwoordelijk zijn voor de productie van methaan.

De fabrikant zegt dat zijn supplement de methaanuitstoot kan verminderen met gemiddeld 30 procent voor melkvee en tot 45 procent voor vleesvee. Zo wordt het mogelijk om de uitstoot van broeikasgassen in de veehouderij te verlagen.

Vergif

Op sociale media werd hevig gereageerd op de aankondiging van Arla Foods. Zo werd er opgeroepen tot een boycot van de zuivelproducten van Arla, of zelfs van de supermarkten die de melk van het bedrijf verkochten. Op TikTok verschenen filmpjes van Britten die flessen melk in het toilet gieten en pakjes boter in de vuilnisbak gooien, omdat er ‘vergif’ in zou zitten.

In december 2024 waaide de paniek over naar Nederland en België. Op sociale media deelden mensen screenshots van de e-mails die ze verstuurd hadden naar supermarkten, boerderijen en biologische sectororganisaties met de vraag ‘of ze ook Bovaer gebruikten’.

Waar komt die aversie tegen Bovaer vandaan? 

Tegenstanders van Bovaer vrezen dat de stof in de melk en het vlees van koeien terechtkomt en schadelijk zou zijn, onder andere voor de mannelijke vruchtbaarheid. Ze verwijzen daarbij naar een rapport van de Britse Voedselveiligheidsautoriteit (FSA), dat stelt dat het werkzame 3-NOP ‘irriterend voor de huid en ogen en potentieel schadelijk bij inademing’ kan zijn. Maar vermengd in veevoeder wordt de stof afgebroken in de maag van de dieren, en komt ze dus niet in vlees of melk terecht.

De fabrikant van Bovaer, boerenvakbonden, academische experts, supermarkten en zuivelproducenten beargumenteren dat het product al vijftien jaar in ontwikkeling is en na tientallen trials en wetenschappelijke publicaties als veilig wordt beschouwd. De European Food Safety Authority (EFSA) keurde het gebruik van het additief al in februari 2022 goed.  

Wereldbevolking decimeren

De voorbije weken werd het verhaal verspreid dat Bovaer ‘gepusht wordt door Bill Gates om de wereldbevolking te verkleinen’. De oprichter van Microsoft is wel vaker het onderwerp  van samenzweringstheorieën, zoals bleek uit verschillende eerdere factchecks van Knack.

https://www.knack.be/factcheck/factcheck-nee-dit-zijn-geen-bill-gates-muggen-met-rugnummer/

Maar Bill Gates is niet betrokken bij dit project. In een artikel dat National World publiceerde op 28 november 2024 werd dat bevestigd door een woordvoerder van Arla Foods: ‘De informatie die online verspreid wordt over onze link met Bill Gates is volkomen onjuist en beweringen met betrekking tot zijn betrokkenheid bij onze producten zijn onnauwkeurig.’

De Britse factcheckers van Logically Facts hebben contact opgenomen met DSM. Het bedrijf liet weten dat het Bovaer ‘volledig ontwikkeld’ had, dat het bedrijf ‘geen andere investeerders’ had en dat ‘Bill Gates niet betrokken is bij de ontwikkeling van Bovaer’, zoals de onderneming ook stelt in een verklaring op haar website van 2 december 2024. 

DSM heeft eerder wel vier beurzen ontvangen van de Bill & Melinda Gates Foundation, de eerste in 2013 en de meest recente in 2022, maar die hebben specifiek betrekking op onder meer malariapreventie en sanitaire voorzieningen, niet op Bovaer. Aan de factcheckers van Full Fact liet de Bill & Melinda Gates Foundation weten dat ze geen aandelen van DSM-Firmenich bezit.

Zeewier

Wel heeft miljardair Gates in 2023 geïnvesteerd in de Australische start-up Rumin8, zo lezen we bij The Guardian en BBC. Dat bedrijf ontwikkelt ook een voedingsadditief voor koeien, op basis van zeewier. 

Rumin8 is niet gelinkt aan Arla Foods; het is een concurrerend bedrijf. Er bestaat geen bewijs dat geld van Bill Gates rechtstreeks zou hebben bijgedragen aan Bovaer.