Factcheck: één ‘rondje’ van een windmolen kan een huishouden een dag doen draaien

‘Eén rondje van de wieken van een windmolen op zee levert evenveel stroom als een huishouden per dag nodig heeft’, zo schreef Vlaams Parlementslid Els Ampe (Open VLD) op Twitter. En het klopt, al is enige nuance nodig.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op Twitter reageerde Vlaams Parlementslid Els Ampe (Open VLD) op iemand die stelde dat windmolens veel meer energie vergen om gebouwd te worden dan ze ooit zullen opbrengen. ‘Wat hierboven staat klinkt aannemelijk maar klopt voor geen meter. Eén rondje van de wieken van een windmolen op zee levert evenveel stroom als een huishouden per dag nodig heeft’, aldus Ampe. Wanneer we contact met haar opnemen, verwijst ze naar het Nederlandse nieuwsprogramma EenVandaag. Daarin zegt Peter Eecen, research manager windenergie bij onderzoeksorganisatie TNO: ‘Als je naar de grote moderne windturbines van 10 megawattuur (MW) of meer kijkt, (…) dan levert een rondje van de rotor genoeg energie op voor een huishouden voor een dag. Een gemiddeld huishouden gebruikt ongeveer 7,5 kilowattuur (kWh) per dag. Een rondje van een windturbine Haliade-X 12 MW duurt 6 seconden. In die 6 seconden levert die ongeveer 20 kWh.’

Het gemiddelde elektriciteitsverbruik van Vlaamse gezinnen bedroeg volgens de VREG in 2020 2944 kWh (8 kWh per dag). Maar volgens de VREG geeft dat een vertekend beeld, omdat het cijfer fors naar omlaag wordt gehaald door gezinnen met zonnepanelen. Volgens Europese statistieken, die op de website worden geciteerd, bedraagt het doorsneeverbruik van een gezin met één meter 3500 kWh (9,5 kWh per dag).

Op de website van het Belgian Offshore Platform vinden we alle informatie terug over de Belgische windturbines op de Noordzee. Daar zijn al oudere turbines bij, zoals Belwind uit 2010, met een vermogen van slechts 3 MW per stuk. Maar de meest recente, uit 2020, hebben vermogens van 8,4 tot 9,5 MW.

Pieter Lodewijks, programmamanager ‘Smart Energy & Built Environment’ (EnergyVille/VITO), maakt voor ons de berekening. ‘Ik heb me gebaseerd op de recente windparken in de Noordzee, die zijn uitgerust met Seamade-turbines die elk een vermogen hebben van 8,4 MW. Als die één uur draaien, genereren ze 8,4 megawattuur. Per minuut kom je dus op 0,14 MWh. Die turbines draaien 15 tot 20 keer per minuut. Als je die 0,14 MWh deelt door 15, kom je op 9,3 kWh (kilowattuur) per “rondje” of omwenteling. Dat komt inderdaad dicht in de buurt van het gemiddelde dagverbruik van een huishouden.’

Bovenstaande cijfers gelden wel enkel wanneer windturbines op vol vermogen draaien, legt Lodewijks uit. ‘Als er minder wind is, levert één omwenteling minder stroom op. De productiviteitsfactor van een windturbine in de Belgische Noordzee is zo’n 40 procent, wat betekent dat de werkelijke stroomproductie op jaarbasis overeenkomt met 40 procent van de tijd op vol vermogen produceren. De windturbines van de toekomst, die nu al voor de kust van Nederland en Denemarken gebouwd worden, hebben trouwens een vermogen tot 14 MW. Bij windturbines op het land ligt dat vermogen een stuk lager: voor de nieuwste generatie gaat dat om 5 tot 7 MW.’

Ook onderzoeker Joannes Laveyne (UGent) maakte voor ons de berekening en hij komt uit bij een soortgelijk resultaat. ‘De stelling klopt, maar enkel wanneer de turbines op vol vermogen draaien. Daarvoor moet het minstens 12 meter per seconde waaien, wat toch een krachtige bries is. Als die windsnelheid halveert, dan daalt de energieproductie acht keer. Op de Noordzee wordt, alles samengeteld, ongeveer 40 procent van de tijd die volle capaciteit gehaald.’