Factcheck: ja, deze video toont een instorting na de recente aardbeving in Turkije

Op Twitter worden beelden gedeeld van een flatgebouw dat instort. Volgens het bijschrift werd de video gemaakt in Turkije, na de recente aardbeving daar. Heel wat twitteraars twijfelen daaraan en denken dat de beelden ouder zijn. Maar ze zijn wel degelijk na de recente aardbeving gemaakt.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 6 februari deelt het Engelstalige twitteraccount War Monitor een video (hier gearchiveerd), met als bijschrift ‘Video toont hoe een volledig gebouw instort in Turkije na aardbeving van 7.8’. 

Op de beelden zien we hoe een flatgebouw op een plein in enkele seconden tijd volledig instort. De tweet wordt meer dan 400 keer geretweet. De beelden blijken afkomstig van het account Royal Intel en ze werden al meer dan 154.000 keer bekeken.

Het zuidoosten van Turkije werd in de nacht van zondag 5 op maandag 6 februari getroffen door een aardbeving van 7,8 op de schaal van Richter. Het epicentrum lag dichtbij de Turkse stad Gaziantep. Dat meldden verschillende Vlaamse en buitenlandse media.

Tonen de beelden op Twitter deze recente ramp?

In de reacties onder de tweet trekken mensen dat in twijfel. Iemand vindt het vreemd dat de beelden bij daglicht zijn gemaakt, terwijl de aardbeving ‘s nachts is gebeurd. Verschillende twitteraars beweren dat de video in Izmir zou gemaakt zijn in 2020. 

Izmir, een stad aan de westkust van Turkije, werd op 30 oktober 2020 getroffen door een zware aardbeving. Als gevolg van die aardschok zijn toen gebouwen ingestort, zoals te zien is in deze YouTube-video. Op geen van de beelden van de aardbeving in Izmir herkennen we echter het gebouw uit de Twitter-video.

Ondertussen verschijnen in de reacties op de tweet ook beelden van dezelfde instorting, gefilmd vanuit een andere hoek, en ook met bijschriften die verwijzen naar de recente aardbeving in Turkije.

Een ander twitteraccount dat de beelden van het instortende gebouw deelt, heeft de vermeende locatie erbij gezet. Het zou gaan om Sanliurfa, een stad in het zuidoosten van Turkije, en de instorting zou hebben plaatsgevonden ‘uren nadat Turkije werd getroffen door de aardbeving van 7.8’.

De beelden werden op 6 februari ook op Twitter gedeeld door het Turkse nieuwskanaal Haberler en door het Turkse persbureau Birlik Haber Ajansi, bij berichten over de aardbeving Ook Reuters deelt de video bij een nieuwsbericht over aardbeving in Turkije.

Met de informatie die deze nieuwsbronnen meegeven kunnen we de exacte locatie van het ingestorte gebouw achterhalen via Google Maps. We zien in Google Street View dat het gebouw er nog stond in oktober 2022. 

Of het gebouw op het moment van de instorting al geëvacueerd was, is nog niet duidelijk. Maar omdat we op de beelden al daglicht zien, is het erg waarschijnlijk dat de instorting niet gebeurde na de eerste aardbeving, die om 04:17 werd geregistreerd, toen het nog donker was, maar dat ze plaatsvond na een van de naschokken.

Op zich is het niet verwonderlijk dat socialemediagebruikers zich kritisch opstellen en niet alles wat ze online zien voor waar aannemen. Al te vaak worden oude beelden bewust of onbewust gerecycleerd om een al dan niet waargebeurd verhaal te ‘illustreren’. Dat bleek nog uit een eerdere factcheck van Knack, waarbij bleek dat beelden van een instorting in Florida in juni 2021 werden gepost als zouden het beelden zijn geweest van de recente aardbeving in Turkije.

Maar in dit geval tonen de beelden wel degelijk wat het bijschrift zegt en gaat het inderdaad  om een recente video, gemaakt na de aardbeving in Turkije. Tot die conclusie kwamen ook de Italiaanse factcheckers van Facta, die de precieze locatie toonden in een YouTubevideo.