Factcheck: geen bewijs dat de Verenigde Staten 350 miljard dollar gespendeerd hebben aan oorlog in Oekraïne

De Amerikaanse president Donald Trump herhaalde de afgelopen weken verschillende keren dat de Verenigde Staten 350 miljard dollar hebben besteed aan steun voor Oekraïne. Maar daar is geen bewijs voor. Uit officiële rapporten blijkt dat de VS tussen de 180 en de 200 miljard dollar hebben gespendeerd aan Oekraïne. 

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

De afgelopen weken verklaarde de Amerikaanse president Donald Trump te pas en te onpas dat de VS 350 miljard dollar aan steun zouden hebben uitgetrokken voor Oekraïne. De Amerikaanse president haalde dat bedrag al aan tijdens een toespraak op de meest recente editie van CPAC, een conservatieve conferentie. Hij vermeldde het bedrag tijdens een persconferentie met de Franse president Emmanuel Macron op 24 februari, en op die met de Britse premier Keir Starmer op 27 februari. Ook tijdens zijn State of the Union, de jaarlijkse toespraak van de president voor het Amerikaanse Congres, herhaalde Trump het bedrag, net als tijdens de controversiële persconferentie met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op 28 februari.

Socialemediagebruikers en alternatieve nieuwssites verspreiden het cijfer ook.

Tijdens een persconferentie op 18 februari verklaarde Trump eveneens dat de VS 350 miljard dollar aan Oekraïne hadden toegekend, ‘hoewel het ook wat minder zou kunnen zijn’. Hoeveel minder precies vermeldde Trump niet.

Klopt het dat de VS 350 miljard dollar uitgaven aan de oorlog in Oekraïne?

Officieel rapport

In februari publiceerde de speciale Oekraïne-werkgroep van de Amerikaanse overheid een rapport waarin de Amerikaanse uitgaven in Oekraïne staan opgelijst. Daarin lezen we dat het Amerikaanse parlement sinds de aanvang van de oorlog ‘182,75 miljard dollar heeft toegewezen of op een andere manier beschikbaar heeft gesteld voor militaire activiteiten in Oekraïne. Hiervan is ten minste 140,47 miljard dollar toegekend en 84,43 miljard verdeeld.’ In een factcheck van de Amerikaanse factcheckorganisatie factcheck.org lezen we dat een groot deel van dat geld ook niet rechtstreeks richting Oekraïne gaat, maar naar de Amerikaanse wapenindustrie.

We surfen naar de website van de speciale Oekraïne-werkgroep die de Amerikaanse overheid heeft opgericht om te monitoren. 

Op het dashboard zien we dat er tot 31 december 2024 182,8 miljard dollar zou toegekend zijn aan Oekraïne. 

In een bericht dat bovenaan de website staat, lezen we dat de VS ook nog 20 miljard in leningen hebben toegekend aan Oekraïne, via de G7. 

Andere schattingen van officiële instanties zijn bescheidener. De Duitse denktank Kiel Institute for the World Economy houdt ook de steun aan Oekraïne bij, met zijn  ‘Ukraine Support Tracker’. Die berekent dat de VS tot 31 december 2024 128 miljard dollar aan Oekraïne hebben geschonken.

De factcheckers van Deutsche Welle vroegen na bij het Kiel Institute waarom hun cijfers zo veel verschillen met de officiële cijfers van het Witte Huis. De denktank antwoordde het volgende: ‘Dit cijfer lijkt gebaseerd te zijn op een andere berekening en definitie van hulp. Het kan ook zijn dat ze categorieën integreren die wij niet volgen in onze dataset.’ Kiel Institute houdt enkel rekening met steun die landen rechtstreeks aan Oekraïne schenken. Geld dat wordt gebruikt om de Amerikaanse wapenvoorraden aan te vullen tellen ze, bijvoorbeeld, niet mee.

De Amerikaanse factcheckorganisatie Politifact nam ook contact op met Mark Cancian, een defensiespecialist van de Amerikaanse denktank Center for Strategic and International Studies (CSIS). Cancian bevestigt dat de meeste schattingen van het Amerikaanse bedrag tussen de 175 en 185 miljard dollar liggen.