Factcheck: constant je buik inhouden kan slecht zijn voor gezondheid

‘Je buik inhouden is slecht voor je gezondheid’, zo lazen we in De Telegraaf. Wie dat constant doet, kan inderdaad klachten krijgen, maar af en toe je buik intrekken kan geen kwaad. We beoordelen de stelling als eerder waar.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

In De Telegraaf lazen we dat ‘je nooit je buik zou moeten inhouden’. Veel mensen doen het bijvoorbeeld wanneer er een foto wordt genomen, of zelfs áltijd, zonder dat ze het in de gaten hebben, zo klinkt het. En dat zou dus slecht zijn voor de gezondheid. Er wordt verwezen naar een artikel in de krant New York Post waarin de Amerikaanse arts Robert Glatter uitlegt ‘dat het voor een inefficiënte ademhaling en een verzwakte bekkenbodem kan zorgen. Dat laatste zou zelfs kunnen leiden tot incontinentie.’

Volgens bekkenbodemkinesitherapeute Hedwig Neels (UZA en Universiteit Antwerpen) klopt dat. ‘Al moeten we meteen nuanceren: af en toe je buikspieren intrekken kan uiteraard geen kwaad. Ook je buikspieren trainen, waardoor ze sterker worden, is een goed idee. Het enige wat mogelijk negatieve gevolgen heeft, is wanneer je vastraakt in een halsstarrig patroon van constant – vaak onbewust – je buik hard intrekken. Zo kun je inderdaad je bekkenbodemspieren overbelasten, wat kan leiden tot urineverlies, maar bijvoorbeeld ook tot pijnklachten bij seksuele betrekkingen. Die problemen zien we vooral bij vrouwen, maar ook mannen hebben klachten. Vroegtijdige ejaculatie, bijvoorbeeld.’

De bekkenbodemspieren moeten werken zoals een trampoline, legt Neels uit. ‘Bij neerwaartse druk — als je bijvoorbeeld hoest of niest — spannen ze op, zodat ze alle organen in de buik goed ondersteunen. Maar op andere momenten moeten ze ontspannen. Als ze constant gespannen staan, hebben ze niet meer genoeg reserve om in te grijpen als het nodig is. Ze raken als het ware uitgeput, en dat kan bijvoorbeeld leiden tot urineverlies tijdens een hoest- of lachbui.’

Er is nog een bijkomend effect van constant gespannen buikspieren, vertelt Neels. ‘Ze zorgen ervoor dat het middenrif onvoldoende zijn werk kan doen, waardoor de ademhaling verstoord raakt. Dat kan leiden tot pijn in de schouders en nek, en zelfs tot hoofdpijn. Gevaarlijk is dat niet, maar als je in zo’n verstard patroon zit, is het belangrijk om dat te leren doorbreken. Je moet je buik- en bekkenbodemspieren goed kunnen opspannen, maar je moet ze ook kunnen ontspannen.’

Ook gastro-enteroloog Magali Surmont (UZ Brussel) geeft aan dat de buik langdurig aanspannen negatieve effecten kan hebben. ‘Als je je buik intrekt, span je eigenlijk je buikspieren aan. Dat verhoogt de druk in je buik en op je bekkenbodem. Een gezonde bekkenbodem zal als reactie aanspannen, zodat alles goed ondersteund wordt. Maar als je je buikspieren langdurig aanspant, kan de bekkenbodem overbelast raken. We zien dat onder meer bij turnsters die veel sprongen maken en daarbij hun ademhaling blokkeren. Zij kunnen te maken krijgen met klachten zoals urineverlies. Door correct uit te ademen — waarbij het middenrif omhoog gaat — verlaagt de druk. Daar moet je op trainen. Af en toe je buik inhouden kan zeker geen kwaad, maar als je het constant doet, kan het wel neveneffecten hebben.’