Factcheck: ja, van de premie voor de zorgsector blijft netto minder dan de helft over

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Van de coronapremie voor het zorgpersoneel blijft na belastingen minder dan de helft over, zo zeggen massaal gedeelde Facebookberichten. Dat blijkt in vele gevallen te kloppen. Het basisbedrag – 985 euro voor wie voltijds werkt – is bruto, maar volgens het kabinet van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a) is dat ook altijd zo gecommuniceerd.

Op 26 december plaatst een man onderstaand bericht op zijn Facebookpagina. Hij post er een foto bij van een loonfiche van een zorgmedewerker. Van het brutobedrag van 788 euro blijft netto 323,69 euro over, volgens het document. ‘De extra premie voor de zorgsector, schaamrood zou ik worden als ik Alexander De Croo zou noemen…’, schrijft hij erbij.

Het bericht lokt verontwaardigde reacties uit en wordt 1400 keer gedeeld, onder meer door Peter Mertens (PVDA).

Tom Van Grieken (Vlaams Belang) post hetzelfde document in een bericht op zijn tijdlijn. Net als Mertens hekelt hij het feit dat er zo weinig overblijft van de beloofde aanmoedigingspremie. ‘Minder dan de helft! Wat een schande’, schrijft hij.

In totaal kregen minstens 1,8 miljoen Facebookgebruikers het bericht al op hun tijdlijn te zien. Klopt het dat van de aanmoedigingspremie ‘minder dan de helft’ overblijft?

985 euro bruto

Tijdens de ministerraad van 6 november heeft de regering een bedrag van 200 miljoen euro uitgetrokken voor een eenmalige aanmoedigingspremie bovenop het loon van de maand december, om het personeel in de ziekenhuizen te bedanken voor hun enorme inspanningen. ‘De ziekenhuisdirecties en de sociale partners hebben mee beslist over de verdeling van het bedrag van de 200 miljoen euro. Op hun voorstel werd de premie toegekend aan al het personeel dat op de loonlijst van onze ziekenhuizen staat, dus ook aan de logistieke en administratieve medewerkers’, zegt woordvoerder Jan Eyckmans van het kabinet van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a).

Op 14 november kondigde Vandenboucke aan dat het ziekenhuispersoneel nog voor het einde van het jaar een uitzonderlijke aanmoedigingspremie zou ontvangen. Het zou gaan om een bedrag van 985 euro voor wie voltijds had gewerkt in de periode van 1 september tot 30 november 2020. Wie in die periode deeltijds aan de slag was, zou een aangepast bedrag krijgen.

‘Het basisbedrag dat van bij de start gecommuniceerd werd, was inderdaad 985 euro bruto voor een voltijdse medewerker. De premie die iemand krijgt, is verder afhankelijk zijn van zijn of haar situatie zoals bijvoorbeeld het aantal kinderen ten laste’, zegt Eyckmans. ‘Net zoals bij het loon, gaan daar in ons systeem belastingen en sociale bijdragen af. Dat is altijd het geval en normaal’, aldus Eyckmans. ‘Het uiteindelijke bedrag van de premie kan dus verschillen van medewerker tot medewerker want het hangt af van zijn of haar arbeidsregime (voltijds, deeltijds) en van de gezinssituatie. Dat is ook altijd duidelijk zo gecommuniceerd door minister Vandenbroucke aan de sector en door de sociale partners aan hun leden.’

‘Het voorbeeld in de Facebookpost is dus nooit helemaal te verifiëren’, gaat Eyckmans verder. ‘Het is in elk geval niet iemand die voltijds werkt, van wie we niet weten of hij of zij de hele referentieperiode gewerkt heeft en van wie we de gezinssituatie niet kennen. Als deze persoon voltijds heeft gewerkt, zou in elk geval bovenaan het bedrag 985 euro bruto moeten staan, en niet 788 euro. Hij of zij werkt dus waarschijnlijk 4/5de.’

Geen van de Facebookposts preciseert in welk regime de persoon in kwestie heeft gewerkt. Tom Van Grieken heeft het in zijn bericht over ‘788€ zorgpremie’, wat dus niet overeenkomt met het basisbedrag. Peter Mertens heeft het over ‘ de beloofde aanmoedigingspremie van 800 euro’, wat evenmin een correcte weergave van de realiteit is. Maar dat er van de brutopremie in veel gevallen ‘minder dan de helft’ overblijft na aftrek van sociale bijdragen en bedrijfsvoorheffing, klopt wel.

Ontgoocheling

In De Wereld Vandaag op Radio 1 getuigde op 28 december een voltijds werkende verpleegkundige dat er slechts iets meer dan 400 euro netto op haar rekening was gestort. Belastingexpert en VUB-professor Michel Maus reageerde in diezelfde uitzending. Hij legde uit dat de aanmoedigingspremie wordt beschouwd als loon en dat daar dus sociale bijdragen en bedrijfsvoorheffing op betaald moeten worden.

Volgens Maus had men echter ook kunnen opteren voor nettopremies, zoals het geval is bij de beloofde consumptiecheque van 300 euro voor het zorgpersoneel. ‘Ook de hinderpremie voor bedrijven is netto. Men had ook die eenmalige aanmoedigingspremie belastingvrij kunnen maken. Dat is een politieke beslissing.’ Eén die volgens Maus een beter idee was geweest, zoals blijkt uit onderstaande tweet.

Ook in het VTM-middagjournaal van 29 december deed een ontgoochelde zorgmedewerkster haar verhaal. ‘Als je werkt in de sector, dan weet je toch dat er altijd RSZ en belastingen worden betaald. Dat is ook zo bij de eindejaarspremie’, reageerde Jan-Piet Bauwens van de vakbond BBTK Social Profit. Bauwens gaf wel toe dat de communicatie misschien wel duidelijker had gekund.