Factcheck: ja, krekelmeel is toegelaten binnen de Europese Unie

Op Telegram en Facebook circuleert de bewering dat de Europese Unie het gebruik van krekelmeel in voedselbereidingen zou toestaan. Dat lokt bij veel socialemediagebruikers ontstelde reacties uit. Op 3 januari keurde de Europese Commissie de vermarkting van het product inderdaad goed.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 5 januari post een Nederlandstalig Telegramkanaal onderstaand bericht: ‘Uit de Europese Unie: Brussel heeft groen licht gegeven voor krekelmeel, om brood, pasta en koekjes te bereiden. De Europese Unie heeft ja gezegd tegen een nieuw voedingsmiddel: huiskrekelpoeder. De Europese Commissie heeft toestemming verleend voor het in de handel brengen van dit product voor een periode van 5 jaar. Krekelmeel wordt beschouwd als een vervanger van tarwebloem, als ingrediënt voor desserts, brood, pasta, pizza en vleesbereidingen.’ De boodschap (hier gearchiveerd) wordt gevolgd door een overgeefemoji.

We vinden de afbeelding ook op Facebook terug, waar ze vaak verschijnt in combinatie met een ander screenshot. Daarin wordt beweerd dat insecten chitine bevatten, een stof die niet door onze darmen verwerkt zou kunnen worden. ‘Tja, alles om de mensheid maar ziek te maken. Smerige corrupte bende,’ lezen we in het bijschrift.

De reacties liegen er niet om: socialemediagebruikers vinden het idee van krekelmeel niet appetijtelijk. ‘Wat een griezels zijn het toch,’ reageert een gebruiker. ‘Wat gaan ze er nog meer instoppen, ik vertrouw het niet. Net zoals met de experimentengifspuit,’ reageert een andere.

‘We moeten die verdomde gekken daar in Brussel onthoofden samen met die klootviool Klaus Schwab,’ reageert nog een andere gebruiker. 

De post past binnen een groter discours, dat sinds het einde van de coronapandemie gangbaar is binnen complotgroepen. Dat discours stelt dat het Wereld Economisch Forum, het internationaal overlegorgaan geleid door Schwab, mensen wil verplichten om insecten te eten.

Klopt het dat krekelmeel toegelaten is op de Europese markt?

We googelen de woorden ‘krekelmeel Europese Unie’ en komen zo terecht op een artikel van de Europese nieuwswebsite Europa Nu. Daarin lezen we dat de huiskrekel (Acheta domesticus) sinds 11 februari 2021 binnen de EU als voedingsmiddel mag verhandeld worden. Het is na de meelworm en de treksprinkhaan het derde insect dat op de Europese markt is toegelaten. Die goedkeuring volgde na het advies van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) waarin de consumptie van de huiskrekel veilig werd bevonden.

Op 13 mei 2022 publiceerde EFSA ook een positief advies over het gebruik van krekelmeel in voedingsmiddelen. De Europese Commissie keurde de vermarkting en het gebruik van het product goed op 3 januari 2023. Enkel het bedrijf Cricket One Co. Ltd heeft een machtiging om de komende vijf jaar krekelmeel op de markt te brengen. Het staat andere bedrijven vrij om een handelsvergunning aan te vragen.

Het klopt dus dat krekelmeel toegelaten is voor gebruik binnen de Europese Unie.

Bevatten insecten de niet-verteerbare stof chitine?

En wat is er aan van de bewering dat insecten chitine zouden bevatten, een stof die onze darmen niet zouden kunnen verwerken? Over die bewering, die al langer online circuleert, schreef Knack een factcheck in november vorig jaar. Insecten bevatten inderdaad chitine. Maar, verduidelijkten experts, chitine is een vezel die niet schadelijk is voor de mens. ‘Vezels zijn gezond: ze zijn goed voor de darmflora,’ benadrukte Thomas Spranghers, onderzoeker aan het Expertisecentrum Agro- en Biotechnologie van Hogeschool VIVES. 

De vezel bevindt zich in het uitwendig skelet van insecten. Spranghers verduidelijkte dat een mens wel allergisch kan zijn voor insecten, net als voor elk ander voedingsmiddel: ‘Insecten zijn geleedpotigen, zoals schaaldieren. Wie allergisch is voor schaaldieren, kan ook allergisch zijn voor insecten, al is dat niet noodzakelijk het geval.’