Factcheck: deze beelden tonen gevolgen van ontploffing in Libanese haven, niet van NAVO-bombardement

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

In maart circuleerde op sociale media een video van een verwoest Beiroet, met de bewering dat het zou gaan om beelden afkomstig uit de Oekraïense stad Charkiv. Uit factchecks bleek dat de beelden inderdaad uit de Libanese hoofdstad Beiroet afkomstig waren. Dezelfde video circuleert nu opnieuw, maar dit keer met de boodschap dat we de gevolgen van een NAVO-bombardement op Libanon zouden zien. Dat klopt niet. De video toont de gevolgen van een grote ontploffing in de haven van Beiroet, die plaatsvond in augustus 2020.

Op Telegram circuleert een videocompilatie van twee dezelfde video’s (hier gearchiveerd). Boven het linkse beeld lezen we: ‘Social media fake, Charkiv, Oekraïne, 2022’. Rechts staat er: ‘Realiteit, Libanon, 2020’.

In het bijschrift lezen we het volgende: ‘Update uit de Oekraïne, oh nee Libanon. De Oekraïners gebruiken video’s van de NAVO-bombardementen op Libanon en geven deze uit, als zijnde, dat Russische raketten Charkiv bombarderen. Nepnieuws uit een nepland.’ 

De video circuleerde al eerder in maart, met ook toen de bewering dat het om beelden uit Charkiv ging. Onder meer de persagentschappen Reuters en AFP checkten toen die bewering. Zij concludeerden dat de beelden inderdaad in de Libanese hoofdstad Beiroet werden gemaakt, en niet in de Oekraïense stad Charkiv. Dat werd duidelijk aan de hand van enkele visuele elementen in de video. 
Zo zien we op seconde 4 in de compilatie een verwoeste graansilo (geel kader).  Die vinden we ook terug op een foto van Beiroet, die in augustus 2020 op Google werd gepost.

Maar tonen de beelden inderdaad de gevolgen van een NAVO-bombardement, zoals we in het bijschrift lezen?

We nemen enkele screenshots van de video, laden die op Google Afbeeldingen op en komen terecht op een YouTube-video van van de Britse ngo Medical Aid for Palestinians. 

De video dateert van 5 augustus 2020. Het fragment dat we onderzoeken begint op seconde vijf. In de beschrijving van de video lezen we dat we de ravage zien ‘na de gigantische ontploffing in de haven Karatina die de Libanese hoofdstad gisterennamiddag op haar grondvesten deed daveren’. 

Op 4 augustus 2020 vond in Beiroet een ontploffing plaats, die het wereldnieuws haalde. Volgens een rapport van Human Rights Watch vielen er 218 doden en meer dan 7000 gewonden. Door een brand in een loods, gelegen in het havengebied, kwam 2750 ton ammoniumnitraat tot ontploffing. Uit later onderzoek bleek dat de stof in onveilige omstandigheden was opgeslagen, wat tot de ontploffing heeft geleid. De beelden werden dus niet gemaakt na een NAVO-bombardement.