Factcheck: Duitse stroomprijzen zijn bij de hoogste ter wereld

Volgens het Duits-Belgische Europarlementslid Irmhild Boßdorf (AfD) zou Duitsland de duurste elektriciteit ter wereld hebben. Dat zou een grote impact hebben op Duitse bedrijven. De bronnen waarnaar ze verwijst tonen aan dat haar stelling klopt voor gezinnen tijdens de eerste maanden van 2024. Voor bedrijven is de situatie momenteel genuanceerder, en voor absolute uitspraken bestaan er onvoldoende recente data. Voor bedrijven zijn de Duitse stroomprijzen momenteel niet structureel hoger dan die in de rest van Europa, zeggen experts.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op maandag 24 februari was het Duits-Belgische Europarlementslid Irmhild Boßdorf (AfD) te gast in het VRT-programma De Afspraak om duiding te geven bij de Duitse verkiezingen die de dag ervoor plaatsvonden.

Wanneer het gesprek gaat over het succes van de extreemrechtse partij AfD en de problemen in Duitsland, zegt Boßdorf: ‘Het is niet alleen migratie, wij hebben in Duitsland de hoogste energieprijzen van de wereld.’ (29:50). Boßdorf vreest dat bedrijven uit Duitsland zullen vertrekken door de hoge energieprijzen.

‘De hoogste niet, maar ze zijn hoog. Het is niet waar dat Duitsland de hoogste energieprijzen ter wereld heeft’, lijkt tv-maker en Duitslandkenner Jan Leyers haar te willen verbeteren (30:30).

De energieprijzen voor de industrie waren een belangrijk thema tijdens de Duitse verkiezingsstrijd. De Duitse industrie heeft het moeilijk en bedrijfsleiders lieten aan het Duitse nieuwsmedium DW weten dat de huidige energieprijzen ‘pijnlijk’ zijn en sommigen van hen denken dat de Duitse elektriciteit ‘bij de duurste van de wereld’ hoort.

Waar komt de bewering vandaan?

We vragen Boßdorf via mail waar ze haar uitspraak op baseert. Ze stuurt ons een link naar de Duitstalige website strom-report.com. De website noemt Duitsland voor particulieren het duurste elektriciteitsland in de Europese Unie voor de eerste helft van 2024.

We gaan via Google op zoek naar andere bronnen die stellen dat Duitsland de hoogste energieprijs heeft. Zo komen we terecht bij een artikel van bne IntelliNews dat in januari 2025 gepubliceerd werd. De nieuwssite wijst het Zweedse financiële bedrijf Finansvalp aan als bron voor de bewering. Dat bedrijf blijkt zich op data voor de tweede helft van 2023 te baseren. Het onderzoek werd ook in andere media geciteerd.

Wat is de meest recente internationale vergelijking?

We gaan op zoek naar bronnen om Duitse energieprijzen te vergelijken met die van andere landen. Het Internationaal Energieagentschap (IEA) maakt jaarlijks de balans op van de voorbije jaren in een rapport. De meest recente versie van dat rapport werd in februari 2025 gepubliceerd.

Uit dat rapport blijkt dat voor industriële gebruikers – waar Boßdorf op doelt – Italië een beduidend hogere elektriciteitsprijs had dan Duitsland. Het IEA vergeleek weliswaar enkel de prijzen voor industriële consumenten in energie-intensieve industrieën. Bovendien zijn de cijfers voor 2024 nog onder voorbehoud. Het IEA baseerde zich voor de vergelijking onder andere op data van Eurostat. De meest recente Eurostat-data lopen slechts tot en met het eerste kwartaal van 2024 (p. 46).

De Belgische Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG) maakt ook regelmatig een vergelijking op tussen België en zijn buurlanden. Eind 2024 waren de elektriciteitsprijzen voor industriële gebruikers na belastingen en heffingen vergelijkbaar.

Wat met de laatste maanden?

Maar is er dan bewijs dat de Duitse elektriciteitsprijs in de eerste maanden van 2025 ‘de hoogste ter wereld’ was? Uit de prognoses voor de eerste helft van 2025 die het IEA opstelt, blijkt dat Duitsland (lichtblauw) en Italië (paars) op een bepaald moment een vergelijkbare elektriciteitsprijs zullen hebben, waarna die voor Duitsland weer zal dalen tegenover de Italiaanse prijs. Aangezien het nog maar om voorlopige prijzen gaat, kunnen hier weliswaar geen conclusies uit getrokken worden. Aangezien het nog maar om voorlopige prijzen gaat, kunnen hier weliswaar geen conclusies uit getrokken worden. De elektriciteitsprijs voor de Verenigde Staten, India, China, Japan en Australië lag de voorbije maanden lager dan bij de meeste Europese landen. 

De elektriciteitsprijs in de Verenigde Staten, India, China, Japan en Australië lag de voorbije maanden lager dan die in de meeste Europese landen.

We contacteren energie-experten Joannes Laveyne (UGent) en Kris Voorspools (70 GigaWatt Consulting). Zij geven aan dat het niet gemakkelijk is om recente energieprijzen te vergelijken en de uitspraken dus minstens genuanceerd moeten worden.

Laveyne en Voorspools verwijzen naar de website energy-charts.info voor de meest actuele marktprijzen van elektriciteit in Europa. ‘Het gaat hier wel om de groothandelsprijs die niet beïnvloed wordt door heffingen en taksen’, verduidelijkt Laveyne. Uit die data blijkt dat Duitsland zeker niet de hoogste gemiddelde energieprijs heeft van de voorbije maanden, maar eerder ergens in de middenmoot zit. Voor de maand februari was dat eveneens het geval.

‘De Duitse stroomprijzen liggen niet structureel boven die van de rest van Europa, maar als je zou vergelijken met de vorige jaren, is Duitsland wel relatief wat gestegen’, besluit Voorspools.