Factcheck: foto van verpakking coronavaccin uit 2018 is bewerkt

Op sociale media circuleren beelden waarop de verpakking te zien is van een coronavaccin dat zou geproduceerd zijn in 2018. Volgens coronasceptici het bewijs dat de pandemie gepland was. Maar de beelden zijn bewerkt: de datum werd later toegevoegd.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 19 januari postte een man onderstaande video op Facebook (hier gearchiveerd) .

In het filmpje zien we een lege verpakking van een coronavaccin van AstraZeneca, met als productiedatum op de linker zijflap ‘15 juli 2018’. (De video is hier gearchiveerd) Het bijschrift in de Facebookpost gaat als volgt: ‘In juli 2018 was het verpakkingsmateriaal al klaar voor de injecties. Dan was het enkel wachten wanneer de “geveinsde pandemie” ging plaatsvinden om het geld binnen te harken.’ 

De datum op de verpakking van het vaccin zou volgens de auteur van de post bewijzen dat de coronapandemie gepland was, zoals nogal wat coronasceptici al sinds het begin van de coronacrisis stellen. Nochtans dateren de eerste berichten uit uit de Chinese stad Wuhan over het nieuwe virus van december 2019, en begon AstraZeneca pas in januari 2020 met de eerste klinische testen voor zijn coronavaccin. 

Is de foto authentiek?

Nee, zo blijkt: het beeld is vervalst. De datum uit 2018 werd achteraf toegevoegd, zoals heel wat factcheckers al vaststelden. Onder meer Reuters (juli 2021), AFP (augustus 2021), RTVE (oktober 2021) en Dpa (januari 2023) publiceerden al factchecks waarin ze de fotobewerking aantoonden.

De originele foto werd op 15 november 2020 op Twitter geplaatst door een Iers coronakritisch account, zo achterhaalden de factcheckers van Dpa via een omgekeerde fotozoekactie (hier gearchiveerd). De achtergrond van de foto – met licht hout en een lichtreflectie in de linkerbovenhoek – is dezelfde als bij de foto in het filmpje. 

Alleen staat op de verpakking op de foto die in 2020 werd gepost geen datum. In de plaats daarvan staat op de kleine flap linksboven (onder de lichtreflectie) de cijferreeks ‘108438/3’.

De datum werd dus achteraf toegevoegd aan het beeld. De kleur, het lettertype en de letterdikte wijken trouwens af van de overige tekst op de verpakking.

‘Tekenen van slordige fotoshop’, aldus Dpa. Dat de vervalsing is aangetoond, weerhoudt socialemediagebruikers er echter niet van om de beelden te blijven delen, met de foute claim erbij.