Factcheck: ja, er is een verband tussen hete dranken en slokdarmkanker

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

‘Hete dranken verhogen risico op slokdarmkanker’, zo lazen we in ABC Gezondheid. En het klopt, al is enige nuancering nodig.

‘Mensen die ervan houden om thee, koffie, soep of andere dranken zeer warm te drinken, verhogen hun risico om slokdarmkanker te krijgen’, zo lazen we in een artikel op de website ABC Gezondheid. Er wordt verwezen naar een Iraanse studie uit 2009. In dat land wordt thee traditioneel vaak zeer heet gedronken (65° Celsius of warmer). Dat bleek in verband te staan met een verhoogd risico op slokdarmkanker.

Volgens professor Lieven Depypere, slokdarmchirurg aan het UZ Leuven, klopt dat deels, maar is toch enige nuance nodig. ‘Er zijn twee belangrijke soorten slokdarmkanker. Ten eerste is er spinocellulair carcinoom, tumoren die ontstaan in het bovenste deel van de slokdarm. Die ontstaan vaak door rechtstreekse beschadiging, vooral door roken en overmatig alcohol drinken, maar ook door het consumeren van zeer pikante voeding en zeer hete dranken. Vooral in Iran en delen van China wordt traditioneel heel hete thee gedronken. Wereldwijd komt die vorm van slokdarmkanker het vaakst voor, maar in de westerse wereld zien we veel vaker het tweede type: adenocarcinoom. Dat ontstaat in het onderste deel van de slokdarm en heeft vooral te maken met chronische zuurbelasting. Hierbij is obesitas de belangrijkste risicofactor. Gloeiend hete dranken kunnen dus schadelijk zijn, maar bij ons spelen alcohol, tabak en obesitas een veel belangrijkere rol in het ontstaan van slokdarmkanker.’

Professor Piet Pattyn, maag-darmchirurg in het UZ Gent, bevestigt. ‘De laatste jaren zijn verschillende studies verschenen waaruit blijkt dat er een associatie is tussen het consumeren van zeer hete dranken – bij een temperatuur van 65° Celsius of meer – en een verhoogde kans op slokdarmkanker. Uit verschillende studies blijkt die temperatuur toch wel een belangrijke rol te spelen, in tegenstelling tot het type drank of de hoeveelheid ervan. Recent verscheen nog een studie uit Centraal-Ethiopië, waar slokdarmkanker zeer vaak voorkomt. Daar kwamen de consumptie van zeer hete pap en het drinken van zeer hete koffie als belangrijke risicofactoren naar voren.’

Professor Kurt Van der Speeten (Ziekenhuis Oost-Limburg), die gespecialiseerd is in oncologische heelkunde, wil toch nuanceren. ‘In verschillende oudere studies werd een verband aangetoond tussen hete dranken en slokdarmkanker, maar dat gebeurde vooral op basis van zelfrapportering, waardoor het niet zo betrouwbaar is. Maar in een recente Iraanse studie uit 2020 werd het verband wel sterker aangetoond. Een grote populatie werd tien jaar lang prospectief gevolgd en de temperatuur van de thee die ze dronken werd ook objectief gemeten. Er bleek inderdaad een associatie te zijn tussen het drinken van zeer hete thee en slokdarmkanker. Alleen is daarmee nog geen oorzakelijk verband aangetoond. Er kunnen namelijk nog andere factoren zijn die een rol spelen, zoals de consumptie van pikante voeding. De meeste tumoren zijn namelijk multifactorieel. En doordat er vaak lange tijd is tussen de blootstelling aan risicofactoren en het ontdekken van de tumor, wordt het moeilijk om precieze oorzaken vast te pinnen. Verder onderzoek is dus zeker nodig om een causaal verband hard te maken. Je zou bijvoorbeeld twee groepen ratjes kunnen volgen die in precies dezelfde omstandigheden leven, maar waarbij één groep hete vloeistoffen krijgt en de andere niet.’

Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.