Factcheck: knoflook kan helpen tegen slakken, maar is geen wondermiddel

‘Verjaag slakken met knoflook’, zo lazen we in The Mirror. In laboratoriumomstandigheden werkt knoflook inderdaad om slakken af te stoten en te doden, maar voor de tuin is het geen wondermiddel. We beoordelen de stelling als eerder waar.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

In de Britse krant The Mirror lazen we een artikel over ‘de perfecte oplossing om slakken op afstand te houden’, die bovendien spotgoedkoop is: knoflook. Er wordt aangeraden om twee bollen knoflook te koken in water, en daarna de vloeistof te zeven en te verdunnen. ‘Die oplossing kunt u over uw planten spuiten om slakken weg te houden. Voor het beste resultaat doet u het eenmaal per week, vooral na regen. De spray werkt dankzij de allicine die aanwezig is in knoflook, een verdedigingsmiddel dat wordt aangemaakt door knoflookbollen en dat slakken zowel afstoot als doodt’, zo klinkt het.

Volgens bioloog Thierry Backeljau (Instituut voor Natuurwetenschappen), die gespecialiseerd is in slakken, klopt het dat knoflook een goed afweermiddel is tegen slakken. ‘Het is geen nieuwe ontdekking: dertig jaar geleden werd dit al gerapporteerd bij zoetwaterslakken en later ook bij landslakken. Uit verschillende onderzoeken in laboratoria blijkt inderdaad dat de stof allicine slakken afweert en doodt. Maar de omstandigheden in labs en tuinen zijn natuurlijk erg verschillend: denk bijvoorbeeld aan regen, die de knoflookoplossing snel kan doen verdwijnen in tuinen. Mensen kunnen de methode uiteraard uitproberen in hun tuin, maar ik verwacht geen wonderen. Anders zou deze praktijk intussen al veel meer worden toegepast.’

In het artikel in The Mirror wordt knoflook omschreven als een natuurlijk middel tegen slakken dat het milieu niet schaadt. Maar dat wil Backeljau nuanceren. ‘Allicine kan wellicht ook nuttige organismen doden, zoals bijvoorbeeld aardwormen. Die wil je als goede tuinier uiteraard niet in gevaar brengen. Er moet op dat vlak dus nog veel worden onderzocht. Hoe dan ook bestaat een echt wondermiddel tegen slakken niet. Ook niet als je met chemische verdelging werkt, wat ik uiteraard ten zeerste afraad. Er bestaan wel ecologische producten, zoals parasitaire wormpjes die slakken aanvallen en zo de populatie uitdunnen. Een andere “klassieker” is het afschermen van je perkjes met kiezelzand. Je kunt de slakken ook manueel verwijderen en eventueel zelfs opeten met wat looksaus.’

Ook Klaas van Rozen, onderzoeker bij Wageningen University & Research, bevestigt dat het effect van knoflook op slakken is aangetoond in laboratoriumsituaties. ‘Maar in het veld is het bij mijn weten nog niet grondig onderzocht. Mocht het een wondermiddel zijn, dan zou het inderdaad breder opgepikt zijn door de gewasbeschermingsindustrie. Maar als tuinier kun je het natuurlijk altijd zelf eens uittesten.’

Dat alles beaamt ook Lieven David, moestuinexpert bij Velt. ‘Op onze website geven we verschillende tips om slakken weg te jagen uit de tuin. Knoflook koken in water en het aftreksel op planten spuiten, is een van de mogelijkheden. Het proberen waard, maar een wondermiddel is er helaas niet. Zelf ben ik vooral tevreden over ecologische slakkenkorrels op basis van ijzerfosfaat. Die zijn niet schadelijk voor het leefmilieu en andere diersoorten.’