Factcheck: Ja, staand werken kan ook gevaarlijk zijn

‘Staand werken kan ook gevaarlijk zijn’, zo lazen we op Margriet.nl. Volgens experts klopt deze uitspraak, die gebaseerd is op degelijk wetenschappelijk onderzoek. We beoordelen de stelling als waar.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op Margriet.nl lazen we een artikel met als kop: ‘Staand werken kan ook gevaarlijk zijn, blijkt uit nieuw onderzoek’. Er wordt verwezen naar de bekende slogan dat ‘zitten het nieuwe roken is’, wat stabureaus en staand vergaderen op slag erg populair maakte. Maar ‘nu blijkt dat staand werken risico’s met zich kan meebrengen, zoals gezwollen aderen en bloedstolsels in de benen. Dit komt naar voren in een onderzoek van de Universiteit van Sydney, waarbij gezondheidsgegevens van tachtigduizend volwassenen in het Verenigd Koninkrijk werden geanalyseerd’, zo klinkt het.

Online vinden we het recente onderzoek terug. Dat gebruikt data van ruim 80.000 volwassenen die tussen 2013 en 2015 een week lang een wearable droegen die registreert wanneer iemand zit, staat of rondloopt. Die gegevens werden gelinkt aan gezondheidsdata. Conclusie: meer rechtstaan lijkt het risico op hart- en vaatziekten niet te verkleinen en kan leiden tot een verhoogd risico op bloedcirculatieproblemen.

Volgens professor inspanningsfysiologie Wim Derave (UGent) is dit een degelijke studie, die aansluit bij de verwachtingen. ‘Toen uit epidemiologische studies bleek dat langdurig zitten een belangrijke risicofactor is voor de gezondheid, werd op zoek gegaan naar alternatieven. Een van de hypotheses was dat staand werken beter zou zijn en dat is heel snel breed opgepikt. Alleen wisten we al dat langdurig rechtstaan ook risico’s inhoudt, iets wat dit artikel bevestigt.

Wanneer je je lang in een statische houding bevindt, komt het lichaam in de problemen om het bloed dat vanuit het hart naar de weefsels is gepompt, terug te krijgen. Zeker als er tegen de zwaartekracht in moet worden gewerkt, zoals wanneer je lang rechtstaat. Daarvoor hebben de bloedvaten in onze benen een soort kleppen, maar die kunnen beginnen te falen, waardoor het bloed in de benen blijft staan en de kans op spataders en bloeddrukproblemen toeneemt.

De ‘bloedstolsels’ waarnaar het artikel op Margriet.nl verwijst kunnen daar eventueel aan gekoppeld zijn, maar dat lijkt me eerder uitzonderlijk. Hoe dan ook: de beste manier om dit te vermijden, is beweging. Dan treedt de ‘spierpomp’ in werking, die het bloed naar boven perst.’

‘Het klopt dat langdurige statische houdingen – zoals zitten en staan – altijd gezondheidsrisico’s inhouden’, bevestigt professor Jan Seghers van de onderzoeksgroep Fysieke Activiteit, Sport & Gezondheid (KU Leuven). ‘Dit onderzoek is inderdaad heel degelijk uitgevoerd en de resultaten verbazen zeker niet.

Bij langdurig staan kun je – net als bij langdurig zitten – rugklachten krijgen. En bij rechtstaan komt vooral de doorbloeding in de onderbenen onder druk.’ In de welzijnswet is er zelfs een specifieke regelgeving voorzien, vertelt Seghers. ‘Bij jobs waarbij werknemers langdurig rechtstaan moet de werkgever een risicoanalyse uitvoeren en een zitplaats voorzien om tijdig te rusten. De belangrijkste boodschap voor de arbeidsvloer is “wisselwerken” of geregeld van houding wisselen: zitten, rechtstaan én rondwandelen.’

* Wie zei het?

Margriet.nl

* Is het waar?

Volgens experts kan langdurig staan – net als lang zitten – inderdaad risico’s hebben voor de gezondheid, zoals spataders. We beoordelen de stelling als waar.

Bronnen

 In het artikel vindt u links naar alle gebruikte bronnen.

Bovendien werd voor deze factcheck contact opgenomen met de volgende mensen:

 Telefoongesprek en mailverkeer met Wim Derave (UGent), 18-20 november 2024

 Telefoongesprek en mailverkeer met Jan Seghers (KU Leuven), 18-20 november 2024

 Alle bronnen werden laatst geraadpleegd op 20 november 2024.