Factcheck: ja, een jaar opleiding levert gemiddeld 7 procent meer loon op

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

‘Per jaar extra opleiding gemiddeld 7 procent meer loon per maand.’ Dat beweerde hoogleraar arbeidseconomie Stijn Baert (UGent) in Het Laatste Nieuws. En het klopt.

In Het Laatste Nieuws raadde hoogleraar arbeidseconomie Stijn Baert (UGent) lezers aan om hun gespaarde centen te investeren in een opleiding. ‘Opbrengst? Per jaar extra opleiding gemiddeld 7 procent meer loon per maand.’

Als we contact opnemen met Baert, verwijst hij naar de zogenoemde Minceriaanse loonvergelijking, die in de wetenschappelijke literatuur wordt gebruikt om het rendement van een jaar opleiding te berekenen. Hij wijst op een onderzoek uit 2014 waarin, op basis van die formule, werd berekend dat een jaar opleiding op wereldniveau gemiddeld 9,7 procent meer loon oplevert. In Europa en Centraal-Azië is dat gemiddeld 7,8 procent. Hij wijst ook op een overzichtsartikel uit 2016 dat concludeert dat elk extra jaar onderwijs ongeveer 5 tot 8 procent meer loon oplevert.

Baert wil wel nuanceren. ‘Uit dat laatste artikel blijkt niet alleen dat er regionale verschillen zijn, maar ook dat een jaar hoger onderwijs bijvoorbeeld meer oplevert dan een jaar secundair onderwijs. Bovendien is het ene diploma het andere niet: diploma’s die aansluiten bij knelpuntberoepen, zoals ingenieur of verpleegkundige, leveren meer op dan andere. Uit ander onderzoek blijkt dan weer dat Vlaamse werknemers meer geneigd zijn kandidaten met een masterdiploma uit te nodigen voor een vacature op bachelorniveau. En haal je een grote onderscheiding, dan zul je sneller uitgenodigd worden voor een sollicitatiegesprek, zo leerde ons onderzoek met fictieve sollicitaties.’

Volgens hoogleraar arbeidseconomie Dieter Verhaest (KU Leuven) is die 7 procent inderdaad gebaseerd op solide onderzoek. ‘Maar uiteraard is dat een gemiddelde, dat zoals altijd gepaard gaat met onzekerheden. Het is niet omdat je nu een extra opleiding van een jaar volgt, je volgend jaar automatisch 7 procent meer zult verdienen. Maar als we de verschillende studies – de ene al kwalitatiever dan de andere – bekijken, kun je wel stellen dat die 7 procent een ondergrens is. We moeten wel een belangrijk onderscheid maken tussen officieel onderwijs, waarover het in de meeste studies gaat, en opleidingen. Want in het artikel in Het Laatste Nieuws heeft Stijn Baert het bijvoorbeeld ook over carrièrecoaching of gratis opleidingen, aangeboden door de werkgever. Daar bestaat minder onderzoek naar, omdat er zulke grote verschillen zijn tussen opleidingen, onder meer qua duur, inhoud en doelpubliek. Maar een recente meta-analyse wijst op een gemiddeld positief effect van opleidingen voor werkzoekenden op de tewerkstellingskansen. Dus niet rechtstreeks op het loon, al kunnen we wel vermoeden dat er een verband is tussen de twee.’

‘Ook interessant, trouwens: die meta-analyse suggereert dat het gemiddelde effect groter is als je zo’n opleiding volgt tijdens een recessie en werk gaat zoeken ná de recessie. Dit zou dus inderdaad wel eens een goed moment kunnen zijn om een extra opleiding te volgen.’

Ook hoogleraar cognitieve psychologie Wouter Duyck (UGent) wil de uitspraak van Baert stellig bevestigen. ‘Onlangs verscheen nog een interessant rapport van de OESO over de economische impact van de wereldwijde schoolsluitingen door corona. Daarin werd ook uitgegaan van een gemiddelde inkomensstijging van 7,5 procent per opleidingsjaar. Als door corona een derde van een schooljaar verloren is gegaan, leidt dat tot een geschat individueel inkomensverlies van 2,5 procent. En op maatschappijniveau zou het bbp naar schatting met 1,5 procent dalen, tot het einde van deze eeuw.’

Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.