Factcheck: deze afbeelding van Julian Assange is gemaakt met AI

Op het internet circuleert een foto van WikiLeaks-klokkenluider en internetactivist Julian Assange. Volgens de bijschriften zou het gaan om een recent beeld, gemaakt in de Londense gevangenis waar Assange al vier jaar opgesloten zit. Dat klopt niet. Het gaat om een vervalste foto, gemaakt met artificiële intelligentie.  

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 2 april post een Nederlandstalige man onderstaand beeld op Facebook (hier gearchiveerd), met als bijschrift ‘Zo ziet Julian Assange eruit vandaag!’

We herkennen op de afbeelding inderdaad de Australische internetactivist en klokkenluider Julian Assange. De man verblijft al vier jaar in de Londense gevangenis Belmarsh. De Verenigde Staten vragen zijn uitlevering, omdat hij de Amerikaanse spionagewet zou hebben overtreden door geheime Amerikaanse overheidsdocumenten te publiceren op WikiLeaks. 

Assange ziet er op de foto allesbehalve gezond en verzorgd uit. Maar gaat het om een authentieke foto? Volgens enkele reacties op de Facebookpost zou het beeld met AI (artificial intelligence of kunstmatige intelligentie) zijn gemaakt.

Dat blijkt inderdaad het geval. Op de afbeelding is namelijk een watermerk te zien, met de tekst ‘Photo Property of “E”’. Volgens de Duitse krant Bild is die “E” een verwijzing naar het Twitterprofiel The Errant Friend, dat pleit voor de vrijlating van Assange. Het account publiceerde eerder al met AI gegenereerde afbeeldingen, zoals een van Assange en een van de voormalige Amerikaanse president Donald Trump.

De persoon achter The Errant Friend heeft zelf aan Bild bevestigd dat hij de afbeelding van Assange met AI maakte, met de beeldgenerator Midjourney meer bepaald. Hij deed dat naar eigen zeggen omdat Assange na zijn arrestatie niet meer in het openbaar mocht verschijnen en het publiek daardoor niet kan zien hoe Assange mentaal en fysiek aftakelt. Ook de vrouw van Assange liet aan Bild weten dat het om een vervalst beeld gaat, gemaakt met AI.

Hoe herken je een beeld dat met AI is gemaakt? 

Zoals journalist Rien Emmery eerder al uitlegde in Knack, leveren beeldgeneratoren zoals Midjourney tegenwoordig puik werk, waardoor het verschil met een echte foto niet altijd in één oogopslag duidelijk is. Toch zijn er altijd wel enkele foutjes die erop wijzen dat een beeld nep is. 

In dit geval is dat bijvoorbeeld de rechterneusvleugel van Assange, waarin een piercing lijkt te zitten. Vaak worstelen de beeldgeneratoren ook met het realistisch weergeven van vingers en tanden, zoals ook wordt uitgelegd in een artikel van BBC.