Factcheck: deze foto’s van Indiase koppels in vervuilde rivier zijn nep

Op sociale media gaan foto’s viraal van jonge Indiase koppels die poseren in een rivier vol afval. De foto’s blijken fake: ze zijn het werk van een ‘visuele kunstenaar’ die eerder al soortgelijke fotoreeksen maakte met de hulp van artificiële intelligentie.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

In de Facebookgroep Europees Verzet, die 5612 leden telt, deelt een man een fotocollage met 14 beelden van koppeltjes in een rivier vol afval, met als bijschrift ‘Zomer 2023 in India’. Ook op X (voorheen Twitter) gaan de foto’s rond, onder meer met het bijschrift ‘Wedding photoshoot’ (hier gearchiveerd).

Uit de reacties blijkt dat nogal wat mensen geloven dat de foto’s echt zijn en Indiase koppels zich dus hebben laten fotograferen te midden van het rivierafval. 

Volgens anderen, zo blijkt ook uit de reacties, zijn de foto’s niet echt, maar gemaakt met AI. Zij hebben het bij het juiste eind. De foto’s werden in de groep Europees Verzet rechtstreeks gedeeld vanuit het Facebookprofiel van Nik Art, die de fotocollage op Facebook deelde op 24 april (hier gearchiveerd) met het bijschrift ‘India 2023’. De collage werd 28.000 keer gedeeld en de post kreeg meer dan 2600 commentaren.

De man achter het Facebookprofiel is een ‘visual artist’, die ook een Facebookgroep heeft aangemaakt waar AI-technieken kunnen worden uitgewisseld. Op 30 juli plaatste hij nog een fotoreeks online over Parijs, waarin de Parijse straten vol liggen met afval.

Als de Parijse straten er zo bij zouden liggen, dan zou dat groot nieuws zijn, terwijl we in de media geen enkel bericht hierover terugvinden. Ook Nik Arts fotoreeks over Australië en die over een ‘Colombiaans cocaïnefestival’ zijn niet echt. Bij die laatste twee reeksen is er ook minder verwarring: de inhoud maakt voor de meeste mensen duidelijk dat de beelden niet echt zijn. Nu is het wel zo dat de rivieren in India zwaar vervuild zijn, zoals blijkt uit dit artikel. Dat kan wellicht verklaren waarom sommige mensen de foto’s van verliefde koppels die zich laten fotograferen in een vervuilde rivier voor waar aannemen. 

We namen via Messenger contact op met kunstenaar Nik Art, die in een korte reactie liet weten dat hij de beelden maakt om ‘het bewustzijn te vergroten’. Hij roept zijn publiek trouwens op om zelf ideeën voor fotoreeksen te leveren.