Factcheck: ‘Lekkere koffie op het werk versterkt creativiteit en efficiëntie’

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Dat lazen we onlangs in de krant De Tijd. Maar klopt dat wel?

‘Nespresso Professional voerde samen met onderzoeksinstituut Wide Research in mei een enquête uit bij 800 werknemers in ons land’, lazen we onlangs onder de titel ‘De impact van een lekkere kop koffie op kantoor’ in De Tijd. Het stuk oogt als een krantenartikel, maar is native advertising, weet wie de kleine lettertjes boven aan de pagina leest. Reclame, dus.

Uit de cijfers blijkt onder meer dat ‘lekkere koffie creativiteit en efficiëntie versterkt’, lezen we. ’78 procent kon tijdens de koffiepauze al eens een idee bespreken met zijn manager. 79 procent vindt dat een koffiepauze de creativiteit prikkelt, en 83 procent kreeg er informatie die ze anders niet hadden gekregen’, zegt Pieter David van Nespresso in het stuk. ‘Ook hier liggen de cijfers beduidend hoger bij medewerkers die lekkere koffie kunnen drinken.’

Versterkt koffie, en ‘lekkere’ in het bijzonder, creativiteit en efficiëntie op het werk?

Dat koffie en met name de cafeïne erin, zenuwen en brein stimuleren en daarmee ‘creativiteit en efficiëntie versterken’, noemen wetenschappers voldoende aangetoond.

De smaak beïnvloedt uiteraard de werking van cafeïne niet.

Cafeïne stimuleert, zegt arbeidsgeneeskundige Lode Godderis, verwijzend naar een overzichtsartikel over het effect ervan in Neuroscience and Biobehavioral Reviews (2016). ‘Cafeïne maakt in de hersenen onder meer dopamine vrij. Die stof heeft een positief effect op onze aandacht, waakzaamheid, en reactietijden. Er is dus een biologische verklaring voor het basiseffect van koffie dat we zelf ook ervaren: als we moe zijn en koffie drinken, voelen we ons alerter.’

Ook de sportwereld gebruikt dat inzicht, vult inspanningsfysiologe Katrien Koppo (KU Leuven) aan. ‘Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat een lage dosis cafeïne – 2 tot 6 milligram per kilogram lichaamsgewicht – zowel prestatiebevorderend werkt als de alertheid stimuleert bij onder andere voetballers en wielrenners’, zegt Koppo. ‘Inname gebeurt dan vaak via kauwgom, niet door kopjes koffie.’

De consensus over hoeveel kopjes ideaal prestatiebevorderend werken, cirkelt rond drie à vijf per dag. Maar de vraag is hier ook: bepaalt de smaak mee het effect? ‘Die beïnvloedt uiteraard de werking van cafeïne niet’, zegt voedingsdeskundige Theo Niewold (KU Leuven). ‘Cafeïne is cafeïne. Die zit overigens ook in – hopelijk lekkere – thee, al bevat die er twee- tot driemaal minder van dan koffie.’

Wide Research, het marktonderzoeksbureau dat voor Nespresso in België de enquête en analyse ervan uitvoerde, selecteerde respondenten zowel bij kleine (28 procent), middelgrote (22 procent) als grote bedrijven (50 procent), blijkt uit slides met toelichting die we ontvingen via het pr-bedrijf HK Strategies, dat het koffiemerk ondersteunt.

Dat ‘lekkere’ koffie beter werkt dan het spreekwoordelijk bakje slootwater dat evenveel cafeïne bevat, toont het marktonderzoek volgens wetenschappers die het op verzoek van Knack mee hebben doorgenomen, zacht uitgedrukt ‘niet afdoend’ aan. Dat kun je ook niet met een enquête, zegt Lode Godderis. ‘Lekkere koffie kan werknemers er wel – misschien meer? – toe aanzetten om hun bureau te verlaten voor een micropauze met collega’s. Zo’n micropauze heeft aantoonbaar nut. Maar als je daarna een idee hebt, komt dat dan door die pauze? Of door de koffie? Door het eerste wellicht, volgens de wetenschap vandaag.’

BRONNEN

• De Tijd, zaterdag 23 november 2019.
• Letters in Drug Design & Discovery (2019)
• European Journal of Nutrition (2018), onderzoek achter betaalmuur
• Neuroscience and Biobehavioral Reviews (2016)
• Current Neuropharmacology (2015)
• Journal of Sports Sciences (2006)
• Journal of Applied Physiology (1995), onderzoek achter betaalmuur
• Telefonisch contact met Pieter David (Nespresso) en Wide Research, 25 november 2019
• Telefonisch contact met Stefan Haenen (HK Strategies), 25-26 november 2019
• Interview met Katrien Koppo (KU Leuven), 25 november 2019
• Interview met Lode Godderis (KU Leuven), 25 november 2019
• Interview met Theo Niewold (KU Leuven), 25 november 2019
• E-mailverkeer met Stefan Haenen (HK Strategies), 25-26 november 2019
• E-mailverkeer met Katrien Koppo (KU Leuven), 25-26 november 2019
• E-mailverkeer met Lode Godderis (KU Leuven), 25-26 november 2019
• E-mailverkeer met Theo Niewold (KU Leuven), 25-26 november 2019
• E-mailverkeer met Jeroen Camps (Thomas More), 25 november 2019

Alle bronnen zijn laatst geraadpleegd op 25 november 2019, tenzij anders vermeld.

* Bijgewerkt op 4/12/19 om 14:58, om bronvermeldingen en hyperlinks toe te voegen aan het artikel.

Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien? Stuur uw vraag met exacte bronvermelding van het citaat naar factchecker@knack.be

Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.