Factcheck: ja, lachtherapie kan een oplossing zijn tegen droge ogen

‘Een team van Britse en Chinese onderzoekers heeft ontdekt dat lachtherapie minstens zo effectief is tegen droge ogen als het nemen van oogdruppels’, zo lazen we op Metronieuws.nl. Bij jonge Chinezen met milde droge ogen kan lachtherapie inderdaad even goed werken, al kan dit niet veralgemeend worden en zijn langetermijnresultaten niet bekend. We beoordelen de stelling als eerder waar.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op Metronieuws.nl lazen we dat ‘lachtherapie minstens zo effectief is tegen droge ogen als het nemen van oogdruppels’. Er wordt verwezen naar een studie met Chinese proefpersonen met een milde vorm van droge ogen. De helft kreeg lachtherapie: vier keer per dag een lachoefening, waarbij het zinnetje ‘Hee hee hee, hah hah hah, cheese cheese cheese, cheek cheek cheek, hah hah hah hah hah hah’ 30 keer werd herhaald. Mét de juiste gezichtsexpressie, waarvoor ze een app met gezichtsherkenning kregen. De controlegroep kreeg oogdruppels. De lachtherapie bleek minstens even effectief.

Volgens oogarts Isabeau Houben (UZ Gent) gaat het om een goed opgezette, degelijk uitgevoerde studie. ‘Al zijn er wel enkele bemerkingen. Het gaat om uitsluitend Chinese proefpersonen, die 12 weken werden opgevolgd binnen slechts één ­centrum voor oogheelkunde. Hun gemiddelde leeftijd was 29 jaar, terwijl droge ogen ook vaak voorkomen op middelbare en hogere leeftijd. Bovendien ging het om mensen met beperkt tot mild droge ogen. Heel wat groepen werden uitgesloten: mensen met contactlenzen, recente oogallergieën, glaucoom, slaapstoornissen…

‘Nochtans kunnen al die factoren een rol spelen bij droge ogen. En terwijl de onderzoekers niet wisten welke proefpersoon tot welke behandelingsgroep behoorde, wisten de proefpersonen in de lachtherapiegroep dat zelf natuurlijk wel. Als zo’n deelnemer positief of ­negatief staat tegenover lachtherapie, kan dat ook een invloed hebben op de resultaten. De proefpersonen in de andere behandelingsgroep ­kregen oogdruppels met 0,1 procent ­hyaluronzuur. Maar ook tussen oogdruppels zijn er veel verschillen, onder meer op het gebied van actieve componenten en concentraties. We kunnen deze resultaten dus niet zomaar veralgemenen naar alle patiënten met droge ogen.’

De onderzoekers geven verschillende verklaringen. ‘Een groot deel is speculatief en één verklaring heeft rechtstreeks met het oog te maken: de deelnemers moesten tijdens de lachsessies hun ogen fel dicht­knijpen, waardoor ze eigenlijk de meibomklieren – de talgklieren in de oogleden – “uitknijpen” en zo de olieachtige substantie, die een essentieel onderdeel is van de traanfilm, vrijkomt. Uit een objectieve meting bleek die traanfilm na lachtherapie langer op het oogoppervlak te blijven dan na het toedienen van oogdruppels. Maar los daarvan lijkt de lachtherapie mij in het dagelijks leven niet erg praktisch: vier keer per dag minstens 30 keer een zinnetje herhalen met toegeknepen ogen en een welbepaalde mondpositie.’

‘Er is zeker meer en langer onderzoek nodig, maar ik vind het wel een interessant denkspoor. Droge ogen zijn een veelvoorkomend probleem: 10 à 30 procent van de Europese populatie lijdt aan milde tot zeer ernstige vormen ervan. Dat kan een groot ­effect hebben op de levenskwaliteit. En omdat er zo veel oorzaken zijn – ouderdom, gezondheidsproblemen, bepaalde medicatie, ooglidproblemen, verstopping van meibom­klieren, contactlenzen, levensstijl, menopauze enzovoort – is het soms lang zoeken naar een goede behandeling.’