Factcheck: geen bewijs dat coronavaccins grafeenoxide bevatten

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

In Facebookberichten wordt gezegd dat coronavaccins de giftige stof grafeenoxide zouden bevatten. Daarvoor bestaat geen bewijs. De claim blijkt gebaseerd op een verkeerde interpretatie van de resultaten van een Spaans onderzoek, dat bovendien niet gebeurd is volgens de regels van de kunst.

Op 8 juli plaatst de Facebookpagina ‘Wakker Vlaanderen’ onderstaand bericht.

‘Wakker Vlaanderen’ roept op om meteen te stoppen met vaccineren, omdat de coronavaccins van Pfizer en AstraZeneca ‘het toxische grafeenoxide’ zouden bevatten. Dat zou volgens de pagina blijken uit onderzoek van Spaanse wetenschappers. ‘Dit zou de doden, de hartklachten, de neurologische klachten e.d. kunnen verklaren. Grafeenoxide is namelijk zeer toxisch!’, lezen we op de Facebookpagina.

Soortgelijke beweringen over grafeenoxide worden op Facebook ook door andere gebruikers gedeeld. Ook de website NineforNews wijdde er in juli twee artikels aan, die samen 24.200 lezers bereikten.

Ook de website NineforNews wijdde er in juli twee artikels aan, die samen 24.200 lezers bereikten. NineForNews, dat zichzelf omschrijft als een website die ‘vrij en onafhankelijk’ nieuws brengt, dat ‘doorgaans niet door de MSM (mainstream media, nvdr.) naar buiten wordt gebracht’, staat op de lijst van valse nieuwssites van de Hoax-Wijzer.

Het eerste artikel van NineforNews ging over Spaanse onderzoekers die de stof in het Pfizervaccin zouden gevonden hebben, het tweede was een interview met Jane Ruby in de Stew Peters Show – dat interview wordt ook door Wakker Vlaanderen aangehaald. Jane Ruby is een Amerikaanse gezondheidseconome die zichzelf op haar website omschrijft als ‘gezondheidseconome en New Right politiek expert met fascinerende conservatieve inzichten’. Voor zover bekend is Ruby geen gediplomeerd arts.

Grafeenoxide

Grafeenoxide is een nanomateriaal dat onder meer antibacteriële en antivirale eigenschappen heeft. Het is flexibel, licht, sterk, het geleidt elektriciteit en het zou het dunste materiaal ter wereld zijn. De stof, die synthetisch wordt gemaakt, werd voor het eerst geïsoleerd in 2004, door twee wetenschappers die daarvoor de Nobelprijs voor Natuurkunde kregen.

Is grafeenoxide giftig, zoals in het Facebookbericht wordt beweerd? ‘Onderzoekers hebben recent de toxiciteit van grafeenoxide onderzocht‘, zegt professor toxicologie Jan Tytgat (KULeuven). ‘Ze kwamen tot de conclusie dat er een dosisafhankelijke toxiciteit bestaat. Of de stof giftig is of niet, hangt dus af van de toegediende concentratie.’

Grafeenoxide wordt onder meer gebruikt in elektronische toepassingen zoals sensoren en coatings, maar ook in het biomedische domein, bijvoorbeeld om een medicijn naar een specifiek deel van het lichaam te brengen. Ook wordt er onderzoek gedaan naar een nieuw antibioticum waarin de stof wordt gebruikt. Maar er is nog veel onderzoek nodig voor dit antibioticum op de markt kan komen, stelde het Nederlandse gezondheidsinstituut RIVM in april 2020. Ook de Spaanse factcheckers van Newtral.es schreven eerder al dat het onderzoek naar het gebruik van grafeenoxide nog in een zeer vroeg stadium zit, en dat het gebruik ervan alleen nog maar is bestudeerd bij dieren.

Dat er grafeenoxide in de coronavaccins zou zitten, lijkt dan ook onwaarschijnlijk. De ingrediënten van de verschillende coronavaccins zijn trouwens bekend en openbaar en fabrikanten zijn verplicht om alle gebruikte ingrediënten rapporteren. De ingrediëntenlijst van het Pfizervaccin staat bijvoorbeeld in de bijsluiter, en grafeenoxide is in die lijst niet terug te vinden. Ook op de ingrediëntenlijsten van de vaccins van AstraZeneca, Moderna en Janssen is de stof niet terug te vinden.

Stew Peters Show

Waar komt de claim dan vandaan? De eerste link in het Facebookbericht van ‘Wakker Vlaanderen’ leidt naar een video die verscheen op de website Redvoicemedia.com op 5 juli 2021. ‘Wetenschappers hebben het Pfizervaccin onderzocht, en wat ze ontdekten was verschrikkelijk… het is vergif’, lezen we daar. In het videofragment interviewt Stew Peters, de host van het Amerikaanse online programma ‘Stew Peters Show’, gezondheidseconome Jane Ruby.

Ruby vertelt in het fragment (01:12) dat ze de Engelse vertaling heeft gelezen van een onderzoek uitgevoerd door de Spaanse researchersgroep ‘La Quinta Columna’ van de Universiteit van Almeria. ‘Zij kwamen tot de conclusie dat in iedere vaccindosis 6 nanogram RNA zit, en 747 nanogram grafeenoxide. Dat komt er dus op neer dat het vaccin voor 99,99 procent uit grafeenoxide bestaat,’ stelt ze.

Ruby vertelt verder dat grafeenoxide erg giftig is en nooit eerder is gebruikt bij mensen. Het kan volgens haar zware gevolgen hebben wanneer het in de menselijke cellen terechtkomt. ‘Het vernietigt alles in de cel, creëert een alarmsituatie in het lichaam en leidt tot allerlei ontstekingen, waaronder infecties op de longen en in het hart- en hersenweefsel. Als deze stof in de vaccins is gestopt, dan kan dat volgens mij alleen zijn gebeurd met de bedoeling mensen te vermoorden,’ besluit ze.

Wanneer interviewer Peters haar vraagt of dit nu 100 procent bewijst dat er sprake is van een genocide, wil Ruby dat echter niet bevestigen. Ze stelt dat enig voorbehoud moet worden gemaakt bij de studie: ‘Elk onderzoek heeft zijn beperkingen. Dit zijn zeer professionele onderzoekers, die microscopische testen hebben uitgevoerd, maar ze zullen ook chemische testen doen om na te gaan of die bevestigen wat ze op de foto’s hebben gezien. Als hun conclusie klopt en als dit ook voor de andere vaccins geldt, dan moeten we de vaccinatiecampagne meteen stilleggen.’

Universiteit van Almería

Ruby zegt in het interview dat het onderzoek gebeurde door ‘La Quinta Columna, een groep researchers verbonden aan de Universiteit van Almería’. Dat blijkt een verkeerde voorstelling van zaken: La Quinta Columna is niet verbonden aan de Universiteit van Almería. La Quinta Columna is – zo lezen we op de website – ‘een beweging voor het vrije en kritische denken, die informatie wil verspreiden in de marge van de huidige censuur’.

Ricardo Delgado, de man die de website laquintacolumna.net en ook de livestream Twitch TV runt, huurde professor Pablo Campra Madrid van de Universiteit van Almería in Zuid-Spanje in om een staal te onderzoeken dat van het Pfizer-vaccin zou zijn, zoals te lezen staat op de tweede pagina van het rapport dat Campra over dat onderzoek publiceerde.

Belangrijk om weten: Delgado is geen onbevooroordeeld researcher. Hij trekt ten strijde tegen wat hij de ’tirannie van covid-19′ noemt, zoals blijkt vanaf minuut 10 van deze video.

De analyse werd dus uitgevoerd door de – door Delgado ingehuurde – professor Pablo Campra Madrid, die gespecialiseerd is in laboratoriumbiotechnologie. Er bestaat geen partnership of andere formele band tussen Delgado en Campra, of tussen Campra en La Quinta Columna, zo kwamen de factcheckers van Lead Stories te weten, nadat zij mailden naar Campra.

Een flacon waarop ‘Comirnaty’ stond, werd naar Campra opgestuurd – Comirnaty is de merknaam van het Pfizervaccin in Europa – met de vraag om het staal te onderzoeken op de aanwezigheid van grafeenoxide. Campra bekeek het staal onder een microscoop en vergeleek de resultaten met die van beelden van een grafeenoxidestaal.

Campra publiceerde op 28 juni 2021 een voorlopig rapport over wat hij observeerde. Op pagina 22 van dat rapport zegt hij ‘dat er bewijs is voor de waarschijnlijke aanwezigheid van grafeenderivaten, hoewel microscopie geen sluitend bewijs levert’. Hij schrijft dat het nodig is om meer monsters te onderzoeken vooraleer conclusies kunnen worden getrokken over het Pfizervaccin.

Een probleem met de analyse van Campra is dat de herkomst van de flacon met vloeistof die hij analyseerde onbekend is. Het is daarmee onduidelijk of er echt Pfizervaccin in het staal zat of niet.

In wetenschappelijk onderzoek moet aan strenge protocollen worden voldaan om een betrouwbare studie te kunnen afleveren. Traceerbaarheid is een belangrijk aspect, beklemtoont Jan Tytgat. ‘Iedere handeling en meting die op een staal wordt uitgevoerd, moet geregistreerd en gedocumenteerd worden.’ Ook als er wel degelijk vaccin in de flacon zat, dan nog moet je als onderzoeker kunnen bewijzen hoe het staal is behandeld tijdens alle fases van de analyse en welke protocollen zijn gevolgd om te kunnen garanderen dat het niet ‘besmet’ is geraakt, zegt Tytgat. Die beschrijvingen ontbreken bij de analyse van Campra.

Tweet

De analyse van Campra Madrid is tot nader order geen geloofwaardige studie. Ze werd niet gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift en doorstond geen ‘peer-review’ – toetsing door vakgenoten.

Meer nog, de universiteit van Almería, de werkgever van Campra Madrid, publiceerde op 2 juli een statement op Twitter, over ‘de foute informatie die wordt verspreid op enkele sociale netwerken en blogs op basis van een voorlopig rapport van een professor van de Universiteit van Almería, dat de vaccins tegen covid-19 in vraag lijkt te stellen’.

De tweet laat aan duidelijkheid niets te wensen over: ‘Het is ronduit onjuist dat de universiteit een wetenschappelijke studie zou hebben uitgevoerd met de resultaten die deze media publiceren. Die resultaten zijn een verkeerde interpretatie van de inhoud van een niet-officieel rapport van een professor van de universiteit over een analyse van een staal waarvan de oorsprong onbekend en niet traceerbaar is. Dit rapport wordt door de universiteit niet onderschreven noch gedeeld, zoals in het rapport zelf ook staat vermeld’, zegt de tweet.

In zijn rapport schrijft Campra inderdaad zelf dat zijn analyses slaan op één enkel staal, en dat het nodig is om een significant aantal vergelijkbare flacons te analyseren om conclusies te kunnen trekken die kunnen worden veralgemeend.

Wiskunde

In het interview met Stew Peters maakt Jane Ruby ook een rekenfout. Ze zegt dat in iedere vaccindosis 6 nanogram (ng) per microliter (ul) RNA zit, en 747 ng per microliter (ul) grafeenoxide. Dat komt volgens haar neer op een percentage van 99,99 procent grafeenoxide en 0,01 procent RNA.

Daniel Kelly, assistent-professor chemie aan Indiana University, verklaarde aan de factcheckers van Lead Stories dat Ruby’s berekening fout is. Dat bevestigt ook professor Tytgat: ‘Ruby heeft het over de ‘verhouding’ van de concentraties RNA versus grafeenoxide, maar dat is iets anders dan de samenstelling van het hele vaccin.’

Ruby weet blijkbaar ook niet dat grafeenoxide een donkergrijs tot zwart materiaal is, merkt Tytgat op. ‘Als een flacon 99,99 percent grafeenoxide zou bevatten, dan zou het vaccin donkergrijs zijn’, zegt hij, ’terwijl alle coronavaccins die in België worden gebruikt helder en transparant zijn.’