Factcheck: er is een verband tussen pikante voeding en overlevingskans, maar met veel nuance

‘Langer en gezond leven met pikante voeding’: dat kopte ABC Gezondheid. Het klopt deels, maar moet sterk genuanceerd worden.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op de website ABC Gezondheid lezen we een artikel met als kop: ‘Langer en gezond leven met pikante voeding’. Er wordt verwezen naar een Chinese studie met 485.000 deelnemers. ‘Het eten van een of twee maaltijden met rode pepers per week was gerelateerd met een 10 procent lager risico op overlijden. Het risico daalt nog een beetje meer bij mensen die zes tot zeven keer per week rode pepers eten.’ Er wordt gewezen op de rol van het actieve ingrediënt capsaïcine. ‘Volgens het onderzoek lijkt rode peper zowel tegen kanker als tegen hartziekte te beschermen’, zo klinkt het nog.

‘De kop is alvast erg kort door de bocht’, zegt professor Humane Biologie van de Voeding Renger Witkamp (Wageningen University). ‘Voor die Chinese cohortestudie werden inderdaad ruim 485.000 mensen bevraagd over hoe vaak ze in de voorbije maand pikant voedsel hadden gegeten. Zulke zelfrapportage moet je altijd met een korrel zout nemen. Vervolgens werden mensen geruime tijd opgevolgd en werd gekeken naar hoeveel mensen overleden en ook – in de mate van het mogelijke – waaraan zij stierven. Daaruit bleek dat het relatieve risico op overlijden bij mensen die zes tot zeven keer per week pikant aten 14 procent lager was dan bij mensen die dat minder dan eenmaal per week deden. Dat lijkt veel, maar in absolute cijfers zijn dat kleine verschillen.

‘Bovendien heb je met dit soort studies altijd confounders: andere factoren die de kans op sterfte kunnen beïnvloeden. Zo eten mensen misschien vaker chilipepers in een gezonde groenteschotel dan in fastfood? De auteurs probeerden zo veel mogelijk beïnvloedende factoren uit te sluiten, maar dat kun je nooit helemaal. Bovendien werd enkel een associatie aangetoond, geen oorzakelijk verband.’

Dat neemt niet weg dat capsaïcine een interessante stof is, aldus nog Witkamp. ‘Het wordt onder meer gebruikt om op de huid te smeren als je pijn hebt. En uit ander onderzoek blijkt dat het kan helpen om af te vallen, omdat het je lichaam opwarmt. Maar die invloed is ook beperkt. Onder het artikel in ABC Gezondheid wordt trouwens nog verwezen naar een andere bron, een degelijk en kritisch reviewartikel, waaruit evenwel niet wordt geciteerd. Dat besluit dat pikante voeding over het algemeen veilig is en dat het inderdaad gunstig lijkt voor het metabolisme, hartziekten en algemene mortaliteit. Maar ook dat er een verband is met meer kankers van slokdarm, maag en galblaas. Het is dus een genuanceerd verhaal.’

Ook professor Hans Prenen, diensthoofd Oncologie (UZA), wil nuanceren. ‘Uit bepaalde studies blijkt dat capsaïcine in vitro wat antikankereigenschappen heeft. Maar een direct effect op mensen is nog niet aangetoond. We weten wel dat zure reflux de kans op kanker aan de overgang tussen slokdarm en maag kan vergroten. En veel mensen krijgen net reflux door pikante voeding te eten. Maar dat zal nooit de enige factor zijn. Als je graag pikant eet en daar geen last van ondervindt, kun je dat gerust blijven doen. Maar ik zou mensen zeker niet aanraden om meer pikant te eten, in de hoop dat ze langer zullen leven.’