Factcheck: het geweld in deze video heeft niets te maken met trans vrouw die penis toont 

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media gaat een video viraal waarin een gewelddadige scène met drie vrouwen te zien is. Volgens de bijschriften zou het gaan om een gevecht in Brazilië, ontstaan nadat een trans vrouw een geslachtsdeel had getoond aan een meisje. Die interpretatie blijkt verzonnen. De ruzie had een andere oorzaak, zo blijkt uit getuigenissen in de Braziliaanse pers.

Op Facebook (hier gearchiveerd) circuleert een Portugeestalige video waarin twee vrouwen een derde vrouw met geweld buiten sleuren uit wat een wachtzaal lijkt. De twee vrouwen geven de derde vrouw daarbij een flink pak slaag. Wat ze zeggen is moeilijk te verstaan, op het verwijt na dat het slachtoffer ‘geen respect voor mensen’ zou hebben. 

In het bijschrift wordt gezegd dat een man die zich identificeert als trans vrouw in Brazilië de penis had bovengehaald in het bijzijn van een jong meisje in de damestoiletten. Daarop zouden de moeders van de kinderen de trans persoon hebben aangevallen en uit het gebouw hebben gezet.

De video, met een soortgelijke claim erbij, circuleert ook op Twitter, waar hij 892.000 keer is bekeken en meer dan 10.500 keer geretweet. Hij wordt er ook gedeeld op Duitstalige accounts. Ook op Spaanstalige Facebookprofielen wordt de video gedeeld, met dezelfde claim erbij.

De lgbtqi+-gemeenschap (lesbiennes, homo’s, biseksuele, transgender, queer en intersekse personen) was al meer dan eens het slachtoffer van nepnieuws waarmee sommigen proberen om de gemeenschap in diskrediet te brengen. Vorige zomer ontkrachtten de factcheckers van het persagentschap Reuters nog de valse claim dat de lgbtqi+-gemeenschap van plan zou zijn om pedofielen te accepteren en de letter “p” in het letterwoord lgbtqi+ op te nemen. 

Geen sprake van penis

We zoeken uit wat hier precies is gebeurd. De video bevat een verwijzing naar een datum: 17 november 2022. We gaan ervan uit dat het incident kort voor die datum heeft plaatsgevonden.

Met die bijkomende informatie gaan we via Google op zoek naar mogelijke berichten over het incident. Zo komen we terecht bij een artikel op de website van het lokale Braziliaanse nieuwsmedium Es Hoje, dat actief is in de Braziliaanse deelstaat Espírito Santo. In dat stuk lezen we dat er op 11 november 2022 een vechtpartij heeft plaatsgevonden in de polikliniek Vila Batista in Vila Velha. 

Uit de beelden die we terugvinden op Google Maps, kunnen we concluderen dat het gaat om dezelfde locatie als in de viraal gegane video. 

In dit beeld uit de video zien we de lichtblauwe muur met felblauwe accenten, die we herkennen op de foto daaronder, die van Google Maps komt.

Ook het gebouw met het oranje dak op onderstaand beeld uit de video vinden we op Google Maps terug.

Volgens Es Hoje ging het om een woordenwisseling die was geëscaleerd tot een fysiek gevecht. Verschillende getuigen hebben dat aan Es Hoje bevestigd. De discussie was ontstaan nadat een van de betrokkenen het personeel had geschoffeerd en de andere het voor het personeel had opgenomen. Over het tonen van een geslachtsdeel wordt in dit artikel niets gezegd, en we vinden daarover ook in andere Braziliaanse nieuwsbronnen geen berichten terug.

De Spaanse factcheckers van Newtral namen contact op met Lydia Lourenço, journaliste bij Es Hoje. Lourenço bevestigde dat de vechtpartij niets te maken had met een trans vrouw die een geslachtsdeel zou hebben getoond in een openbaar toilet.

Wat er volgens de journaliste dan wel is gebeurd? Twee trans vrouwen bezochten de polikliniek. Een van hen ging er in de clinch met het medisch personeel, terwijl de andere de artsen verdedigde. Daarna begonnen de twee vrouwen met elkaar te vechten.

Ook de Venezolaanse factcheckers van Cotejo.info kwamen tot de vaststelling dat de vechtpartij niets te maken had met het tonen van een penis.