Factcheck: ‘Grote gezinnen zijn het gelukkigst’

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Dat lazen we onlangs in de gratis krant Metro. Maar klopt dat wel?

‘Hebben je ouders je drie of meer broers en zussen geschonken? Dan is de kans groter dat je in een gelukkig gezin bent opgegroeid’, lazen we onlangs in de krant Metro. ‘Dat is de conclusie van een Australisch onderzoek.’

Hoewel die broers en zussen af en toe het bloed onder je nagels vandaan kunnen halen, is het door hen dat je in een gelukkig gezin bent opgegroeid, lazen we. ‘Althans, als je drie of meer broers of zussen hebt, stelt onderzoeker Bronwyn Harman. Hij geeft les aan de Australische Edith Cowan University en onderzocht de link tussen de grootte van een gezin en het geluk dat de leden ervaren. En wat blijkt: hoe meer zielen, hoe meer vreugd.’

‘Grote gezinnen zijn het gelukkigst’, kopte Metro.

Klopt dat?

Volgens wat Bronwyn Harman – een vrouw, overigens – zegt op de website van Edith Cowan University wel. ‘Families met vier of meer kinderen en families met een niet-heteroseksueel gezinshoofd zijn, tenminste in mijn onderzoek, de gelukkigste die ik heb gevonden’, lezen we daar. In een vijf jaar durend onderzoek ging Harman na welke bijdrage sociale steun, zelfvertrouwen en veerkracht leveren aan de levenstevredenheid van onder meer alleenstaande moeders en vaders, ouders die zich LBGT+ noemen en tienermoeders, laat ze per e-mail weten. ‘Als je de scores vergeleek, waren ze het hoogst bij ouders van een familie met vier of meer kinderen. Op de voet volgden ouders die zich identificeerden als LBGT+.’ De data zijn intussen acht à tien jaar oud, ‘dus redelijk gedateerd’, zegt Harman. Hoewel het onderzoek ‘om uiteenlopende redenen niet gepubliceerd is’, stuurt ze een samenvatting mee.

Het klinkt logisch, zegt psychologe Mia Leijssen (KU Leuven). ‘Doordat het niet meer vanzelfsprekend is om een groter gezin te hebben, is dat een bewuste en gemotiveerde keuze waar die ouders echt voor gaan’, zegt Leijssen. ‘Er rust ook minder druk op de kinderen omdat de verwachtingen gespreid zijn over meerdere broers en zussen. Vier is trouwens eenvoudiger dan drie, want met drie valt er bij het samenspelen vaak eentje uit de boot.’

Maar wat logisch klinkt, wordt niet terdege ondersteund door andere wetenschap en recente data. Gegevens van de European Social Survey uit 2018, waarbij voor elk land minstens 1500 personen werden ondervraagd, laten zien dat Europeanen die vier of meer kinderen hebben niet significant gelukkiger zijn dan wie er één tot drie heeft. ‘Hoe tevreden bent u met uw leven als geheel, op een schaal van 0 tot 10?’ Belgen met vier of meer kinderen antwoordden gemiddeld 7,50 op die standaardvraag. Belgen met één tot drie kinderen scoorden iets hoger (7,63), en Belgen zonder kinderen iets lager (7,34). ‘De verschillen zijn marginaal, dus de beste conclusie is dat gezinsgrootte weinig invloed heeft op geluk’, zegt Martijn Hendriks van de Erasmus Happiness Economics Research Organisation (Erasmus Universiteit Rotterdam). ‘Dat is in lijn met de literatuur.’

De World Database of Happiness bundelt alle publicaties die over geluk verschijnen. Ook daaruit komt geen consistent beeld naar voren, zegt geluksonderzoeker Ad Bergsma (Hogeschool Saxion). ‘Als je lang genoeg zoekt, zijn er best wel studies die zeggen dat vier kinderen beter is, maar er zijn er minstens evenveel die het tegendeel beweren. De beste conclusie is dat er gemiddeld genomen simpelweg geen verband bestaat tussen de grootte van je kroost en je geluksgevoel.’

Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.