Factcheck: lage cholesterol heeft geen bewezen negatieve effecten op je gezondheid

Op Facebook circuleert een post waarin zes negatieve gevolgen voor de gezondheid worden toegeschreven aan een te lage cholesterolwaarde. Maar daar is geen bewijs voor, zeggen experten.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 15 december post een Nederlandstalige vrouw onderstaand bericht op haar Facebookaccount (hier gearchiveerd).

Volgens de post zou een ‘te laag cholesterolgehalte’ tal van negatieve gezondheidsgevolgen hebben. De post circuleert al sinds 2016 op Facebook. 

Eerder dit jaar checkte Knack al soortgelijke beweringen. Een man die zichzelf gezondheidstherapeut noemt beweerde toen op Facebook dat meer cholesterol in je bloed beter zou zijn voor je gezondheid. Dat klopt niet. 

Kan een ‘te lage cholesterolwaarde’ negatieve gevolgen hebben voor je gezondheid?

Om die vraag te beantwoorden, kloppen we aan bij de cardiologen Ernst Rietzschel (Universiteit Gent) en Thomas Vanassche (UZ Leuven). 

‘Cholesterol is een bouwsteen van vele cellen in het lichaam’, legt Vanassche uit. ‘Het dient als basis voor de aanmaak van belangrijke hormonen. Het is een molecule die niet oplosbaar is in water en via ons bloed ‘in een pakketje’ wordt getransporteerd. De stof komt niet vrij in ons bloed voor. 

Waarom waarschuwen dokters vaak voor een te hoge cholesterol? Volgens professor Rietzschel moeten we daarvoor nog een onderscheid maken tussen goede cholesterol (HDL) en slechte cholesterol (LDL). De mens heeft gemiddeld 2,5 tot 3 keer meer slechte dan goede cholesterol, aldus Rietzschel. ‘Als we iets willen verlagen bij een patiënt, dan is het de slechte cholesterol. Daarvoor gebruiken we bovenop een gezonde levensstijl medicatie. De goede laten we ongemoeid. Hoe lager de waarde aan slechte cholesterol, hoe minder kans op hart- en vaatziekten. Dat hebben tal van studies al aangetoond.’

Dat beaamt professor Vanassche: ‘Het is wetenschappelijk duidelijk dat een laag gehalte van cholesterol in het bloed absoluut niet schadelijk is, wel integendeel. Zeer vele grootschalige onderzoeken tonen aan dat een lager cholesterolgehalte in het bloed de kans verlaagt op vroegtijdige schade aan je hart, bloedvaten en hersenen.’

 Iemands cholesterolwaarde is voor tachtig procent genetisch bepaald, zegt Rietzschel. ‘Ook bij mensen die al met een laag cholesterolgehalte geboren worden, zien we dat ze minder risico lopen op hart- en vaatziekten. Dat hebben tal van wetenschappelijke genetische studies aangetoond. Je ziet het effect ook bij de interventionele studies, waarbij onderzoekers een groep patiënten volgen bij wie de cholesterol met medicatie is verlaagd. Ook bij die patiënten zien we dat een verlaagde cholesterol minder hart- een vaatziekten veroorzaakt.’

Vanassche: ‘Die gezondheidsvoordelen blijven ook duidelijk bij erg lage cholesterolwaarden. Er lijkt dus niet zoiets te zijn als en te lage cholesterolwaarde.’Professor Rietzschel stelt dat we ‘het punt waarop een laag cholesterolgehalte negatieve gezondheidsgevolgen heeft vooralsnog niet hebben gevonden’. Dat blijkt volgens hem ook uit de opvolging van de mensen die cholesterolverlagende medicatie nemen. ‘Bij hen zien we geen negatieve effecten ten gevolge van hun lagere cholesterolwaarde’, aldus Rietzschel.

Professor Vanassche verwijst nog naar een andere studie: ‘Momenteel is er nieuwe medicatie op de markt die de cholesterolwaarde in het bloed tot een zeer laag niveau kan brengen, lager dan we ooit hebben bereikt.’ Die medicatie, bekend onder de naam PCSK9-inhibitoren, wordt met een injectie toegediend. In België wordt het geneesmiddel wegens de beperkte terugbetaling nog niet vaak gebruikt. ‘Cholesterol speelt een belangrijke rol in het functioneren van verschillende neurologische cellen. In 2017 voerden wetenschappers daarom een grote studie uit naar de effecten van die extreem lage cholesterolwaarden op het neurologisch functioneren van de patiënten. In de studie werden geen negatieve cognitieve gevolgen gevonden’, aldus Vanassche.