Factcheck: ja, LGBTQI+-verkeerslichten zijn in strijd met de verkeerswetgeving

Volgens een aantal socialemediagebruikers zijn de LGBTQI+-verkeerslichten die Hemiksem van plan is om te plaatsen op een kruispunt in de gemeente niet wettig. Dat klopt: ze zijn in strijd met de verkeerswetgeving, zo heeft het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (VIAS) bevestigd.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 17 mei verschijnt onderstaande tweet (hier gearchiveerd).

De tweet bevat een screenshot van wat een online artikel van Het Laatste Nieuws lijkt, met als titel ‘Hemiksem rust kruispunt uit met holebi- en transvriendelijke verkeerslichten: ‘“Uniek in Vlaanderen”’. In het bijschrift zegt de twitteraar: ‘Hemiksem rust kruispunt uit met niet-geldige verkeerslichten’.

Het gaat om een authentiek artikel, dat we terugvinden op de website van Het Laatste Nieuws (achter de betaalmuur). In het stuk lezen we dat Hemiksem naar aanleiding van de Internationale Dag tegen Homo- en Transfobie op 17 mei uitpakt met een primeur: één kruispunt in de gemeente wordt permanent uitgerust met LGBTQI+-verkeerslichten. Dat zijn verkeerslichten waarbij de gebruikelijke groene mannetjes die aangeven dat je mag oversteken, vervangen worden door de symbolen voor hetero-, homo- en lesbische relaties en het transgendersymbool.  

Het initiatief komt volgens Het Laatste Nieuws van schepen Kris Verbeeck (CD&V), die het idee opdeed tijdens een citytrip in Londen, waar op Trafalgar Square al enkele van die holebi- en transvriendelijke verkeerslichten staan. ‘Ik denk dat we hiermee uniek zijn in Vlaanderen’, laat Verbeeck optekenen. ‘Brussel had naar aanleiding van de Prideweek in 2017 wel al tijdelijk zijn verkeerslichten gewijzigd in een regenboogthema. Maar wij zullen dit dus permanent doen.’ 

Met de nieuwe lichten wil Verbeeck de rechten van de LGBTQI+-gemeenschap benadrukken en ervoor zorgen dat iedereen zich in zijn gemeente welkom voelt, ongeacht diens seksuele geaardheid of genderidentiteit. Dat is precies de boodschap die gemeenten ook willen meegeven met de aanleg van regenboogzebrapaden met gekleurde strepen.

Op sociale media komen heftige reacties op de geplande aanpassing van de verkeerslichten in Hemiksem. Sommigen tonen zich bezorgd over de verkeersveiligheid, anderen vinden dat het zo stilaan welletjes is geweest met de aandacht voor de LGBTQI+-gemeenschap. 

De tweet die we in deze factcheck onderzoeken stelt dat de bewuste verkeerslichten ‘niet geldig’ zijn, zonder daar verdere argumenten voor te geven. Een Facebookgebruiker doet dat wel, in een post van 16 mei 2023.  

De Facebookgebruiker publiceert een fragment uit de wegcode waarin wordt gepreciseerd aan welke vormelijke voorwaarden verkeerslichten in België moeten voldoen. Zijn conclusie luidt: ‘de gemeente Hemiksem lapt de wetgeving aan haar laars’.

Die conclusie blijkt de juiste: aan VRT NWS liet het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (VIAS) weten dat de LGBTQI+-verkeerslichten die de gemeente Hemiksem wil plaatsen onwettelijk zijn. VRT NWS citeert VIAS-woordvoerder Stef Willems: ‘De verkeerslichten voldoen niet aan de voorwaarden en kunnen voor verwarring of afleiding zorgen.’ Volgens VIAS zijn die lichten in strijd met het verkeersreglement en het reglement voor de wegbeheerder, en kunnen er gerechtelijke gevolgen zijn als er een ongeval gebeurt.

De VIAS-woordvoerder wijst in het VRT-artikel ook op het belang van uniformiteit in de verkeersinrichting, zowel wat de lichten als wat de verkeerstekens betreft.