Factcheck: geen bewijs dat Schotense school leerlingen verplicht om halal te eten

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op Twitter en Facebook doet het gerucht de ronde dat een school in Schoten leerlingen verplicht om halal te eten. De aanleiding daarvoor is wellicht een kookles waarbij halalburgers werden gebakken. Volgens de directrice van de school waren leerlingen niet verplicht die op te eten.

Op 1 juni plaatst de Facebookpagina Vlaams Collectief, die meer dan 5000 volgers telt, dit tekstbericht online: ‘De Lommert, een school in Schoten, verplicht deze week haar leerlingen halal te eten op straffe van een stempel. Dit kwalijke nieuws bereikte ons via een lezer. Het beleid van de school zegt dat leerlingen na twee van zulke stempels moeten nablijven. Hoe durven politici nu nog zeggen dat er geen sprake is van islamisering? Meer en meer wordt een cultuur, die de onze niet is, opgedrongen aan onze Vlaamse jeugd, tot in het onderwijs toe. Meer nog, ze sanctioneren als je niet wilt deelnemen aan deze indoctrinatie.’

Het bericht wordt 40 keer gedeeld en zo zien 5200 mensen het op hun tijdlijn passeren.

Ook op Twitter doet het bericht de ronde. Harry Melis, die in zijn Twitter-bio een link plaatst naar de radicale Vlaams-nationalistische organisatie Voorpost, post dit bericht op Twitter. Het wordt meer dan 200 keer gedeeld en bereikt zo tienduizenden mensen. Ook Vlaams Parlementslid Sam van Rooy (Vlaams Belang) deelt de tweet met de hashtag #islamisering.

Het bericht was ook de aanleiding voor Voorpost om met een spandoek “Stop islamisering” te gaan protesteren aan de Schotense school op maandag 7 juni, zo melden Gazet van Antwerpen en de website van Voorpost.

Een vergelijkbaar spandoek leidde ertoe dat vier Voorpost-leden op 26 mei door de correctionele rechtbank van Mechelen werden veroordeeld tot zes maanden cel, al dan niet met uitstel, voor het aanzetten tot haat en geweld. De vier hadden vorig jaar in Mechelen een actie gedaan met een spandoek met diezelfde tekst. Op 13 juni organiseerde Voorpost een betoging in Mechelen tegen deze uitspraak.

We sturen Harry Melis een persoonlijk bericht via Twitter en vragen daarin wat of wie de bron is van zijn informatie. Hij antwoordt: ‘Ik kreeg de info van een van de grootouders van een kind van die school. Ik zal hem/haar voorleggen om eventueel contact met u op te nemen. De persoon in kwestie kan dan zelf beslissen of deze met u wilt spreken erover.’ Niemand neemt contact met ons op.

Enkele dagen later nemen we opnieuw contact op met Melis. Hij antwoordt: ‘De persoon in kwestie ging het overwegen. Veel meer kan ik daar niet aan doen. Er is deels argwaan gezien hoe nationalisten worden afgeschilderd door de media.’ We vragen Melis of zijn bericht alleen gebaseerd is op deze bron. ‘Dat klopt’, antwoordt hij. ‘Het ging om hun kleinkind.’ In een publieke tweet stelt Melis dat de grootvader in kwestie lid zou zijn van Voorpost.

We krijgen uiteindelijk geen contact met de enige bron die aan de basis ligt van het bericht. We verplaatsen ons onderzoek daarom naar de berichten op Facebook en Twitter en bekijken ook de reacties op die berichten. Vervolgens nemen we contact op met de Schotense school ’t Lommert voor buitengewoon secundair onderwijs (BuSO).

Gehakt in de kookles

Directrice Pegie Smets is niet verbaasd als we haar de online berichten voorleggen. ‘Er komen heel wat reacties binnen. Het gerucht is wellicht ontstaan na een les koken op maandag 31 mei. In onze school leiden we jongeren op tot grootkeukenmedewerker of logistiek assistent. De leerkracht had zowel gehakt als halalburgers laten ontdooien voor een praktijkles. We zijn een katholieke dialoogschool met oog voor diversiteit. Het gewone gehakt was echter verdwenen, wellicht had een andere leerkracht het meegenomen voor haar les. Er waren genoeg halalhamburgers beschikbaar, dus is er beslist om die te bakken. Daarbij was het duidelijk dat de leerlingen zelf mochten beslissen of ze die wilden opeten of niet.’

Smets: ‘De leerlingen hebben ze vervolgens gewoon opgegeten. Een van onze leerlingen heeft dat verhaal ’s avonds thuis verteld. De volgende ochtend kregen we telefoon van een bezorgde ouder, die vroeg of het klopte dat de leerlingen halal moesten eten. Naar waarheid hebben wij dat ontkend. We hebben verteld wat er is gebeurd en hebben beklemtoond dat er niemand is verplicht tot wat dan ook. “Ik geloof jullie verhaal niet”, antwoordde de ouder. “Ik geloof mijn zoon hierin”.’

Volgens de commentaren onder het Facebookbericht zou ook iemand naar de school hebben gebeld die zich voordeed als een ‘bezorgde ouder’. Die persoon bevestigt het verhaal van Smets.

De feitelijke elementen uit het verhaal zijn moeilijk te controleren. We gaan op zoek naar andere getuigen door contact op te nemen met mensen die reageren op diverse berichten op de Facebookpagina van de Schotense school. Zo komen we in contact met Annick Schillemans. Zij werkt al 11 jaar voor ’t Lommert en begeleidt leerlingen op de schoolbus: ‘Wij halen alle kinderen op en ik moet zien dat ze rustig op de bus zitten, want het zijn kinderen met leer- en gedragsstoornissen.’

Schillemans: ‘Onze kinderen zijn heel open en vertellen veel. Ik ben echt een vertrouwenspersoon voor hen. Als iets dergelijks zich zou hebben voorgedaan, zou ik het wel weten. Ik heb nog nooit gehoord dat kinderen verplicht worden om iets te eten. Dat is totaal uit de lucht gegrepen. Als ze iets maken en ze willen dat niet eten, dan moeten ze dat niet eten.’ Volgens Schillemans is het gerucht ontstaan door ‘één leerling die dat verzonnen heeft’. Ze is stellig: ‘Er is niets van waar.’

Volgens directrice Pegie Smets bevatten de berichten die Vlaams Collectief en Harry Melis online plaatsten elementen die niet kloppen. Zo is het bestraffingssysteem dat Vlaams Collectief beschrijft niet correct. Smets: ‘Wij werken met groene stempels als het goed gaat als beloning, daarmee kunnen ze iets kopen in ons winkeltje op school. Als ze bijvoorbeeld onbeleefd zijn, krijgen ze een aantekening in de vorm van streepjes. Bij vijf streepjes moeten ze niet nablijven, maar hebben ze “hersteltijd”: dat is een uurtje om eens te kijken wat er is fout gelopen en dan krijgen ze een attitudetaak.’ De hersteltijd is er volgens de directrice na vijf streepjes en niet na twee (zoals in de berichten op sociale media wordt gesteld). Van nablijven is sowieso geen sprake.

Menu’s

De in de kooklessen bereide gerechten worden als diepvriesmaaltijden te koop aangeboden aan ouders en sympathisanten. Smets stuurt ons de bestelbon voor die maaltijden door. We gaan ervan uit dat het om de originele gaat, al kunnen we dat niet door een onafhankelijke derde laten bevestigen. We vinden er geen vermelding van halalvoeding op terug.

De school organiseert ook een restaurantje, dat door corona nu al een poos gesloten is. Op het laatste menu vinden we geen halalvlees, maar wel ‘varkenshaasje’, ‘zalmfilet’ en ‘steak met pepersaus’.

Van een verplichting om halalvlees te eten is geen sprake, zegt Smets. ‘Tijdens de kookles mogen ze het eten dat ze bereid hebben opeten, maar dat is geen verplichting. De visie is wel dat ze van alles eens moeten proeven. Dat is de normale gang van zaken. Maar dit gaat om halalvlees en dan heeft de leerkracht duidelijk gezegd: “Dit is gerelateerd aan godsdienst en hier hoef je niet te proeven: dat mag, maar dat moet niet.”‘

We wilden ook nog iemand contacteren van het oudercomité van ’t Lommert, maar de school blijkt geen oudercomité te hebben.