Factcheck: bepaalde insecten mogen aan voeding worden toegevoegd, maar niet ‘stiekem’

Volgens berichten op sociale media mogen voedingsproducenten voortaan ‘stiekem’ insecten in hun producten verwerken. Het klopt dat de door de Europese Unie goedgekeurde insectensoorten in voedingsproducten verwerkt mogen worden. Maar die insecten moeten altijd uitdrukkelijk vermeld worden in de ingrediëntenlijst.  

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 23 januari verschijnt onderstaande Facebookpost (hier gearchiveerd). De auteur van de post maakt zich zorgen: voortaan zouden verschillende insectensoorten ‘stiekem’ in al ons voedsel mogen worden verwerkt, ‘zonder apart vermeld te moeten worden’.

De post werd 69 keer gedeeld, en meer dan 8000 mensen kregen hem te zien. Er circuleren veel vergelijkbare posts op sociale media, waardoor het bereik van de claim wellicht een veelvoud van die 8000 mensen bedraagt. De berichten passen in een ruimer discours dat sinds het einde van de coronapandemie gangbaar is in complotgroepen. Dat discours stelt dat het Wereld Economisch Forum, het internationaal overlegorgaan geleid door directeur Klaus Schwab, mensen zou willen verplichten om insecten te eten.

De insecten zouden, volgens de auteur van de post, slecht zijn voor de mens. Ze zouden namelijk chitine bevatten, een stof die giftig en kankerverwekkend zou zijn. Dat insecten eten niet schadelijk is voor de gezondheid, bleek al uit een eerdere factcheck van Knack. In nog een andere factcheck toonden we aan dat insecten eten de kans op kanker niet verhoogt.

In de post worden een aantal insectensoorten opgelijst die door de Europese Unie zijn goedgekeurd voor menselijke consumptie, bijvoorbeeld:

De huiskrekel (acheta domesticus): 

In februari 2022 besloot de Europese Commissie al in een uitvoeringsverordening dat de huiskrekel verkocht en gebruikt mag worden in de EU als voedingsmiddel, in zijn geheel, bevroren of gedroogd, of als poeder. Op 13 mei 2022 publiceerde het Europese Voedselveiligheidsagentschap EFSA ook een positief advies over het gebruik van krekelmeel in voedingsmiddelen. De Europese Commissie keurde de vermarkting en het gebruik van het product goed op 3 januari 2023.  

De treksprinkhaan (locusta migratoria):

In de uitvoeringsverordening van 21 november 2021 keurde de Europese Commissie de treksprinkhaan goed als nieuw voedsel voor handel en consumptie in de Europese Unie.

De kleine meelworm:

Op 5 januari vergunde een uitvoeringsverordening van de Europese Commissie van het gebruik en de verhandeling van de kleine meelworm. 

Kunnen deze insecten ‘stiekem’ aan onze voeding worden toegevoegd?

‘De aanwezigheid van insecten in voeding moet altijd duidelijk in de ingrediëntenlijst op de verpakking worden vermeld’, zegt woordvoerster Wendy Lee van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. ‘De goedgekeurde insecten en afgeleide producten moeten altijd vermeld worden in de ingrediëntenlijst met de wettelijke benaming die opgenomen is in de goedkeuring, en zowel de Latijnse als de Nederlandse benaming moet vermeld worden. Voor de gele meelworm is dit bijvoorbeeld: ‘Gedroogde larve van Tenebrio molitor (de meeltor)’. Volgens de Europese regelgeving is het inderdaad zo dat niet enkel de Latijnse maar ook de Nederlandse naam op het etiket moet staan. Het is dus niet nodig om de Latijnse namen van de insecten uit het hoofd te leren, zoals in de Facebookpost wordt gesteld.

Lee voegt er nog aan toe dat insectenproducten duur zijn. ‘Producenten die ze gebruiken doen dat met een specifieke bedoeling en zullen eerder geneigd zijn om daarmee uit te pakken, veeleer dan dat ze het willen verbergen.’

Ook de factcheckers van Dpa onderzochten de claim en kwamen tot de conclusie dat voedingsingrediënten altijd op het etiket vermeld moeten worden.