Factcheck: deze video van Netanyahu is authentiek maar de vertaling klopt niet helemaal

Op sociale media wordt een zogenaamd gelekte video gedeeld waarin de Israëlische premier Benjamin Netanyahu uitlegt hoe hij de Palestijnen hard wil aanpakken en de Amerikanen voor zijn kar wil spannen. Wat blijkt? Het filmpje uit 2001 werd al in 2010 publiek gemaakt. Maar de Engelse vertaling in de ondertitels is wel niet helemaal correct.  

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Bij de Checkers, een Belgische vzw die de verspreiding van nepnieuws wil tegengaan, liep onlangs een vraag binnen over een video die wordt gedeeld op Instagram. Hebben jullie deze video toevallig al gefactcheckt? Is dit echt? Het zou een video zijn uit 2001 waarin Netanyahu zijn plannen in verband met Gaza toelicht’, schrijft de lezer.

In de video, die ook wordt gedeeld op Facebook, X, TikTok en YouTube, zien we de Israëlische premier Benjamin Netanyahu die in het Hebreeuws spreekt over agressieve militaire actie tegen de Palestijnen. 

Op een bepaald moment vraagt iemand aan Netanyahu of hij bij zo’n beleid niet bang is voor de reactie van de Verenigde Staten. De premier wuift de gedachte weg dat de Verenigde Staten Israël niet zouden steunen, en stelt dat de VS ‘heel makkelijk te beïnvloeden’ zijn. 

Om dat punt kracht bij te zetten, zegt Netanyahu dat hij Bill Clinton heeft gemanipuleerd en bedrieglijke tactieken heeft gebruikt om opzettelijk het Oslo-vredesproces en de Hebron-overeenkomst te ondermijnen, zoals The Washington Post in 2010 schreef.

Is de video authentiek?

In mei 2024 maakte het Amerikaanse Snopes een stuk waarin het de historische context achter de video verduidelijkt. Daarin lezen we dat het filmpje, dat in 2001 met verborgen camera zou zijn gemaakt, al in januari 2024 viraal ging.

De video zelf is authentiek. Het fragment werd gefilmd in 2001, na Netanyahu’s eerste termijn als premier van 1996 tot 1999. We zien hem tijdens een bezoek aan de nederzetting Ofra op de Westelijke Jordaanoever. Hij ontmoet er de familie van een man die is gedood bij een Palestijnse aanslag. 

Netanyahu, die op dat moment een korte politieke pauze nam, zou in 2003 minister van Financiën worden in de regering-Sharon.

Oslo-akkoorden

Toen Netanyahu in 1996 aan de macht kwam, had hij aan de Amerikaanse president Bill Clinton beloofd om de overeenkomst van de vorige Israëlische regering te respecteren en de troepen uit Hebron terug te trekken. Netanyahu zou ook de Oslo-akoorden van 1993 en 1995 respecteren. Die moesten de eerste aanzet vormen tot een oplossing voor het Israëlisch-Palestijns conflict door de oprichting van Palestijns zelfbestuur onder een Palestijnse Autoriteit op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook.

Maar volgens de ondertitels bij de video stelt Netanyahu dat het juiste beleid tegenover de Palestijnen zou zijn om hen ‘hard te raken’ met klappen die ‘zo pijnlijk zijn dat de prijs te hoog wordt om te dragen’, zodat ze meer open zouden staan voor Israëlische eisen.

Factcheck: nee, deze beelden tonen geen Israëlische soldaten die een Palestijns meisje neerschieten

De tweede intifada, die duurde van 2000 tot 2005, was een periode van verhoogd geweld tussen Palestijnen en Israëliërs na het mislukken van de vredesonderhandelingen en de herbezetting van Palestijnse gebieden door Israëlische troepen.

Vertaling

Dat de video recent zou zijn ‘gelekt’, zoals socialemediaberichten insinueren, klopt niet. Hij werd al getoond in 2010, in een speciale uitzending van het Israëlische nieuwsprogramma This Week with Miki Rosenthal. 

Volgens Snopes is de tekst die als vertaling samen met het filmpje viraal gaat, gedeeltelijk onjuist, zoals ook wordt gesuggereerd in enkele reacties onder de video op X.

Netanyahu zegt in de video wel degelijk dat Israël de Palestijnen ‘moet slaan, niet één keer maar herhaaldelijk, zodat het zoveel pijn doet dat het ondraaglijk wordt’. Hij suggereert ook dat het Amerikaanse buitenlandbeleid ‘makkelijk te beïnvloeden’ is, maar hij stelt niet expliciet voor om zelfverdediging te gebruiken als middel voor agressieve militaire actie, noch dat de Verenigde Staten dit narratief zouden helpen verspreiden.

Zoals The National, een medium dat bericht over het Midden-Oosten, al schreef in 2010, werd de video blijkbaar gefilmd zonder medeweten van Netanyahu. Dat gebeurde toen de regering van Ariel Sharon de belangrijkste steden op de Westelijke Jordaanoever opnieuw begon binnen te vallen, om de Palestijnse weerstand te breken in de vroege stadia van de tweede intifada.

The National beschreef de opname van Netanyahu toen als volgt:
‘Zittend op een bank in het huis, vertelt Netanyahu de familie dat hij de Amerikaanse president Bill Clinton heeft misleid door hem te laten geloven dat hij de Oslo-akkoorden uitvoerde, terwijl hij in werkelijkheid de bezetting versterkte.’

In 2010 verscheen ook een artikel over de video in Tablet Magazine. Daarin stond dat Netanyahu opschepte over het ondermijnen van de Oslo-akkoorden met politieke trucjes.

De vertaling die stelt: ‘de wereld zal zeggen dat we ons verdedigen, en dit zullen we bereiken dankzij de hulp van de Verenigde Staten, die het narratief makkelijk kunnen opleggen’, is geen directe parafrase van Netanyahu’s woorden, maar lijkt eerder een samenvatting van de hierboven beschreven eerdere berichtgeving over de video. Dat die woorden in de zogezegde vertaling rechtstreeks aan Netanyahu worden toegeschreven, is misleidend. De video toont wel aan dat Netanyahu gelooft dat hij het buitenlandbeleid van de Verenigde Staten kan manipuleren.