Factcheck: een glas warm water drinken helpt niet voor de stoelgang

‘Begin de dag met een glas warm water, dat stimuleert de stoelgang. Warm water spoelt alles weg wat vastzit’: dat lazen we in De Telegraaf. Maar het klopt niet.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

In De Telegraaf gaven Julia Blohberger en Roos Neeter, beiden yogadocent en ayurvedisch consulent, een interview over spijsvertering en toiletbezoeken, naar aanleiding van hun boek Good shit. Een van hun tips klinkt als volgt: ‘Begin de dag met een glas warm water, dat stimuleert de stoelgang. Warm water spoelt alles weg wat vastzit.’ Wanneer we hen mailen, laten ze weten dat de uitspraak gebaseerd is op de leer van ayurveda. ‘We weten niet of er wetenschappelijk onderzoek naar is gedaan. Ayurveda is een 5000 jaar oude leer. De meeste dingen waarover wij schrijven, leren wij van onze docenten.’

Professor maag-, darm- en leverziekten Danny De Looze (UZ Gent) noemt de uitspraak klinkklare nonsens. ‘En dan vooral het tweede deel: dat warm water alles wegspoelt wat vastzit. Dat is gewoonweg onmogelijk. Als je een glas water drinkt – koud of warm, maakt niet uit – dan gaat dat naar de maag en vervolgens naar de dunne darm. Daar wordt het in de eerste vier à vijf meter volledig opgeslorpt, het zal dus nooit de dikke darm bereiken en kan dus ook geen ontlasting “wegspoelen”.

Het enige wat deze uitspraak mogelijk kan verklaren, is de gastrocolische reflex: door de maag te stimuleren, moet je naar het toilet. Bij mensen met gevoelige darmen kan die reflex zeer levendig zijn, waardoor ze meteen na de maaltijd naar het toilet moeten. De meeste mensen doen dat trouwens ’s ochtends, omdat dan ook de orthocolische reflex plaatsvindt: door te bewegen wordt de dikke darm actief.

’s Morgens opstaan, wat rondwandelen en ontbijten is dus een ideale stimulans voor de stoelgang. Maar of je nu een glas water drinkt, een kop koffie of iets anders, maakt geen enkel verschil. Voor velen past een bepaald drankje of voeding wel in een ritueel of gewoonte: op vakantie ziet hun ochtend er ineens heel anders uit, waardoor ze soms niet naar het toilet kunnen. En de ayurvedische leer is natuurlijk erg gericht op reiniging, wat die focus op water wellicht verklaart. Maar in dit geval is de uitspraak gelukkig onschuldig: wie ’s ochtends graag een glas lauw water drinkt en zich daar goed bij voelt, kan dat met een gerust hart doen.’

Ook volgens professor gastro-enterologie Guy Boeckxstaens (UZ Leuven) is de uitspraak onzinnig. ‘Er doen helaas veel fabeltjes de ronde over ontlasting. We weten dat de gastrocolische reflex plaatsvindt zodra je iets eet of drinkt. Je darmen zijn uitgerust met allerlei smaakpapillen: die detecteren bijvoorbeeld aminozuren of suikers, waardoor zulke reflexen in gang worden gezet. Maar zuiver water zal daar weinig effect op hebben. Er zijn wel wat tips rond levensstijl die kunnen helpen –genoeg bewegen en voldoende vezels eten bijvoorbeeld – maar voor mensen die last hebben van ernstige constipatie zijn dat helaas druppels op een hete plaat. Zij kunnen alleen met medicatie geholpen worden.’