Factcheck: ja, alcohol versterkt de schadelijke effecten van zonlicht

‘Wanneer je alcohol drinkt, verbrand je sneller’, zo lazen we in Het Laatste Nieuws. En het klopt.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

In Het Laatste Nieuws lazen we een artikel met als kop ‘Waarom je vanavond op het terras beter oplet met alcohol drinken in de zon’. Er wordt verwezen naar verschillende wetenschappelijke studies die allemaal tot dezelfde conclusie komen: hoe meer alcohol mensen drinken, hoe groter de kans dat hun huid verbrandt door de zon. Een van de verklaringen is ‘de onvoorzichtigheid die toeneemt na een frisse pint of een wijntje’, aldus het artikel. Maar er wordt ook een andere verklaring gegeven: ‘Duitse wetenschappers toonden recent aan dat alcohol ons lichaam vatbaarder maakt voor zonnebrand. Na het drinken van een glas was de hoeveelheid UV-licht die nodig is om de huid te verbranden aanzienlijk lager in vergelijking met de proefpersonen die niets gedronken hadden. Met andere woorden: wanneer je alcohol drinkt, verbrand je sneller.’

Online vinden we wel een Duits onderzoek bij zes mannelijke proefpersonen wier huid werd getest voor en na de consumptie van alcohol. Alcohol leidde tot een significante afname van de concentratie carotenoïde in de huid (een belangrijke antioxidant) en een afname van de ‘minimale erytheemdosis’: de hoeveelheid UV-straling die nodig is om de huid rood te laten worden.

Dit is een kleinschalig onderzoek, maar het komt wel van een zeer betrouwbaar onderzoeksteam, vertelt professor dermatologie Jan Gutermuth (UZ Brussel). ‘Een andere Amerikaanse studie uit 2021 bevestigt dat. Daar werd gewerkt met muizen, die ethanol (het basisingrediënt van alcoholische dranken) toegediend kregen én blootgesteld werden aan UVB-straling, de krachtigste en meest schadelijke UV-stralen. De negatieve effecten van alcohol en UVB-straling bleken elkaar te versterken: het aantal antioxidanten nam af, de DNA-schade werd groter, het immuunsysteem verzwakte en er werd minder melanine geproduceerd, het pigment dat de huid tegen UV-straling moet beschermen. Normaal kan het menselijke DNA, dat aangetast wordt door UVB-stralen, zich vrij goed herstellen. Maar dat herstelproces wordt dus minder efficiënt als er tegelijk ook alcohol wordt geconsumeerd. Na de proeven op muizen deden de onderzoekers dat nog eens over op stalen menselijke huid, waarbij dezelfde resultaten werden gezien.’

Dermatoloog Thomas Maselis bevestigt dat de uitspraak klopt. ‘Deze studie toont inderdaad mooi aan dat de effecten van alcoholconsumptie en UV-straling elkaar versterken. Door alcohol te drinken maak je minder vlot huidpigment aan, neemt het aantal antioxidanten af en zie je meer DNA-schade. Bovendien vermindert zowel alcoholconsumptie als blootstelling aan zonlicht de werking van het afweersysteem. Daardoor kan ook sneller huidkanker ontstaan. Daarnaast is de andere verklaring die in Het Laatste Nieuws wordt gegeven ook zeer plausibel: we weten dat overmatig alcoholverbruik tot gedragsverandering leidt. Na enkele glazen alcohol worden we minder gevoelig – we voelen het schadelijke zonlicht minder steken – maar ook minder alert en secuur, waardoor we minder smeren. Eén glas wijn of bier drinken in de zon kan geen kwaad, op voorwaarde dat de huid voldoende bedekt is met kledij of zonnecrème. Maar de combinatie van een drietal glazen alcohol én felle zon is zeker afgeraden.’