Factcheck: Ja, als je aan de voorwaarden voldoet krijg je in de meeste gevallen een blanco strafblad voor 75 euro

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Dat je voor 75 euro je strafblad weer blanco krijgt, zoals een Facebookbericht suggereert, blijkt in de meeste gevallen te kloppen. Wie voldoet aan een aantal voorwaarden kan veroordelingen van zijn strafblad laten wissen via de procedure eerherstel, die in het merendeel van de gevallen gratis is voor de aanvrager.

Op de Facebookpagina PolCon – Politie Controles, waar de meer dan 88.000 volgers de klok rond geïnformeerd worden over politiecontroles in Vlaanderen en Brussel, werd onderstaand bericht gepost op 24 april 2020.(*) 40.000 Facebookgebruikers kregen het bericht op hun tijdlijn te zien.

De post suggereert dat je een veroordeling van je strafblad kunt laten wissen voor 75 euro. Wie klikt op de link, komt terecht op de website eerherstel.be van Dave Danckaerts, en kan daar doorklikken naar zijn persoonlijke website danckaerts.be. Tot 2014 was de man advocaat aan de Antwerpse balie, lezen we daar. Sindsdien werkt hij fulltime als bedrijfsjurist en beheert hij in bijberoep een aantal websites die online juridische diensten verlenen, waaronder eerherstel.be.

Reclame

De post op de Facebookpagina Pol Con – Politiecontroles is een door Danckaerts betaalde advertentie voor de dienst die hij via eerherstel.be aanbiedt, vertelt hij aan de telefoon. ‘Wanneer je door de strafrechter wordt veroordeeld, dan komt die veroordeling op je strafregister. Dat kan nadelige gevolgen hebben. Het bemoeilijkt bijvoorbeeld je zoektocht naar een job.’

Een veroordeling tot een politiestraf wordt na drie jaar automatisch uit het strafregister gewist. Voor alle straffen die niet automatisch kunnen worden uitgewist, is in het Wetboek van Strafvordering de procedure van eerherstel voorzien. ‘Die procedure biedt je de kans om je strafregister weer blanco te krijgen. De idee erachter is dat een veroordeling van vijftien jaar geleden of een stommiteit die je deed in je jonge jaren je niet eeuwig mag blijven achtervolgen’, zegt Danckaerts.

Om eerherstel te krijgen, moet je aan een aantal voorwaarden voldoen: je mag de voorbije tien jaar geen eerherstel hebben aangevraagd, je moet de opgelegde kosten en boetes betaald hebben, eventuele gevangenisstraffen hebben uitgezeten en slachtoffers hebben vergoed. Bovendien kun je pas eerherstel aanvragen na een proeftijd en mag je tijdens die proeftijd geen nieuwe feiten hebben gepleegd.

Verzoekschrift

De eerste stap in de procedure bestaat uit het indienen van een verzoekschrift bij de procureur des Konings van het gerechtelijk arrondissement van je woonplaats. Het is voor het invullen van dat verzoekschrift dat je op de diensten van Danckaerts een beroep kunt doen. ‘Er bestaan geen specifieke vormvereisten voor zo’n verzoekschrift en je kunt het ook zelf invullen,’ zegt Danckaerts. ‘Wie dat liever niet zelf doet, stuurt zijn gegevens naar mij en dan doe ik dat werk, voor 75 euro per verzoekschrift.’

Wanneer het dossier compleet is, stuurt de procureur des Konings het door naar de procureur-generaal, die het voorlegt aan de Kamer van Inbeschuldigingstelling. Die laatste oordeelt over de aanvraag tijdens een rechtszitting. Volgens de website eerherstel.be moet je daarop in principe niet aanwezig zijn. Over eventuele procedurekosten zegt eerherstel.be niets.

Aanvankelijk beoordeelde Knack de claim dat je voor 75 euro een blanco strafblad krijgt als ‘gedeeltelijk onwaar’.(***) We deden dat omdat de verschillende bronnen die we raadpleegden bevestigden dat de aanvrager procedurekosten moet betalen.

Op de website van de FOD Justitie lazen we: ‘Voor de straffen die niet automatisch worden uitgewist, bestaat de procedure van herstel in eer en rechten. Deze procedure is niet kosteloos, u moet er de kosten van dragen.’ Op de website van het Openbaar Ministerie vonden we een pdf-document waarin de procedure wordt uitgelegd. Daarin staat het volgende: ‘De behandeling van het dossier bij het parket van de procureur des Konings, is kosteloos. Het rolrecht voor het hof van beroep, d.w.z. de kosten voor rolstelling, vallen echter ten uwen laste.’

Wetboek van Strafvordering

Sarah Everard is juriste bij de Studiedienst van de Orde van Vlaamse Balies, die alle Vlaamse advocaten vertegenwoordigt. Zij bevestigde dat de procedurekosten of gerechtskosten(**) ten laste van de verzoeker zijn, of de aanvraag nu wordt toegestaan of afgewezen. ‘Concreet moet je toch rekenen op ongeveer 170 euro.’

Everard verwees daarbij naar artikel 633 van het Wetboek van Strafvordering. Dat zegt het volgende: ‘De kosten van de rechtspleging tot herstel in eer en rechten komen ten laste van de verzoeker. Zij worden geregeld zoals in correctionele zaken. De griffier van het Hof stelt de verzoeker bij een ter post aangetekende brief in kennis van het bedrag van de procedurekosten, waarbij aan betrokkene wordt gevraagd daarvan binnen twee maanden na de uitspraak ter griffie betaling te doen.’

‘De behandeling van het dossier door de procureur des Konings is dus kosteloos, maar zodra de Kamer van Inbeschuldigingstelling een uitspraak doet, zijn er wel gerechtskosten, die ten laste zijn van de aanvrager,’ verduidelijkte Everard nog. ‘Deze kosten zijn dus verschuldigd zoals in correctionele zaken, dat wil zeggen ook wanneer je niet persoonlijk moet verschijnen.’

Parketten-generaal

In een reactie op het artikel sprak Dave Danckaerts die informatie formeel tegen. ‘De parketsecretaris bij het Hof van Beroep in Antwerpen heeft mij op 25 mei telefonisch bevestigd dat de procedure in 95% van de gevallen kosteloos is en dat, op een zitting met 50 zaken, er slechts in 3 zaken de persoonlijke verschijning van de verzoeker wordt gevorderd. Bovendien kan de persoonlijke verschijning worden gevraagd per oproeping of per dagvaarding. Enkel in dat laatste geval draagt de verzoeker de gerechtskosten. In alle andere gevallen is de procedure kosteloos.’

Na overleg met Danckaerts besliste Knack om verder onderzoek te verrichten. We vroegen op 4 juni via mail aan de drie Nederlandstalige parketten-generaal of er kosten verbonden zijn aan de procedure eerherstel.

Bij het parket-generaal in Gent is onze vraag nog in behandeling. Het parket-generaal in Antwerpen liet via mail weten dat de procedure voor eerherstel in principe gratis is. ‘De aanvraag zelf is volledig kosteloos. Enkel indien de verzoeker gedagvaard dient te worden (wegens niet verschijnen ter zitting waar hij voor opgeroepen is geweest) zijn er kosten. In de meeste gevallen is de procedure dus kosteloos. Het gebeurt vrij weinig dat er gedagvaard dient te worden. Ik denk dat dit gebeurt bij een magere 5% van de gevallen. De prijs van een dagvaarding ligt rond de 27 euro.’

Van het Hof van Beroep in Brussel kregen we volgend antwoord: ‘Het inleiden van de procedure is gratis voor de aanvrager, maar soms wordt aan de verzoeker gevraagd om zelf zijn dossier samen te stellen en dient de aanvrager dus zelf zijn stavingsstukken bij te voegen die hij elders moet vragen waarvoor een (kleine) kost wordt aangerekend (stukken van gemeentes, vonnissen op de griffie, …). Met de werkwijze die wordt toegepast in het ressort van het hof van beroep te Brussel, worden in principe de documenten door onze administratie aangevraagd en dient de verzoeker niet zelf zijn dossier samen te stellen en heeft hij in principe geen kosten. In 95% van de gevallen zijn er bij ons geen kosten. Uitzonderlijk, b.v.b. wanneer de verzoeker in het buitenland woont en er stukken uit een voor de magistraten van de zetel onbegrijpelijke taal dienen te worden voorgelegd (stukken in het Nederlands, Frans, Engels, Duits voegen wij gewoon toe aan het dossier en dat “passeert” bij de magistraten van de zetel die uiteindelijk zullen beslissen over het verlenen van eerherstel), dan zullen deze wel vertaald moeten worden (op kosten van de verzoeker).’

Op basis van deze nieuwe informatie moeten we de conclusie van de factcheck aanpassen. In de overgrote meerderheid van de gevallen kun je dus wel je strafblad blanco laten maken voor de 75 euro waarnaar Danckaerts verwijst in zijn advertentie, tenminste wanneer je aan de voorwaarden voldoet en je dossier compleet is.

Documenten

Everard wijst er wel op dat de procureur, behalve het verzoekschrift, in de praktijk ook een aantal documenten van de aanvrager zelf nodig heeft om het dossier te kunnen vervolledigen. Zoals opgelijst in artikel 629 van het Wetboek van Strafvordering betreft het een uittreksel uit het strafregister van de verzoeker, een uittreksel uit alle arresten en vonnissen in strafzaken waarin hij of zij betrokken was, een uittreksel uit het moraliteitsregister van de verzoeker en de verklaringen van de burgemeesters van de gemeenten waar hij of zij tijdens de proeftijd heeft verbleven.

Everard: ‘Op de website eerherstel.be wordt enkel verwezen naar de historiek van adressen en het uittreksel uit het strafregister. Wanneer de procureur des Konings op de overige documenten moet wachten, dan kan de procedure nodeloos aanslepen.’

‘Er zijn wel degelijk documenten nodig om de procedure tot een goed einde te brengen, dit staat alleen niet vermeld op de website van eerherstel.be‘, reageert Danckaerts. ‘Dit wordt wel gedetailleerd meegegeven aan personen die effectief een verzoekschrift bestellen.’