Factcheck: geen bewijs dat Biden provocatieve uitspraak deed na speech over neergeschoten luchtobjecten

Online circuleert een video van Amerikaans president Joe Biden, waarin te horen is hoe hij na een persconferentie ogenschijnlijk toegeeft dat hij gelogen heeft tegen de pers. Het incident zou veroorzaakt zijn door een microfoon die nog openstond. Maar in de originele video komen de uitspraken niet terug. De audio werd waarschijnlijk achteraf aan de beelden, waarin werd geknipt, toegevoegd.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 21 februari deelt een Nederlandstalig Telegramkanaal een video over de Amerikaanse president Joe Biden. In de video, die zo’n twintig seconden duurt, zien we Biden tijdens een persconferentie, waarin hij een verklaring aflegt over enkele luchtobjecten die werden neergehaald door het Amerikaanse leger. Op 4 februari schoot het Amerikaanse leger namelijk een Chinese spionageballon uit de lucht. In de weken daarna identificeerde het Amerikaanse leger nog drie vreemde luchtobjecten, die het eveneens uit de lucht schoot.

De video kan in drie delen worden opgesplitst. In de eerste seconden van de video horen we Biden het volgende zeggen: ‘Deze drie ballonnen waren waarschijnlijkvan particuliere bedrijven die het weer bestudeerden of ander wetenschappelijk onderzoek deden.’ Op seconde 7 zien we een witte lichtflits, waarna het beeld verandert naar Biden die zich omdraait en even halt houdt (0:07-0:09). Vanaf seconde negen zien we hem achter de schermen verdwijnen. Eenmaal uit beeld verdwenen horen we Biden het volgende zeggen tegen een ander persoon: ‘Denk je dat ze iets van die onzin hebben geloofd?’ Daarop antwoordt die persoon ‘Kijk eens naar ze’, waarop Biden antwoordt ‘Deze jongens geloven alles, laten we wegwezen.’

Het bijschrift stelt dat Biden de uitspraak deed zonder dat hij wist dat zijn microfoon nog open stond. ‘Biden wordt betrapt als hij na zijn toespraak in Warschau, Polen, denkt dat zijn microfoon uitstaat en het volgende zegt over zijn commentaar ten aanzien van drie neergeschoten ballonnen.’ 

De video, die ondertiteld is in het Jiddisch, wordt ook op andere Nederlandstalige Telegramkanalen gedeeld, op Facebook en op Twitter (hier en hier gearchiveerd).

Heeft Biden dit effectief gezegd? 

Het zou niet de eerste keer zijn dat de Amerikaanse president zich via een open microfoon laat betrappen op een onverhoedse uitspraak. Zo bestempelde Biden tijdens een persconferentie in januari een journalist als een ‘stupid son of a bitch’. Dat lezen we in een artikel van CNN.

Volgens de beschrijving zou Biden de uitspraak hebben gedaan na een speech in de Poolse hoofdstad Warschau. De video in de tweet lijkt ook afkomstig te zijn van het YouTube-account van het Witte Huis. We nemen enkele screenshots en voeren via Google Afbeeldingen een omgekeerde zoekopdracht uit. Zo komen we terecht op de originele livestreamvideo van de speech, op het YouTube-account van het Witte Huis. De speech vond plaats op 16 februari 2023.

Op de website van het Witte Huis valt ook een volledige transcriptie van de persconferentie te lezen. Daarin lezen we ook dat de speech op 16 februari in Washington DC werd gehouden, en niet in Warschau, zoals in de tweet wordt beweerd.

De eerste zes seconden in de video vinden we terug op 1:53 in de YouTube-video. Daarin horen we Biden zeggen dat het onduidelijk blijft wat de objecten waren, maar dat de inlichtingendiensten vermoeden dat ‘deze drie objecten waarschijnlijk ballonnen waren van privé-bedrijven, recreatie- of onderzoeksinstellingen die het weer bestuderen of ander wetenschappelijk onderzoek uitvoeren.’ In de Twittervideo is er dus het stukje ‘recreatie, of onderzoeksinstituties’ uit de zin geknipt. De video is dus al bewerkt. 

Het tweede deel van de video, na de witte flits, vinden we terug op 8:23. Het derde deel, waarin Biden het spreekgestoelte verlaat, start op 8:27. De provocatieve uitspraken van Biden horen we echter niet in de video, en ook in de uitgeschreven speech lezen we de opmerkingen niet. 

Een ander element dat kan wijzen op manipulatie van de video, is dat Biden ogenschijnlijk geen microfoon opgespeld heeft. Hij geeft zijn speech voor twee vaste microfoons

Daarnaast vinden we ook geen nieuws op de websites van populaire Amerikaanse media zoals The New York Times, The Washington Post en USA Today. Ook Fox News, dat bekend staat vanwege zijn kritiek op Biden, maakt geen melding van het incident. Dat checken we door ‘joe biden hot mic’ te combineren met ‘site:foxnews.com’ en de zoekdata van 1 tot en met 28 februari in te voeren. We doen dat ook met de andere vermelde websites. 

We vermoeden dus dat het gaat om een gemanipuleerde video. Ook de Amerikaanse factcheckorganisatie Check Your Fact kwam tot dezelfde conclusie. De factcheckorganisatie Verify maakte ook een vergelijkingsvideo tussen het originele beeldmateriaal en de bewerkte video.