Factcheck: ja, mannen (en vrouwen) die schoonmaken leven langer

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Volgens een artikel dat online wordt gedeeld, zouden mannen die 2,5 uur per week schoonmaken, 30 procent minder kans hebben om vroegtijdig te overlijden. Dat klopt, maar het geldt niet alleen voor mannen. En andere vormen van lichaamsbeweging hebben hetzelfde gezondheidseffect, stelt de studie waarop het artikel gebaseerd is.

Op 7 januari plaatst de website van het Nederlandse weekblad Panorama een artikel (hier gearchiveerd) online met als titel ‘Wetenschap: hoe vaker een man schoonmaakt, hoe langer hij leeft’. Het wordt overgenomen op de Facebookpagina van Panorama en in een paar publieke Facebookgroepen. 334.300 mensen krijgen het te zien.

Het stuk stelt dat mannen die langer willen leven, beter wat tijd aan poetsen besteden. Een onderzoek van de McMaster-universiteit in Canada bij 130.000 proefpersonen zou hebben uitgewezen dat 2,5 uur per week schoonmaken de kans op vroegtijdig overlijden met 30 procent verlaagt.

Als bron zien we onder het artikel een verwijzing naar de Britse tabloid Daily Mail. Via Google vinden we het bewuste artikel terug. Het werd gepubliceerd in 2017 en het verwijst, net als het Panorama-artikel, naar een onderzoek van de McMaster University in Canada.

The Lancet

We zoeken de oorspronkelijke studie op. Die is op 21 september 2017 verschenen in The Lancet en heeft als titel ‘The effect of physical activity on mortality and cardiovascular disease in 130 000 people from 17 high-income, middle-income, and low-income countries: the PURE study’.

Het gaat om een onderzoek bij 130.000 mensen tussen 35 en 70 jaar oud in 17 landen verspreid over vijf continenten. Van het totale aantal proefpersonen was 41,7 procent man.

De onderzoekers volgden de deelnemers zeven jaar lang, en bij de start van de studie leverde iedere deelnemer informatie over zijn of haar sociaaleconomische status, levensstijl, ziektes, medische voorgeschiedenis, het al dan niet voorkomen van hart- en vaatziektes in de familie, gewicht, lengte, taille- en heupmaat en bloeddruk. De deelnemers brachten de onderzoekers via een vragenlijst op de hoogte van hun fysieke activiteit.

Het team van McMaster University kwam tot de bevinding dat wie 150 minuten per week aan huishoudelijk werk besteedde, zijn risico op overlijden zag dalen met 28 procent en zijn risico op hartziekten met 20 procent.

De onderzoekers benadrukten dat alle soorten van fysieke activiteit even effectief zijn voor de gezondheid. Het huis poetsen is dus even goed als een fikse wandeling naar het werk of een workout in de sportschool.

Mannenblad

De cijfers en de conclusies die Panorama van Daily Mail overneemt, kloppen. Het is echter onduidelijk waarom Panorama de conclusie van het onderzoek beperkt tot mannen, want het onderzoek was niet beperkt tot mannelijke deelnemers en er wordt in de studie geen melding gemaakt van verschillende conclusies naargelang het geslacht van de deelnemers.

We mailen de redactie van Panorama om te vragen waarom zij het in hun artikel enkel over mannen hebben. ‘Wij hebben gekozen om ons specifiek op mannen te richten, omdat wij een mannenblad zijn. Het leek ons leuk om aan te geven dat schoonmaken gezond kan zijn voor mannen, omdat het stereotype heerst dat zij niet aan schoonmaken doen. Dit artikel was bedoeld als een soort grappige duw in de rug voor onze lezers om eens wat vaker de stofzuiger op te pakken en aan de slag te gaan,’ laat webredacteur Tim Coenen weten. ‘Dit sluit uiteraard niet uit dat (de lichaamsbeweging die komt kijken bij) schoonmaken ook goed is voor vrouwen. Dat ontkennen wij ook niet. Wij hebben het simpelweg niet toegevoegd aan het bericht, omdat een mededeling als ‘uiteraard gelden alle conclusies in deze tekst ook voor vrouwen’ de hele insteek en de flow van de tekst zou breken. Wij verwachten dat onze lezers intelligent genoeg zijn om te redeneren dat lichamelijke beweging in alle gevallen zowel voor vrouwen als mannen een goed idee is.’