Factcheck: Belgische staatsschuld stijgt met meer dan 500 euro per seconde

Volgens Bart De Wever stijgt de Belgische staatsschuld elke seconde met 500 euro. Het werkelijke bedrag ligt waarschijnlijk nog hoger. Volgens berekeningen van de Nationale Bank zou het zelfs oplopen tot 1170 euro per seconde. Dat blijkt uit onderzoek in het kader van de factcheckmarathon van de Lage Landen.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 26 mei vertelde Bart De Wever in een gesprek met Alexander De Croo op VTM Nieuws het volgende: ‘Ik zeg het nog eens, elke seconde dat we hier zitten, stijgt de staatsschuld met 500 euro.’

Op zijn Facebookpagina deelde De Wever het bewuste fragment. Daarin wijst hij ook op de schuldratio die volgens hem aan het stijgen is. Ten slotte verweet hij De Croo dat ‘je dat niet kan ontkennen, dat is het zonlicht loochenen’.

In 2020 onderzocht Knack al een vergelijkbare bewering. Factcheck.Vlaanderen deed de berekeningen nog eens over met de huidige cijfers.

Via Whatsapp deelt Philippe Kerckaert, de woordvoerder van Bart Wever, de berekeningen waarop de voorzitter van de N-VA zich beroept. Volgens Kerckaert zijn die gebaseerd op de meest recente prognoses voor de periode tussen 2025-2029 van het Monitoringcomité, dat regelmatig rapporten aflevert over de toestand van de Belgische begroting.

Meer dan 500 euro per seconde

Bij zijn berekening gaat Kerckaert uit van het verschil in de Belgische staatsschuld tussen 2024 en 2029.

In 2024 bedroeg het bruto binnenlands product (bbp) van België 605 miljard euro. De schuldgraad bedroeg 106 procent. 106 procent van 605 miljard euro levert een staatsschuld van 643 miljard euro op.

Volgens de prognoses van het monitoringcomité zou het bbp in 2029 stijgen tot 706 miljard euro en de schuldgraad met 119 procent. De staatsschuld zou dan stijgen met 840 miljard.

De toename van de staatsschuld tussen 2024 en 2029 zou dan 197,6 miljard euro bedragen. Dat is afgerond 39,5 miljard euro per jaar.

Als je zo verder deelt, met veel cijfertjes na de komma, dan kom je op een toename van 1170 euro per seconde. Meer dus dan 500 euro.

Kerckaert verklaart zich nader: ‘We zouden eigenlijk meer dan duizend euro per seconde moeten aanrekenen. Maar we houden het standaard op 500 euro om zeker juist te zijn.’

1000 euro per seconde

‘Met die gegevens lijkt die 1170 euro te kloppen’, laat Jean Deboutte, voorzitter van het Federaal Agentschap van de Schuld weten. Op basis van het rapport van het Monitoringcomité en de meest recente voorspellingen van het Planbureau over het bbp trok Deboutte de som na.

Al voegt Deboutte er wel aan toe dat de prognoses over de toekomst gaan en uitgaan van ongewijzigd beleid: ‘Het valt dus te betwijfelen of die 1170 euro een economisch betekenisvol cijfer is.’

Ook Geert Langenus, macro-econoom bij de Nationale Bank van België, zegt dat economische prognoses voor de komende jaren onzeker blijven. ‘Het is veel waardevoller om dergelijke tendensen uit het recente verleden te bestuderen’, zegt Langenus.

Ook afgelopen jaren meer dan 1000 euro

Langenus voegde de daad bij het woord. Op basis van een recent rapport van de Nationale Bank berekende hij voor ons het verloop van de overheidsschuld tussen 2022 en 2023.

De resultaten liggen in lijn met de berekening van de N-VA. De toename van de staatsschuld kwam volgens Langenus neer op 37 miljard euro per jaar en strandt dus ook rond de 1170 euro per seconde.

‘Natuurlijk zal op sommige momenten de staatsschuld ook wel eens dalen, zoals bij de belastinginning. Het gaat dus over een gemiddelde’, zegt Langenus. Volgens hem is een dergelijke berekening per seconde eerder een manier om de kwestie op de kaart te zetten. ‘Bij abstracte bedragen haken de mensen snel af. Als dit helpt om draagvlak voor overheidssaneringen te creëren,’ zegt Langenus, ‘dan zie ik in zo’n berekeningen geen graten.’