Factcheck: ja, er staan drie keer zo veel flitspalen in Vlaanderen als in Wallonië

Volgens de Nederlandse politicus Thierry Baudet (FVD) zouden er in Vlaanderen drie keer zo veel flitspalen staan als in Wallonië. Die verhouding klopt, al zijn de relatieve verschillen veel minder groot en is een vergelijking volgens experts moeilijk te maken.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 5 februari 2024 schoof Thierry Baudet, het kopstuk van de Nederlandse politieke partij Forum voor Democratie (FVD), aan tafel in het eigen praatprogramma Forum Inside. Op 58:38 behandelt Baudet een kijkersvraag over de mogelijkheden voor Groot-Nederland. Dat is een Nederland waar Vlaanderen of, volgens sommige invullingen, heel België bij aangesloten wordt.

Baudet haalt in het daaropvolgende debat flitspalen aan als metafoor voor de positie van Vlaanderen in België: ‘Vlamingen worden op allerlei manieren, waaronder flitspalen op snelwegen, onderdrukt ten opzichte van de Walen. Er staan drie keer zo veel flitspalen in Vlaanderen als in Wallonië. Dat is heel symbolisch voor de wijze waarop het land ongelijk is.’

Klopt dat? Staan er drie keer zo veel flitspalen in Vlaanderen als in Wallonië?

Verhouding klopt in absolute cijfers

We gaan op zoek naar data over flitspalen in België. Op de website van het Agentschap Wegen en Verkeer lezen we dat flitspalen een bevoegdheid zijn van de gewesten en niet van de federale overheid. Lokale besturen hebben in Vlaanderen ook de mogelijkheid om snelheidscontroles te doen, maar moeten daarvoor telkens de goedkeuring krijgen van het Agentschap Wegen en Verkeer.

Op de website van het Agentschap vinden we geen cijfers terug over het aantal flitspalen in Vlaanderen. We nemen contact op met Katrien Kiekens, de nationaal woordvoerder van het Agentschap. Zij laat ons via mail weten dat er in Vlaanderen 1220 flitspalen staan die ook effectief klaar zijn voor gebruik.

Het aantal flitspalen dat het Waals Gewest in beheer heeft, is wel terug te vinden op de website van de bevoegde overheidsinstelling. Volgens Infrastructures Wallonie staan er op Waalse wegen ‘ongeveer 280 vaste flitspalen’ en ‘meer dan 125 mobiele flitspalen’. In totaal staan er dus ongeveer 405 flitspalen op Waalse wegen. ‘Wallonië blijft investeren om het aantal flitspalen te verhogen’, lezen we verder nog op die website.

Kiekens geeft voor de volledigheid ook het aantal trajectcontroles in beheer van het Agentschap Wegen en Verkeer mee. Dat zijn er momenteel 314. ‘Vlaanderen zet actief in op trajectcontrole omdat we een daling zien van het aantal snelheidsovertredingen en het aantal ongevallen gelinkt aan overdreven snelheid. We bouwen om die reden ook vaker snelheidscamera’s om naar trajectcontroles’, vertelt Kiekens daarover.

Die koerswijziging is ook te zien in de cijfers. In 2013 stonden in Vlaanderen nog 1326 flitspalen, ruim 100 meer dan tien jaar later. In Wallonië stonden in 2013 nog maar 230 flitspalen. Dat blijkt uit het antwoord op een schriftelijke vraag van toenmalig senator Louis Ide (N-VA).

Moeilijke vergelijking

Stef Willems, de woordvoerder van het kennisinstituut voor verkeersveiligheid VIAS, wil die verhouding graag nuanceren: ‘Wallonië staat veel verder in trajectcontroles dan Vlaanderen. De pakkans is er groter en die trajectcontroles zijn bijna gebiedsdekkend op de Waalse snelwegen.’ Hij wijst ook op de grote verschillen tussen Vlaanderen en Wallonië in bevolkingsdichtheid, dichtheid van het wegennet en lengte van de wegen.

De verhouding ligt inderdaad helemaal anders wanneer we relatieve cijfers beschouwen. Vlaanderen telde op 1 januari 2023 6.774.807 inwoners. Dat is bijna het dubbele van de inwoners van het Waals gewest dat er slechts 3.681.575 heeft. Daardoor zijn er in Vlaanderen 180 flitspalen per miljoen inwoners en in Wallonië 110 flitspalen voor net zoveel inwoners.

Willems wijst ook op de verschillen in wetgeving voor Vlaanderen en Wallonië. Zo kunnen in Vlaanderen gemeenten in bepaalde gevallen zelf boetes voor overdreven snelheid innen via de GAS-5 regeling. Volgens Willems zorgt die regeling ervoor dat er in Vlaanderen meer snelheidscontroles zijn dan in Wallonië.