Factcheck: ja, volwassenen met ADHD hebben kortere levensverwachting

‘Volwassenen met ADHD leven veel korter’, zo lazen we op de website Scientias.nl. Uit onderzoek en gesprekken met experts blijkt inderdaad dat de levensverwachting van mensen met ADHD gemiddeld genomen een stuk korter is. We beoordelen de stelling als waar.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op de website Scientias.nl lazen we een artikel met als kop: ‘Volwassenen met ADHD leven veel korter’. Er wordt verwezen naar recent Brits onderzoek waarvoor gezondheidsdata van 30.000 volwassenen met de diagnose ADHD werden vergeleken met een grote controlegroep. Daaruit bleek dat de levensverwachting van mannen met ADHD gemiddeld 6,78 jaar korter is, die van vrouwen met ADHD zelfs 8,64 jaar.

Voor psychiater Nele De Vriendt (UPC KU Leuven) komt dat niet als een verrassing. ‘Uit een Deense cohorte-studie uit 2015 kwamen al soortgelijke conclusies: in elke leeftijdscategorie bleken mensen met ADHD een verhoogd risico te hebben op vroegtijdig overlijden. Het grote verschil is dat de huidige studie voor het eerst keek naar effectieve overlijdens, in plaats van de geschatte levensverwachting.

‘Al zijn er ook enkele tekortkomingen: zo kennen we de doodsoorzaken niet, en weten we dus niet of die gerelateerd zijn aan ADHD. Bovendien gaat het alleen om mensen met gediagnosticeerde ADHD: vermoedelijk zijn dit mensen met ernstige symptomen.

‘Maar het lijkt wel te kloppen dat mensen met ADHD gemiddeld genomen een kortere levensverwachting hebben. Een paper van enkele jaren geleden biedt daarvoor enkele duidelijke verklaringen. Zo stellen mensen met ADHD meer risicovol gedrag: van hoog in bomen klimmen tot roekeloos gedrag in het verkeer. Uit ander onderzoek blijkt dat ADHD op alle leeftijden tot bijna dubbel zoveel kans op fysieke verwondingen leidt. Ook de kans op zelfdoding is verhoogd.

‘Verder is ADHD gelinkt aan meer risico op negatieve levensgebeurtenissen: stoppen met een opleiding, werkloosheid, criminaliteit… Ook een ongezonde levensstijl kan meespelen: kinderen met ADHD beginnen gemiddeld genomen bijvoorbeeld sneller te roken, maar het is voor mensen met ADHD ook moeilijker om gezonde keuzes te maken en vol te houden. Denk aan gemiste afspraken bij de tandarts, medicatie niet trouw innemen, meer tienerzwangerschappen…

‘In recent Spaans genetisch onderzoek werden 19 plekjes gevonden in het menselijk genoom die gelinkt zijn aan ADHD en aan een verminderde levensverwachting. Uiteraard is ADHD geen “doodsvonnis”. Maar het is wel belangrijk dat er alertheid is voor risicofactoren. Als een hartspecialist bijvoorbeeld merkt dat zijn patiënt opvallend veel moeite heeft met medicatietrouw, kan die doorverwijzen om te testen op ADHD. En anderzijds zouden psychiaters meer oog moeten hebben voor een ongezonde levensstijl bij hun patiënten.’

Daar is psychiater Steven Stes (UZA) het mee eens. ‘Dit is inderdaad een bevestiging van eerder onderzoek, waaruit al bleek dat ADHD geassocieerd is met een verkorte levensduur. Het geeft een verhoogd risico op allerlei andere gezondheidsproblemen, zowel psychisch – denk aan angst en depressie – als fysiek. Voor deze doelgroep is dus goede begeleiding nodig: ze moeten niet alleen leren omgaan met de bekende symptomen van ADHD, zoals moeite met concentratie, maar ook gecoacht worden om gezonde keuzes te maken op het vlak van levensstijl.’