Factcheck: ‘Meer dan kwart van Belgen past reisgedrag aan uit bezorgdheid om klimaat’

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Die krantenkop lazen we onlangs in Het Laatste Nieuws. Maar klopt die wel?

‘28,4 procent van de Belgen wijzigt zijn manier van reizen met het vliegtuig voor het klimaat’, lazen we onlangs in Het Laatste Nieuws. De bron? Een onderzoek van adviesbureau WES. ‘Het studiebureau ondervroeg via de “WES-Consumeter” 1500 volwassen Belgen tussen 18 en 74 jaar over de invloed die ze ondervinden van de klimaatwijzigingen en klimaatacties op hun manier van reizen met het vliegtuig’, lazen we. ‘Uit de resultaten blijkt dat 43,7 procent zegt dat het hun manier van reizen niet heeft beïnvloed. 18,3 procent heeft zijn reisgedrag wel aangepast en 10,1 procent van de Belgen gaat zelfs niet meer op reis met het vliegtuig.’

‘Meer dan kwart van Belgen past reisgedrag aan uit bezorgdheid om klimaat’, kopte de krant. Klopt dat?

De titel van het persbericht van WES was inderdaad ‘28,4 procent van de Belgen wijzigt zijn manier van reizen met het vliegtuig voor het klimaat’. ‘In welke mate beïnvloeden de klimaatwijzigingen en klimaatacties uw vakantieplannen om met het vliegtuig te reizen?’ Op die enquêtevraag waren vier mogelijke antwoorden. Ruim vier op de tien bevraagden kruisten ‘Geen invloed. Ik plan mijn vliegtuigreis op dezelfde manier als vroeger’ aan, blijkt uit een achterliggend document dat we ontvingen van WES. 18,3 procent zei ‘Wel een invloed. Ik ga doorgaans met het vliegtuig op reis, maar wil compenseren’ en 10,1 procent opteerde voor ‘Wel een invloed. Ik ga doorgaans niet meer met het vliegtuig, maar zoek alternatieve transportmiddelen (bus, trein…)’. De rest (27,9 procent) koos ‘Ik reis zelden of nooit met het vliegtuig’.

Tel je optie twee en drie op, dan kom je uit op 28,4 procent. En toch mangelt de claim, zeggen experts. ‘Meer dan een kwart van de Belgen bewéért dat ze hun gedrag aanpassen’, nuanceert professor marketing Guido Van Ossel (Vlerick). ‘Maar mensen doen niet altijd wat ze zeggen. Gedrag is hier niet gemeten.’

Aan wie ‘wil compenseren’ legde WES enkele opties voor. ‘Ik kijk na of de vliegtuigmaatschappij met nieuwere, meer milieuvriendelijke vliegtuigen vliegt’, zei 27 procent van de respondenten. ‘Wie kijkt er bij vergelijkbare vluchten na om welke toestellen het gaat en hoeveel die verbruiken? Bijna drie op de tien? I don’t buy it‘, zegt Van Ossel.

Eerst eten, dan moraal, blijkt tussen de lijnen uit een enquête van maart/april 2019 bij 1000 Belgen door reisverzekeraar Europ Assistance. Volgens vijf op de tien speelt de ecologische voetafdruk een ‘vitale rol’ of ‘belangrijke rol’ bij hun bestemmingskeuze. Maar ‘Zou u uw vakantiewijze aanpassen om zo uw ecologische voetafdruk te verkleinen?’ Daarop zegt al 62 procent nee, en maar 38 procent ja. Budget is, na het weer, het belangrijkste keuzecriterium.

Als er een gedragswijziging is, zou ter indicatie het aantal vluchten en passagiers moeten dalen, opperen vier experts. En dat is niet zo, zegt onder meer professor toerisme Dominique Vanneste (KU Leuven). ‘Integendeel.’ Volgens Eurostat is het aantal passagiers in Belgische luchthavens de voorbije jaren zelfs gestegen, van 33,2 miljoen in 2017 tot 34,5 miljoen in 2018.

De consument moet ecologischer kiezen, zegt Kaat De Ridder (Thomas More) die innovatief toerisme onderzoekt. ‘Maar de aanbieders moeten ook het voortouw nemen. Een meerprijs vragen voor duurzame producten, dat geeft anno 2019 toch geen pas?’