Factcheck: nee, Bill Gates en George Soros linken de WHO niet aan een lab in Wuhan

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Berichten op sociale media leggen verbanden tussen de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en ‘het Chinese biologische laboratorium in Wuhan’. Zakenmannen Bill Gates en George Soros zouden betrokken zijn in een coronacomplot. Het bericht bevat echter te veel feitelijke fouten om geloofwaardig te zijn.

Op 3 december ontvangt Knack een mail van een bezorgde lezer. Die laat weten verschillende kettingmails te hebben ontvangen waarin een laboratorium in Wuhan wordt gekoppeld aan de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). De lezer vraagt zich af of de info klopt.

Heel wat grote bedrijven uit de farma-industrie en de financiële wereld zouden gelinkt zijn aan elkaar. Ook zakenmensen Bill Gates en George Soros komen in het bericht voor. De tekst begint met ‘Toevallig zeg?’ en doet dan een heel aantal feitelijke uitspraken die verschillende bedrijven en personen met elkaar in verband brengen.

Dit bericht doet niet alleen de ronde via mail. Het bericht duikt ook op in de Facebookgroep ‘De waarheid voorbij het nieuws’. Op Facebook vinden we maar liefst 13 soortgelijke berichten terug. 235.000 mensen zien een van die berichten op hun tijdlijn passeren.

Het bericht circuleert niet alleen in het Nederlands. Eerder doken al Engelse, Spaanse, Franse en Griekse varianten op. Op Twitter werd een bericht met ongeveer dezelfde inhoud bijna 2000 keer gedeeld.

De oorsprong van het bericht ligt wellicht in Italië. Daar deed op 12 november al een vergelijkbaar Facebookbericht de ronde. We onderzoeken enkele van de feitelijke claims uit de Vlaamse versie.

Is Glaxo eigenaar van een laboratorium in Wuhan en Pfizer?

De kleine foto bij het Facebookbericht toont het Wuhan Institute of Virology (WIV). De originele foto is afkomstig van persagentschap AFP. In april claimde de Amerikaanse president Donald Trump dat het nieuwe coronavirus afkomstig was uit een laboratorium van dat instituut. Enig bewijs hiervoor werd nooit geleverd.

Volgens het Facebookbericht zou Glaxo de eigenaar van het Wuhan Institute of Virology zijn. Glaxo staat voor GlaxoSmithKline (GSK), een Britse multinational in de farma-industrie. Dat bedrijf is geen eigenaar van het Chinese instituut, zo blijkt uit online onderzoek. Op de site van het WIV lezen we dat het instituut een onderdeel is van de Chinese Academy of Sciences, die van de Chinese overheid afhangt. Het zwaar beveiligde lab, dat onderzoek doet naar besmettelijke virussen, werd ingehuldigd in 2015. Alleen China investeerde erin.

GSK is wel actief in China, maar heeft geen grote vestiging in Wuhan, een stad met meer dan 11 miljoen inwoners. GSK heeft wel een kantoor in Wuhan, maar een link tussen dat kantoor en het WIV konden we niet vinden.

GSK zou ook eigenaar zijn van de multinational Pfizer, die een van de coronavaccins ontwikkelt. Dat klopt evenmin. GSK is een concurrent van Pfizer. Pfizer is een beursgenoteerd bedrijf, de eigenaars zijn publiek bekend. GSK komt in de lijst van eigenaars niet voor.

Wel is het zo dat Pfizer en GSK in augustus 2019 samen een bedrijf hebben opgericht: GSK Consumer Healthcare. Bij de opstart van die gezamenlijke onderneming bezat GSK 68 procent van de aandelen en Pfizer 32 procent. GSK Consumer Healthcare heeft echter niets te maken met vaccins of medicatie. Ze maken alledaagse producten zoals de gewrichtsgel Voltaren en de tandpasta Sensodyne.

Heeft Pfizer een link met Wuhan? Jazeker. Dat is ook niet zo vreemd voor een bedrijf met wereldwijde vertakkingen, dat al meer dan dertig jaar in China actief is. In Wuhan heeft Pfizer sinds 2010 een centrum voor onderzoek en ontwikkeling.

Beheert BlackRock de financiën van George Soros?

Twee grote aandeelhouders van Pfizer komen ook voor in het Facebookbericht: de vermogensbeheerders BlackRock en Vanguard. Dat ‘BlackRock Pfizer beheert’, zoals het bericht stelt, klopt evenwel niet. Meerdere bedrijven hebben aandelen in Pfizer. BlackRock is de op twee na grootste aandeelhouder, met 5% van de aandelen.

Dat hoeft niet te verbazen. BlackRock is de grootste vermogensbeheerder ter wereld en heeft voor zijn klanten aandelen in erg veel bedrijven wereldwijd, waaronder Pfizer. Hetzelfde kan gezegd worden over The Vanguard Group. Die vermogensbeheerder bezit 7,6% van de aandelen in Pfizer, en is daarmee de grootste aandeelhouder.

BlackRock beheert ook niet de financiën van de Open Society Foundations (OSF) van George Soros. Die stichting ondersteunt wereldwijd maatschappelijke organisaties die ijveren voor democratie en mensenrechten. Op de site van de stichting vinden we geen enkele verwijzing naar vermogensbeheerder BlackRock.

Ook de Franse bank AXA heeft niets te maken met Soros’ Open Society Foundations. Op de site opensocietyfoundations.org is er slechts één vermelding van AXA, in een voorbeeld van een rechtszaak van een verzekeringsbedrijf tegen individuen met valse verzekeringsclaims.

Bouwde Winterthur (BWT) het laboratorium in Wuhan?

Toch lijkt AXA volgens het Facebookbericht een zoveelste belangrijke schakel want de Franse verzekeraar zou eigenaar zijn van ‘het Duitse bedrijf Winterthur (BWT) dat het Chinese laboratorium in Wuhan heeft gebouwd’. Winterthur (BWT) bestaat echter niet.

Wat wel bestaat, is BWT Bau AG, een bouwbedrijf met hoofdzetel in de Zwitserse stad Winterthur. Op Facebook wordt dat bouwbedrijf wellicht verward met de verzekeringspoot Winterthur van de bank Credit Suisse. Die verzekeraar werd in 2006 gekocht door het Franse AXA, maar heeft dus niets te maken met het bouwbedrijf.

Noch het bouwbedrijf BWT Bau AG, noch de verzekeringsmakelaar Winterthur hebben iets te maken met het Wuhan Institute of Virology. Een delegatie van de Chinese stad Wuhan bezocht de Zwitserse stad Winterthur in 2015, maar dat is de enige aanknoping die we konden vinden.

Is Bill Gates de eerste sponsor van het WHO?

Dat Bill Gates, de oprichter van Microsoft, in Pfizer investeert, klopt. Al in 2002 kocht de Bill and Melinda Gates Foundation aandelen in negen farmaceutische bedrijven, waaronder Pfizer. Gates komt echter niet voor in de lijst met grootste aandeelhouders.

Is Gates de eerste sponsor van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)? Nee, dat is de Duitse overheid die voor 12,18% van het inkomen van de WHO zorgt. De Bill and Melinda Gates Foundation komt wel op de tweede plaats met 11,65%.