Factcheck: ja, uit studies blijkt dat 1 op de 6 jongeren die cannabis gebruiken, verslaafd kan worden

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

‘Uit wetenschappelijke studies blijkt dat één op de zes jongeren die experimenteert met cannabis, daar ook een verslaving door zal ontwikkelen. ‘ Dat lazen we in Dag Allemaal. En het klopt, met enkele nuances.

In Dag Allemaal hekelt jeugdpsychiater Inez Vandenbussche (UPC KU Leuven) de lacherige manier waarop in De Slimste Mens ter Wereld werd gepraat over cannabis. ‘Uit wetenschappelijke studies blijkt dat een op de zes jongeren die experimenteert met cannabis, daar ook een verslaving door zal ontwikkelen.’ Als we in contact treden met Vandenbussche, verwijst ze naar verschillende publicaties, waaronder het boek Cannabis Dependence.

‘Er zijn inderdaad enkele studies die inschatten dat een op de zes à zeven jongeren die met cannabis experimenteren, daaraan verslaafd raakt’, vertelt Joris Van Damme, stafmedewerker bij het Vlaams expertisecentrum voor alcohol en illegale drugs (VAD). ‘De puberteit is een heel belangrijke fase voor de ontwikkeling van de hersenen en uit onderzoek blijkt dat die dan extra gevoelig zijn voor invloeden van buitenaf, zoals cannabis. Maar daarnaast blijkt uit onderzoek dat ook andere factoren een rol spelen: het is een samenspel tussen “mens” (motieven van gebruik, genetische aanleg…), “middel” (duur en frequentie van gebruik, THC-gehalte…) en “milieu” (vriendenkring, gezinssituatie…).’

Hoogleraar psychiatrie Geert Dom (UAntwerpen) valt hem bij. ‘Recent verscheen een goede review waaruit blijkt dat regelmatige cannabisgebruikers twintig procent kans hebben om over te gaan naar misbruik of afhankelijkheid. Gebruikers die jong beginnen en regelmatig cannabis gebruiken (wekelijks of zelfs dagelijks), hebben zelfs één kans op drie. Maar we mogen dus niet alle experimenterende jongeren over één kam scheren: vooral vroeg en frequent gebruik verhoogt het risico, naast andere factoren, zoals genetische voorbestemdheid en de sociale context.’

Professor orthopedagogiek Wouter Vanderplasschen (UGent) wijst op een artikel in The Lancetuit 2009 waarin het risico van ‘een op de zes jongeren’ wordt gerapporteerd. ‘Maar ik wil ook benadrukken dat het over regelmatig cannabisgebruik gaat. Daarnaast spelen inderdaad andere factoren mee: als jongeren cannabis bijvoorbeeld in hun eentje gaan gebruiken, om zich beter te voelen op moeilijke momenten, neemt het risico op verslaving ook toe. Maar ik wil nog een belangrijke kanttekening maken: uit een Amerikaans onderzoek en een studie waaraan ik zelf meewerkte, blijkt dat herstel vaker voorkomt dan we denken. Hoe vroeger jongeren hulp krijgen, hoe beter.’

Verslavingsarts Frederick Van Der Sypt (De Sleutel) kent de studies waarnaar wordt verwezen. ‘Maar voor individuele jongeren is dat cijfer van een op de zes vrij nietszeggend. Iedereen die met de auto rijdt, heeft ook een zekere kans op een ongeval. Maar alles hangt af van hoe je rijdt: ben je dronken, volg je de regels… Bij cannabisgebruik wordt de kans op problemen mee bepaald door je persoonlijkheidskenmerken en de context waarbinnen je gebruikt.’

Tot slot verwijst professor toxicologie Jan Tytgat (KU Leuven) nog naar een recente meta-analyse die in The Lancet verscheen. ‘Daaruit blijkt dat er een belangrijke genetische voorbestemdheid is voor cannabisverslaving, die ook gelinkt is aan andere psychopathologieën, zoals ADHD en schizofrenie. Jongeren met zulke genetische voorbestemdheid lopen dus extra risico. Maar ook omgevingsfactoren spelen een rol: er is dus zeker ruimte voor preventie.’

Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.