Factcheck: met een elektrische fiets kun je wél aan je conditie werken

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

‘Om conditie te verbeteren is elektrische fiets volkomen nutteloos.’ Dat lazen we onlangs in AD. Maar het is sterk overdreven.

In de Nederlandse krant AD werd onlangs een experiment gepubliceerd, in samenwerking met de Universiteit Twente. Een verslaggever fietste in een gecontroleerde omgeving drie korte ritjes met een gelijke snelheid (21-22 km/u): met een e-bike in turbostand, met een e-bike in tourstand en met een stadsfiets. Intussen werden de opname en afgifte van zuurstof gemeten en het energieverbruik berekend. Met een normale fiets was dat 8,34 kcal/min, met een e-bike in tourstand 5,61 kcal/min en met een e-bike in turbostand 4,34 kcal/min. De conclusie, als kop boven het artikel: ‘Om conditie te verbeteren is elektrische fiets volkomen nutteloos.’

‘Dat moet toch ernstig genuanceerd worden’, zegt professor inspanningsfysiologie Bert Op ’t Eijnde (UHasselt). ‘In 2018 verscheen een mooie reviewstudie, waarin de resultaten van zeventien onderzoeken werden gebundeld. De onderzoekers gaven aan dat verschillende studies beperkingen hadden en er dus verdere research nodig is. Maar ze konden toch al enkele conclusies trekken. Bij mensen die een vrij sedentair leven leiden en dus weinig bewegen, bleek elektrisch fietsen de cardiorespiratoire fitheid — en dus de fysieke conditie — te verbeteren. Bij sportieve mensen was er niet echt een effect.’

Op ’t Eijnde deelt ook zijn persoonlijke ervaring. ‘Ik woon op 40 kilometer van het werk, een afstand die ik twee tot drie keer per week met de fiets afleg, al vele jaren lang. Met mijn koersfiets deed ik daar anderhalf à twee uur over, afhankelijk van de wind. Anderhalf jaar geleden heb ik een speedpedelec gekocht. Daarmee doe ik diezelfde verplaatsing in één uur. Ik heb mijn e-bike zo ingesteld dat ik hard moet trappen, en uit eigen metingen blijkt dat ik evenveel calorieën verbruik als voorheen. Alles hangt dus af van de manier waarop je zo’n e-bike gebruikt: als je hem altijd op de turbostand zet, hoef je je spieren amper te gebruiken. Maar het kan dus ook anders.’

Ook Peter Hespel, professor inspanningsfysiologie aan de KU Leuven, vindt de uitspraak in AD ‘compleet ongenuanceerd. Ze maakt me zelfs kwaad, omdat ze veel mensen op het verkeerde been kan zetten. Bij ouderen, zwaarlijvige kinderen of sedentaire mensen heeft élke vorm van bewegen een positieve impact op hun conditie en gezondheid. En als je bijvoorbeeld in de Vlaamse Ardennen woont, kan zo’n e-bike je motiveren om toch de fiets te nemen. Op de Muur van Geraardsbergen krijg je wat ondersteuning en verder fiets je zelf: ook zo kun je je conditie verbeteren. Maar als een beroepsrenner gaat trainen op een e-bike, zal dat inderdaad niets veranderen aan zijn conditie.’

Professor inspanningsfysiologie Jan Bourgois (UGent) valt zijn collega’s bij. ‘Op zich is het experiment goed uitgevoerd. De resultaten vielen ook te verwachten. Maar de kop roept veel controverse op. Wie met een e-bike in turbomodus fietst, zal inderdaad amper conditie opbouwen, maar in ecomodus kan dat wel. Voor mensen die nooit bewegen, kan een e-bike zeker een manier zijn om toch een beetje aan hun conditie te werken. Een kleine kanttekening bovendien: in dit experiment fietste de proefpersoon altijd met 20 à 21 kilometer per uur. Dat is een stevige snelheid voor een normale fiets, waardoor het calorieverbruik zeer hoog is. De meeste mensen fietsen eerder met 13 à 14 km per uur, waardoor het verschil met de e-bike kleiner zal zijn.’