Factcheck: Ja, Filip Dewinter (Vlaams Belang) toont locatie van 12 ton in beslag genomen drugs in Antwerpse haven

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

In een video op sociale media klaagt Vlaams Belangpoliticus Filip Dewinter aan dat er 12 ton cocaïne in een onbewaakte loods in de Antwerpse haven zou liggen. De douane bevestigt dat de drugs op het moment dat de video werd opgenomen in de loods aanwezig waren, maar ‘betreurt ten zeerste dat zulke gevoelige informatie in de openbaarheid werd gebracht’. Volgens de douane is er ook wel degelijk bewaking aanwezig, wat Dewinter achteraf gedeeltelijk toegeeft. De drugs zijn intussen vernietigd.

Op 1 september plaatst Vlaams Parlementslid en Antwerps gemeenteraadslid Filip Dewinter (Vlaams Belang) een video op Twitter en Facebook. Hij klaagt daarin aan dat er al weken ’12 ton cocaïne ligt in een onbeveiligde loods in het havengebied van Antwerpen’. De video neemt hij, naar eigen zeggen, op voor de loods waarin de drugsvangst ‘met een straatwaarde van ongeveer 600 miljoen euro’ zou liggen. De video wordt 18.600 keer bekeken.

Lees telkens verder onder de afbeeldingen

Het Laatste Nieuws publiceerde op 31 augustus al een artikel met die informatie. In dat artikel wordt Dewinter als volgt geciteerd: ‘In een loods ligt 12 ton in beslag genomen cocaïne te wachten op verbranding. De verbrandingsoven waar dat gewoonlijk gebeurt, is in onderhoud. Dus moeten de patrouilles extra rondes rijden om die loods te bewaken. Wat een amateurisme. Die drugs moeten daar zo snel mogelijk weg voor er ongelukken gebeuren.’

Om die informatie te verifiëren, klopt Het Laatste Nieuws aan bij verschillende instanties, zo blijkt uit het artikel: ‘De FOD Financiën, waar de douane onder valt, weigerde maandag te bevestigen dat er twaalf ton cocaïne in de loods lag en verwees door naar het parket, dat de bal terugkaatste. Dinsdag dan wilde Financiën enkel kwijt dat er inderdaad drugs worden bijgehouden maar dat er niet verder gecommuniceerd werd voor de veiligheid van het eigen personeel. Kristian Vanderwaeren, administrateur-generaal van douane zelf, bevestigde het verhaal dinsdag wel.’

Die bevestiging van Vanderwaeren kwam er niet alleen in een nieuw artikel van Het Laatste Nieuws, maar ook live op Radio 2 in de ochtend van 1 september. Vanderwaeren zegt daar: ‘Het is zeer uitzonderlijk maar het klopt dat er een stock van 12 ton cocaïne wacht op vernietiging. Normaal gezien is er vanaf 1500 kilogram een transport van de in beslag genomen drugs naar de verbrandingsovens. Maar die ovens zijn nu al weken in onderhoud. Vandaar onze vertraging.’

Waar filmde Dewinter?

De douane bevestigt in de ochtend van 1 september dus formeel dat 12 ton cocaïne wacht op vernietiging. Later, om 18u13, plaatst Dewinter zijn video op Twitter. De video bevat geen nieuwe informatie, maar is (zo zegt Dewinter in de video) wel opgenomen voor de loods waar de drugs op dat moment liggen. ‘In deze anonieme loods (Dewinter wijst naar achter, nvdr.), ergens in de Antwerpse haven, ligt momenteel meer dan 12 ton cocaïne opgeslagen.’

Heeft Dewinter de video opgenomen ergens voor een willekeurige loods? Of staat hij daadwerkelijk voor een loods van de douane waar op dat moment een belangrijke drugsvangst ligt?

Veel visueel herkenbare elementen bevat de video niet, maar na een halve minuut zien we het volgende beeld:

Een gebouw in de achtergrond is kort zichtbaar en ook een roodgeschilderde poort van de loods is mogelijk herkenbaar. Op Twitter reageert iemand op de video: ‘Ik weet precies welke loods ergens bij de Luchtbal…’

We contacteren de persoon in kwestie. Hij zegt: ‘Ik meen die nieuwe blokken aan de Noorderlaan te herkennen waarvan je rechts in beeld een glimp kon opvangen. Dus ik dacht in de buurt tussen de Michiganstraat en Korte Wielenstraat ergens.’

Op de zoekmachine Bing bekijken we luchtbeelden van die buurt. Zo komen we uit bij onderstaande loods. De kleuren kunnen overeenkomen, maar het specifieke verfpatroon bij de poort lijkt niet te kloppen.

Wellicht is dit niet de gezochte loods. Het spoor van de Twitteraar loopt dood.

We nemen contact op met havenreporter Christoph Meeussen van Gazet van Antwerpen. Hij informeert bij iemand met kennis van de opslagterreinen in de Antwerpse haven. Drie kwartier nadat we hem de video van Dewinter laten zien, stuurt Meeussen een screenshot met de boodschap ‘Hier is het’.

We controleren de gevonden locatie via Google Streetview. U ziet hieronder een beeld uit de video van Dewinter en een foto van Google Streetview uit 2013.

Een putdeksel (rood), de geverfde poort (geel) en een detail van de metalen wand (zwart) komen overeen. Het verkeersbord dat zichtbaar is in de video van Dewinter stond er in 2013 nog niet en het gebouw in de achtergrond was toen nog in aanbouw.

Is de loods van de douane?

Voor iemand die het havengebied kent, bleek de locatie van Dewinters ‘anonieme loods’ snel te achterhalen. Maar is het ook effectief een loods van de douane?

Op de website van AG VESPA, het autonoom gemeentebedrijf voor vastgoedbeheer en stadsprojecten van de stad Antwerpen, vinden we dat de zone waar de loods gelegen is ‘Kempeneiland’ wordt genoemd.

We voeren ‘Kempeneiland’ in op Google en komen uit bij een publiek document van AG Vespa. Op pagina 30 lezen we het volgende:

De bewuste loods zou dus volgens deze info een opslagplaats zijn van de douane.

Lag er twaalf ton cocaïne in de loods?

We nemen contact op met administrateur-generaal Kristian Vanderwaeren van de douane. Hij wenst alleen per mail op onze vragen te reageren: ‘Die loods is inderdaad in ons beheer. Het gebeurt dat hier tijdelijk in beslag genomen goederen liggen opgeslagen in afwachting van een gerechtelijke beslissing of vernietiging.’

We stellen hem deze vraag: Klopt het dat daar deze week meer dan 12 ton cocaïne aanwezig is? Zijn antwoord: ’12 ton opgeslagen drugs klopt, maar het betreft hier niet enkel cocaïne maar ook onder andere hasj, marihuana en een hoeveelheid heroïne.’ Hij ontkent dus niet dat er een grote drugsvangst in de gefilmde loods lag op het moment dat Dewinter daar was.

Dewinter heeft het in zijn video ook over het gebrek aan beveiliging: ‘Deze loods is niet beveiligd. Hier is geen camerabewaking. Hier zijn geen politiepatrouilles. Hier zijn geen extra veiligheidsmaatregelen.’

Op Google Streetview zien we dat er in 2013 een bord stond dat aangeeft dat er camerabewaking zou zijn. We vragen een reactie aan Vanderwaeren.

Vanderwaeren: ‘De loods is wel degelijk beveiligd en er is camerabewaking. Door de recente media-aandacht zijn wij genoodzaakt geweest bijstand te vragen aan de lokale en federale politie, om alzo de veiligheid van onze medewerkers te garanderen.’

In een telefonische reactie aan Knack stelt Dewinter zijn uitspraken in de video bij: ‘Die loods is nauwelijks beveiligd. Buiten is er geen camerabewaking. Binnen is die er wel, maar alleen als het licht brandt. En er zijn slechts vijf patrouilles per shift van acht uur.’

Dewinter is verbaasd dat we op basis van zijn video de locatie hebben kunnen achterhalen. ‘Ik heb die loods zo anoniem mogelijk in beeld gebracht zonder enige kans op herkenning’, zegt hij. ‘Je ziet ook geen gebouwen in de omgeving. Je kunt het nauwelijks te weten komen, als je niet weet waar het is. Ik denk dat de helft van Antwerpen wel weet waar de in beslag genomen goederen van de douane zich bevinden. Veel mensen weten dat en niet in het minst de drugsmaffia.’

Vanderwaeren is niet opgezet met de video van Dewinter: ‘Met informatie omtrent in beslag genomen goederen wordt steeds zeer discreet omgegaan. De Administratie van de Douane en Accijnzen betreurt ten zeerste dat zulke gevoelige informatie in de openbaarheid werd gebracht.’

Tot slot: ligt die grote drugsvangst nu nog in de bewuste loods? Dat ontkent Vanderwaeren met klem: ‘De aanwezige drugs zijn ondertussen verwijderd en vernietigd. De verbrandingsoven waarmee we werken is terug operationeel.’