Factcheck: Amerikaanse gezondheidsdienst CDC heeft coronavaccins opgenomen in basisvaccinatieschema, maar dat maakt ze nog niet verplicht

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

P-Magazine kopte vorige week dat de Amerikaanse gezondheidsdienst CDC het coronavaccin verplicht wil maken voor baby’s vanaf 6 maanden. Dat klopt niet helemaal. De CDC heeft de coronavaccins op 20 oktober toegevoegd aan het aanbevolen vaccinatieschema voor kinderen en volwassenen, maar over een verplichting spreekt de CDC nergens. 

‘Waarom CDC coronavaccin wil verplichten voor baby’s vanaf 6 maanden,’ luidt de titel van een artikel dat P-Magazine op 21 oktober publiceert (hier gearchiveerd). De auteur van het artikel, Thierry Debels, deelt het ook op Twitter en Facebook.

‘Geen betere timing voor de kritische documentaire „Impfen – Die ganze Geschichte” op de Duitse zenders en ARTE net nu de Amerikaanse CDC (Centers for Disease Control and Prevention) het coronavaccin verplicht willen opnemen in het basisschema voor kinderen en volwassen’, lezen we in de inleiding van het artikel. In de tekst wordt dat verder uitgelegd als volgt: ‘Kinderen van zes maanden en ouder, evenals alle volwassenen, moeten volledig worden gevaccineerd en “gestimuleerd” met covid-injecties wanneer ze in aanmerking komen, zei het Raadgevend Comité voor Immunisatiepraktijken (ACIP) in een unanieme 15-0 stemming donderdag.’

Heeft de CDC de intentie getoond om het coronavaccin te verplicht te maken? Waar komt dit verhaal vandaan? Waar is het nieuws voor het eerst verschenen?

Op 19 oktober tweet televisiepresentator Tucker Carlson van nieuwszender Fox News dat de CDC op het punt zou staan om het covidvaccin toe te voegen aan het vaccinatieschema voor kinderen. Daardoor zouden kinderen tegen covid-19 gevaccineerd moeten zijn om naar school te kunnen gaan, stelt Carlson, die dezelfde uitspraak deed in zijn show. Het fragment waarin hij dat zegt, en dat Carlson in zijn tweet deelde, werd intussen 2,1 miljoen keer bekeken.

Volgens The Washington Post was de claim tegen de avond van 19 oktober al overgenomen door de belangrijkste televisieshows in de Verenigde Staten en hadden nog eens miljoenen mensen het bericht op sociale media gezien. 

Dat de overheid de vaccinatie tegen covid-19 verplicht zou maken, is een bezorgdheid die we vaker zien opduiken op sociale media, zowel in België als in het buitenland. In dit geval is de claim echter uit de lucht gegrepen: de CDC kan helemaal niet beslissen over een verplichte vaccinatie voor kinderen. Die beslissing komt toe aan de Amerikaanse staten.

Waar kwam de foute claim dan vandaan?

Op 18 oktober, een dag voor de tweet van Carlson, plaatste Nicole Saphier, die arts is aan het Memorial Sloan Kettering Cancer Center en op regelmatige basis als expert aan het woord komt bij Fox News, het onderstaande bericht op Twitter.

Volgens Saphier zou het ACIP – het comité dat de CDC adviseert over vaccinaties – op 19 oktober stemmen over de toevoeging van de coronavaccins aan het vaccinatieschema waaraan leerlingen moeten voldoen om naar school te kunnen gaan. De tweet werd meer dan 2000 keer geretweet. 

In een tweede tweet, die Saphier meer dan negen uur na haar eerste tweet verstuurde, nuanceerde ze haar eerdere uitspraak. 

Die tweede tweet kende een veel kleiner bereik: hij werd slechts 50 keer geretweet.

In die tweet legt Saphier uit dat het door de CDC opgestelde vaccinatieschema ‘vaak wordt opgenomen in de vaccinvereisten voor de scholen, die van staat tot staat verschillen’. Saphier lichtte die nuance ook toe in uitzending van Fox News op 19 oktober, waar ze tegelijk pleitte voor meer onderzoek naar het coronavaccin voor kinderen.

Ook de CDC zelf reageerde op Twitter, op 19 oktober. De dienst citeerde daarbij de tweet van Carlson en stelde dat zijn onafhankelijke vaccinatie-adviesraad op 20 oktober zou stemmen over een aangepast vaccinatieschema. Daarin zouden de coronavaccins kunnen worden opgenomen, maar de CDC voegde eraan toe dat dat het de staten zijn die de vaccinvereisten voor schoolkinderen vastleggen, en niet de CDC.

Op 20 oktober liet de CDC op Twitter weten dat het had aanbevolen om de coronavaccins op te nemen in de vaccinatieschema’s die in 2023 een update krijgen. 

In de officiële verklaring daarover benadrukt de CDC dat de dienst enkel aanbevelingen doet over vaccinatie, terwijl de vaccinatievoorwaarden om toegang te krijgen tot de scholen door de staten of de lokale overheden worden bepaald.

De aanbevelingen van de CDC worden niet automatisch vertaald in verplichtingen door de staten. Zo hebben bijvoorbeeld weinig staten de aanbeveling uit 2006 overgenomen om adolescenten te vaccineren tegen het humaan papillomavirus (HPV).