Factcheck: geen eenduidig effect van yoghurt op darmkanker

‘Yoghurt kan kans op darmkanker verkleinen’, zo lazen we op de website van The Sun. Uit onderzoek blijkt dat bifidobacteriën, die in bepaalde types yoghurt zitten, de kans op bepaalde soorten darmkanker verkleinen, maar de kans op andere soorten vergroten. We beoordelen de stelling als eerder onwaar.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op de website van The Sun lazen we dat yoghurt als ontbijt de kans op darmkanker kan verkleinen. Er wordt verwezen naar recent onderzoek, gebaseerd op twee cohortestudies. Op basis van vragenlijsten en weefselmonsters van deelnemers met darmkanker, concluderen de onderzoekers dat er een associatie is tussen het eten van yoghurt en een kleinere kans op een bepaald type darmkanker.

Volgens professor Sabine Tejpar, digestief oncoloog aan het UZ Leuven, moet dat sterk genuanceerd worden. ‘Deze paper verscheen in een tijdschrift met eerder lage impact, wat betekent dat het statistisch bewijs nog niet rigoureus is.

‘En wat de onderzoekers niet in de samenvatting vermelden, maar wel verder in de paper, is dat de consumptie van yoghurt voor bepaalde tumoren een positief effect lijkt te hebben, maar voor andere een negatief.

‘Alles hangt af van de locatie in de darm – die we opdelen in een linker- en rechterhelft – en hoe de tumor reageert op bifidobacteriën, die onder meer voorkomen in yoghurt. Het gunstige effect van yoghurt zagen de onderzoekers alleen bij tumoren aan de rechterkant waarin bifidobacteriën werden teruggevonden. Maar bij tumoren aan de rechterkant zonder die bacteriën, zagen ze juist een verhoogd risico op kanker bij wie veel yoghurt at.

‘Verder onderzoek is dus nodig. Maar ik schrik niet van de resultaten. We weten dat 70 procent van de darmkankers het gevolg is van een misgelopen ontsteking in de darm. Zulke ontstekingen vinden iedere dag plaats, maar normaal herstellen de cellen vanzelf.

‘Soms gebeurt dat niet en blijven er abnormale cellen achter. Als die beginnen te muteren, krijg je poliepen, die kunnen evolueren tot kanker. Dit soort darmkanker zien we vooral aan de rechterkant van de darm. Bifidobacteriën kunnen een rol spelen in de groei van die tumoren. Maar in andere gevallen kunnen ze ook een positief effect hebben op de getroffen cellen.

‘Yoghurt kan dus voor- en nadelen hebben en als individu kun je niet weten wat voor jou de juiste keuze is. Veel factoren spelen mee: het soort tumor, genetica enzovoort. Gezonde twijfel is dus op zijn plaats. Eén voedingsadvies voor iedereen is er helaas niet.’

Ook professor Karen Geboes, digestief oncoloog aan het UZ Gent, nuanceert. ‘De onderzoekers vonden een verband tussen tumoren met bifidobacteriën en de consumptie van yoghurt, maar we moeten voorzichtig zijn met specifieke aanbevelingen.

‘We weten dat er een link is tussen bacteriën in de darm en het risico op bepaalde ziektes. Maar er spelen veel factoren mee en het is nog niet honderd procent duidelijk welke stoffen positieve of negatieve effecten hebben.

‘Fabrikanten van “gezonde” yoghurt met probiotica zijn tien jaar geleden trouwens teruggefloten door de European Food Safety Authority: ze mogen geen gezondheidsclaims op hun producten plaatsen, omdat er te weinig bewijzen zijn over de precieze effecten. Zo is de hoeveelheid bacteriën in yoghurt vaak nogal laag. Er is dus meer onderzoek nodig voor we specifieke voedingsaanbevelingen kunnen geven.’