Factcheck: ja, er werden anti-NAVO-slogans geroepen in Athene (maar niet in deze video)

Op sociale media circuleert een video van een demonstratie in Athene. Volgens het bijschrift zouden er slogans geroepen worden tegen de NAVO. Dat klopt niet voor de video die circuleert. In andere video’s van dezelfde optocht op 17 november 2022 was dat echter wél het geval.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 23 november plaatst een Twittergebruiker een video online met als bijschrift ‘Massale demonstratie in Athene: “Weg met de NAVO”’ (hier gearchiveerd). We zouden ‘duizenden Grieken’ zien die ‘marcheerden naar het Amerikaanse consulaat in Athene’ en onder meer ‘de mensen willen je niet scandeerden’ en ‘weg met de NAVO’. Opvallend, de rest van het bijschrift eindigt zeer bruusk: ‘Zo herdachten ze de 49e verjaardag van de volksopstand aan de Polytechnische.’

In de video zien we mensen met rode vaandels voorbij wandelen en horen we hen scanderen in het Grieks. De video werd 648 keer bekeken en 19 keer gedeeld. 

Dezelfde video vinden we ook terug op Facebook (hier gearchiveerd) in de groep ‘Niet onze oorlog’ met 1400 leden. Het bijschrift is hetzelfde, maar eindigt hier niet zo bruusk: ‘Zo herdachten ze de 49e verjaardag van de volksopstand aan de Polytechnische Universiteit.’ 

De Facebookgroep stelt dat hij ‘Informatie vanuit Rusland en de Oekraïne en onafhankelijke pers [verspreidt] om […] tegengeluid te […] laten komen tegen de haat- en angstzaaierij van de VS/NAVO, mainstreammedia, WEF en EU’. De video zou aantonen dat er een groot protest gaande is in Griekenland tegen de NAVO en de oorlog in Oekraïne, een protest dat wordt verzwegen door de reguliere media.

De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) is niet actief betrokken bij de oorlog in Oekraïne, al zijn er NAVO-leden die wel wapens leveren aan Oekraïne in de strijd tegen de Russische inval. 

Beide Nederlandstalige versies blijken een vertaling van een bericht uit de Telegramgroep ROT_OKT (hier gearchiveerd). Dat achterhalen we door het watermerk op de video. De naam ROT_OKT verwijst naar Roter Oktober, de Duitse benaming voor de communistische revolutie in Rusland in 1917. In die groep werd de video, in betere kwaliteit, al 52.000 keer bekeken. Hier lezen we hetzelfde bijschrift maar dan in het Duits.

We nemen contact op met  journalist Stylianos Pournis van de erkende Griekse factcheckorganisatie Ellinika Hoaxes. Hij wijst ons op een video die op 17 november op YouTube (hier gearchiveerd) werd opgeladen. Visuele elementen in deze video (boven) komen overeen met de video die wij onderzoeken (onder): we zien dezelfde personen in camouflagekledij (witte kaders) en dezelfde man met een helm (gele kaders) en rode vaandel (oranje kaders).

Dit doet vermoeden dat de video echt en recent is. De locatie van de tweede video (boven) is een straat naast de Polytechnische Universiteit van Athene, zo blijkt uit een vergelijking met Google Streetview (onder). Het gele gebouw in de achtergrond maakt deel uit van de universiteitscampus.

Op 17 november 1973 werd op deze locatie een studentenprotest bloedig neergeslagen. Griekenland werd toen bestuurd door een junta onder leiding van Geórgios Papadopoulos. Onze video werd enkele straten verderop gefilmd, zo blijkt onder andere uit een sticker in de video (rechts) die we ook terugzien in Google Streetview (links).

De locatie van de beelden en het feit dat het om recente beelden gaat, die online kwamen precies 49 jaar na de historische opstand, doet vermoeden dat het protest er mee verband houdt. 

Werden er ook anti-NAVO-slogans geroepen?

Nee, dat horen we niet in de video. Journalist Stylianos Pournis: ‘We horen een slogan die vaak wordt gescandeerd op demonstraties. Je kunt het vertalen als een aanmoediging om “niet het hoofd te buigen” en “de enige oplossing is om je te verzetten en terug te vechten”. Een tweede slogan die we horen is “solidariteit is het wapen van het volk, vecht tegen de oorlog die de elite tegen ons is gestart”.’

Kortom, we horen geen slogans die specifiek tegen de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) zouden zijn gericht. 

Dat wil echter niet zeggen dat het niet mogelijk is dat er in andere video’s van hetzelfde protest wél anti-NAVO-slogans werden geroepen. 

In een verslag van de optocht in het Griekse dagblad Kathimerini lezen we dat de optocht inderdaad eindigde aan de Amerikaanse ambassade. We vinden ook video’s op YouTube waarin wel degelijk slogans tegen de NAVO worden geroepen. Pournis: ‘In die eerste video scanderen ze dat “de NAVO Griekenland moet verlaten met haar militaire basissen”. Ze stellen ook dat “de NAVO, de Verenigde Staten en Rusland nieuwe grenzen trekken met het bloed van het volk”. In de tweede video roepen ze de Amerikanen en NAVO op om het land te verlaten.’