Factcheck: krantenkop over ‘asymptomatische klimaatopwarming’ is vervalst

Volgens een screenshot dat op sociale media wordt gedeeld, zou The Irish Independent hebben geschreven dat Ierland last heeft van ‘asymptomatische klimaatopwarming’. Dat zou verklaren waarom de maand juli in Ierland koud was, terwijl het in grote delen van de wereld juist erg heet was. Het screenshot met de vermeende Irish Independent-krantenkop blijkt vervalst.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Eind vorige maand postte een Vlaamse ondernemer en auteur onderstaand bericht op zijn LinkedIn-pagina (hier gearchiveerd). ‘Net als asymptomatische corona heb je nu ook eindelijk asymptomatische klimaatopwarming. Dan wordt het (zogezegd) wel warmer, maar daar merk je dan niets van’, schrijft de man, bij een screenshot dat afkomstig lijkt van de Ierse website Independent.ie.

‘De klimaatcrisis uitgelegd: waarom is juli zo koud terwijl de rest van de planeet in brand staat? Professor Luke O’Neill zegt dat Ierland lijdt aan asymptomatische klimaatopwarming’, lezen we in het screenshot. De woorden ‘asymptomatische klimaatopwarming’ zijn onderstreept in het rood.

Eerder deelde de man het screenshot ook op Facebook, maar daar heeft hij het ondertussen weer verwijderd. 

Hetzelfde screenshot, met dezelfde tekst in het rood onderstreept, circuleert ook op Twitter en Instagram. Uit de reacties daar, en ook uit die op de LinkedIn-post, blijkt dat nogal wat mensen de inhoud van het screenshot voor waar aannemen. 

We vinden het citaat nochtans nergens terug op de website van de Ierse krant, en de woorden ‘asymptomatische klimaatopwarming’ evenmin. Het citaat is er ook nooit verschenen, liet Kevin Doyle, hoofd van de nieuwsafdeling bij Mediahuis Ireland, de uitgever van The Irish Independent, via e-mail weten aan de factcheckers van USA Today. Het screenshot is dus vervalst. 

De man die wordt geciteerd in de vervalste krantenkop, professor Luke O’Neill, is wel degelijk professor biochemie aan Trinity College Dublin. Hij liet op zijn beurt via e-mail aan USA Today weten dat hij de aan hem toegeschreven uitspraak nooit heeft gedaan. O’Neill werd eerder al geciteerd door de Ierse Independent, en heeft ook zelf al verschillende artikels voor de krant geschreven. Aan de Britse factcheckers van Full Fact vertelde hij dat hij onlangs op de Ierse radiozender Newstalk had gesproken over de gezondheidsgevolgen van de klimaatopwarming, maar dat hij het daar niet specifiek  over Ierland had gehad, en dat hij nog nooit heeft gehoord van het begrip ‘asymptomatische klimaatopwarming’. 

Volgens een klimaatrapport, gepubliceerd door de Ierse meteorologische dienst Met Éireann en enkele andere klimaatagentschappen, ondervindt Ierland trouwens duidelijk de gevolgen van de de klimaatopwarming en -verandering. In dat rapport wordt onder meer melding gemaakt van hogere temperaturen, warmer zeewater en de stijging van de zeespiegel.

Satire

Het gebeurt wel vaker dat desinformatie online circuleert in de vorm van vervalste screenshots die vermeende mediaberichten zouden tonen. Vaak gaat het om een of andere vorm van humor of parodie die op een bepaald moment niet op die manier begrepen wordt en dan een eigen leven gaat leiden. Dat gebeurde begin dit jaar nog met een screenshot van wat een artikel van de krant Het Laatste Nieuws zou zijn geweest, zoals Knack uitlegde in deze factcheck.