Factcheck, ja, mensen die actiever zijn hebben een hogere pijngrens

In de krant Metro lezen we dat mensen die actiever zijn beter pijn kunnen verdragen. En dat klopt, zeggen experten. Beweging helpt bij het verdragen van pijn en kan pijn zelfs tegengaan.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Mensen die fysiek actiever zijn, zouden beter pijn kunnen verdragen dan hun minder actieve medemensen. Dat lezen we in Metro. Voor dat nieuwtje baseert Metro zich op een onderzoek van Noorse wetenschappers, verbonden met de Universiteit van Tromsø. In die vergelijkende studie moesten de 10.000 deelnemers tussen 2007 en 2008 en 2015 en 2016 in een vragenlijst aangeven hoe vaak ze bewegen. Daarna dienden ze hun hand zo lang mogelijk in ijskoud water onder te dompelen. Op deze manier testten de onderzoekers hun pijntolerantie. Personen die in de tweede onderzoeksronde, van 2015-2016, meer bewogen dan in de eerste, vertoonden een verhoogde pijntolerantie. Beweging zou dus helpen bij een hogere pijntolerantie, concludeerden de onderzoekers.

Maar klopt dat ook? Daarvoor bellen we met Johan Vlaeyen, emeritus hoogleraar gezondheidspsychologie aan de KU Leuven. Vlaeyen oordeelt dat de Noorse studie behoorlijk is uitgevoerd. ‘Pijntolerantie gaat over hoelang iemand pijn kan verdragen.’ Verschillende factoren beïnvloeden die tolerantie, aldus Vlaeyen. ‘Als mensen pijn interpreteren als een signaal voor schade in het lichaam, verdragen ze pijn minder goed. Mensen die bijvoorbeeld last hebben van rug- en nekpijn zullen bewegingen met rug en nek vermijden, uit vrees dat die bewegingen schadelijk zijn voor het lichaam. En als je bij patiënten met chronische pijnklachten de angst voor pijn wegneemt, zien we dat ze langer pijn kunnen tolereren, en hun belangrijkste levensdoelen kunnen hervatten’, aldus Vlaeyen.

Ook Anneleen Malfliet, assistent-professor kinesitherapie aan de Vrije Universiteit Brussel en verbonden aan de internationale onderzoeksgroep Pain in Motion, gaat akkoord met de stelling dat fysieke activiteit de pijntolerantie verhoogt. ‘Als mens beschik je over een lichaamseigen pijndempend systeem, dat door ons brein gecontroleerd wordt. Dat is een soort apotheek in ons lichaam die op verschillende manieren geactiveerd kan worden.’

Malfliet verwijst naar de Tour de France: ‘Een wielrenner slaagt er na een lelijke val soms toch in om nog door te rijden, omdat op dat moment zijn pijndempende systeem werkt.’ Maar je hoeft geen topsporter te zijn om dat effect te ervaren, zegt Malfliet: ‘Een milde fysieke activiteit, zoals een halfuur gaan fietsen, gaan joggen of in een stevig tempo wandelen, kan dat systeem al activeren.’

Volgens Malfliet is het zeker mogelijk om je pijngrens door middel van fysieke activiteit te verhogen, maar ze schetst ook het grotere plaatje: ‘Als je fysiek actiever bent, is je levensstijl meestal ook gezonder. Ook op mentaal vlak heeft het voordelen. Mensen die fysiek actiever zijn, hebben minder depressieve klachten. Dat zal op zijn beurt weer een positief effect hebben op je pijngrens.’ Vlaeyen besluit: ‘Beweging heeft een gunstig effect op pijn. Dat klinkt heel contra-intuïtief voor veel mensen die pijn hebben als ze bewegen, maar op lange termijn helpt het zeker.’