Factcheck: kleuterscholen hoeven niet in genderneutrale toiletten te voorzien

Volgens Steven Devos (Forum voor Democratie Vlaanderen) verplicht de inspectie een kleuterschool om in genderneutrale toiletten te voorzien. Dat zijn toiletten die zich niet beperken tot één gender. Die bewering klopt niet. De school in kwestie wordt dit jaar niet doorgelicht en volgens het kabinet-Onderwijs heeft de onderwijsinspectie geen richtlijnen over genderneutrale toiletten. In de aanbevelingen voor sanitaire voorzieningen van het Departement Onderwijs en Vorming staat enkel dat het voor kleuterscholen niet verplicht is om in gescheiden toiletten te voorzien. Dat blijkt uit onderzoek in het kader van de factcheckmarathon van de Lage Landen.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media deed Steven Devos (Forum voor Democratie Vlaanderen) een uitspraak over genderneutrale toiletten. ‘Ik verneem net van een kleuterjuf dat de inspectie bij haar in school is geweest en de school zal verplichten genderneutrale toiletten voor kinderen aan te duiden. Geen “meisjes- en jongenstoiletten” meer.’

In de reacties geeft hij zelf aan om welke school het zou gaan.

Devos was Europees kandidaat voor Forum voor Democratie Vlaanderen, maar die partij verzamelde niet genoeg handtekeningen om een lijst te kunnen indienen.

Wat zijn genderneutrale toiletten?

Volgens Transgender Netwerk zijn genderneutrale toiletten niet bedoeld als alternatief toilet voor transpersonen, maar als toiletten waar iedereen ongeacht geslacht gebruik van kan maken. Het kunnen zowel bijkomende toiletten zijn, nog naast de toiletten voor mannen en vrouwen zijn, als toiletten die de aparte mannen- en vrouwentoiletten vervangen.

Er is de laatste maanden veel te doen rond kleuterscholen en zaken als gender en geaardheid. Zo vindt Vlaams Belang dat ‘genderideologie’ geen plek heeft in scholen en dat ze moet worden ‘gebannen uit zowel kleuter-, lagere als middelbare scholen’. Dat lezen we bij De Standaard. Deze post rond genderneutrale toiletten in kleuterscholen past in die context.

Klopt het dat de inspectie kleuterscholen verplicht om genderneutrale toiletten te voorzien? En wat zegt de wet daarover?

Geen inspectie

We nemen contact op met de directeur van de betreffende school, Stella Maris Nieuwpoort. Hij verzekert ons dat er dit jaar geen inspectie op zijn school was.

Devos geeft aan dat hij de kleuterjuf in kwestie heeft gecontacteerd en dat zij haar verhaal wil nuanceren. Er zou door de directeur een brief zijn voorgelezen die vermeldt dat genderneutrale toiletten in de toekomst zouden worden aanbevolen, maar niet verplicht zouden worden. Volgens Steven Devos wil de kleuterjuf in kwestie anoniem blijven ‘uit vrees voor haar job’.

Niet verplicht

Op de website van het Vlaams Departement voor Onderwijs en Vorming vinden we de meest recente richtlijnen rond sanitaire voorzieningen in het onderwijs terug. Dat document dateert van 2018. ‘De sanitaire lokalen voor jongens en meisjes dienen, met uitzondering van deze voor de kleuterklassen, gescheiden te zijn’, lezen we daar (p. 3).

Scholen mogen dus gemeenschappelijke ‘genderneutrale’ toiletten voor kleuters hebben. Maar het document spreekt niet over een verplichting of expliciete aanbeveling daartoe.

Het kabinet reageert

We bellen ook Michaël Devoldere, de woordvoerder van Vlaams minister voor Onderwijs Ben Weyts (N-VA). ‘Onderwijs en lerarentekort, daar zijn we mee bezig’, antwoordt Devolder op onze vraag. ‘Als het gaat over toiletten wil ik vooral dat ze proper zijn en niet dat we gaan discussiëren over het vermengen van jongens en meisjes.’

Devoldere nam ook zelf contact op met de onderwijsinspectie. Die heeft volgens Devoldere absoluut geen richtlijnen rond genderneutrale toiletten. ‘En zij kunnen zich absoluut niet voorstellen dat een inspecteur van hen zoiets zou gezegd hebben’, aldus Devoldere’

De school in kwestie werd vijf jaar geleden voor het laatst doorgelicht door de onderwijsinspectie, lezen we op de website van het Vlaams Departement Onderwijs en Vorming.

Deze factcheck kwam tot stand in het kader van de factcheckmarathon van de Lage Landen met als partners Knack, VRT NWS, RTBF, Factcheck Vlaanderen, Pointer-NCRV, Het Algemeen Dagblad, en deCheckers.