Factcheck: dit is niet de recente vliegtuigcrash in Brazilië, maar wel een animatievideo 

Een video van een vliegtuig dat neerstort in een woonwijk is miljoenen keren bekeken op sociale media. Het filmpje zou, volgens de bijschriften, de dodelijke vliegramp tonen die op 9 augustus 2024 plaatsvond in de buurt van de Braziliaanse stad São Paulo. Dat klopt niet: het gaat om een met de computer gegenereerd filmpje uit een videogame en heeft niets met het ongeval in Brazilië te maken.  

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 11 augustus verschijnt op Instagram een filmpje met als bijschrift  ‘De momenten voor de vliegtuigcrash in Brazilië’. De video, met soortgelijke claims erbij, wordt ook gedeeld op een Spaanstalig YouTube-account en een Italiaans TikTokaccount en werd ondertussen miljoenen keren bekeken. 

Op de beelden zien we een vliegtuig dat in brand schiet en daarna neerstort in een residentiële buurt. Op de romp van het toestel zien we de naam van de Duitse luchtvaartmaatschappij Lufthansa.

Op 9 augustus 2024 kwamen 62 mensen om het leven toen een vliegtuig van de Braziliaanse luchtvaartmaatschappij Voepass neerstortte in de buurt van de Braziliaanse stad São Paulo. De crash kostte het leven aan 58 passagiers en vier bemanningsleden. 

Na de vliegtuigcrash circuleerden al snel ongefundeerde berichten en geruchten, waaronder een afbeelding met acht portretten van slachtoffers van de ramp, met de claim erbij dat het zou gaan om ‘acht kankeronderzoekers’ die ‘een verband zouden gaan onthullen tussen mRNA-vaccins en zogenaamde turbokankers’. Die claim ontkrachtte Knack eerder al in een factcheck.

Videogame

We maken een screenshot van de gedeelde video en komen, dankzij een zoekopdracht met Google Afbeeldingen, terecht op het profiel van een TikTokgebruiker die de video postte op 10 augustus. Die gebruiker geeft op zijn profiel aan dat de clips die hij plaatst afkomstig zijn van de videogame Grand Theft Auto V (GTA 5).

In dat videospel kun je onder meer vliegtuigcrashes simuleren, lezen we in dit artikel op een gamewebsite. Het TikTok-account heeft ook eerder al animatievideo’s van vliegtuigcrashes geplaatst.

Ander toestel

Zoals ook de factcheckers van AFP al concludeerden, komt het vliegtuigmodel in de gedeelde video niet overeen met het vliegtuig dat in Brazilië is neergestort. Dat laatste was een ATR 72-500 van de Braziliaanse luchtvaartmaatschappij Voepass. Op de romp van het Braziliaanse vliegtuig dat neerstort in de gedeelde video staat bovendien Lufthansa geschreven, de naam van een Duits luchtvaartbedrijf.

Geen vlammen

Onder meer de Spaanse tv-zender Noticias Telemundo en de Argentijnse krant Clarin hebben video’s van de crash bij São Paulo verspreid die zijn gemaakt door getuigen. In die video’s is te zien dat het Braziliaanse vliegtuig een neerwaartse draai naar beneden maakt, voordat het bijna verticaal naar beneden stort. Pas nadat het vliegtuig op de grond is terechtgekomen, explodeert het, anders dan het toestel in het filmpje van de videogame, dat al in de lucht in brand staat.