Factcheck Factcheck: nee, deze brief is geen bewijs dat er geen uitroeiing van Joden plaatsvond in Auschwitz
Factcheck Factcheck: foto van Bashar al-Assad en Tucker Carlson is gemaakt met artificiële intelligentie
Factcheck Factcheck: nee, dit document is geen bewijs dat het slachtofferaantal van de Holocaust overschat is
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen gevangene uit de Syrische Sednaya-gevangenis Online circuleert een video waarin te zien is hoe een man met een omzwachteld been uit een taxi wordt gehaald. Alleen: de man hinkt op zijn gebroken been verder. Volgens socialemediagebruikers gaat het om een slachtoffer uit de Syrische Sednaya-gevangenis. Maar dat klopt niet. Het gaat om een humoristisch filmpje dat in de Iraakse hoofdstad Bagdad werd gemaakt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze drijvende elektriciteitscentrale had geen invloed op de overstromingen in Valencia Online circuleren video’s en foto’s van een groot schip, dat kort voor de overstromingen van 29 oktober voor de Valenciaanse kust voor anker lag. Volgens socialemediagebruikers was het schip in staat om het weer te modificeren. Dat klopt niet. Het gaat om een drijvende elektriciteitscentrale die eind september voor de kust van de Canarische Eilanden aanmeerde.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Noorwegen hoeft geen 151 windmolens te verwijderen Online circuleert het bericht dat Noorwegen 151 windmolens moet verwijderen. Maar dat klopt niet. Het gaat om een oud artikel uit 2021. In maart 2024 kwamen de Noorse regering en de inheemse Sami tot een akkoord. De windmolens hoeven niet verwijderd te worden, in ruil ontvangen de Sami financiële compensaties.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de Italiaanse regering heeft geen duizenden migranten aan de poorten van het Vaticaan afgezet Online circuleert het bericht dat de Italiaanse regering duizenden migranten aan de poorten van Vaticaanstad zou hebben afgezet. Dat zou gebeurd zijn als reactie op een speech van paus Franciscus waarin hij zei dat het weren van migranten een zonde is. Maar van zo’n actie van de Italiaanse regering is nergens een spoor terug te vinden. Ook een woordvoerder van Vaticaanstad heeft geen weet van zo’n actie.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is niet de eerste foto van Bashar Al-Assad in Moskou Online circuleert een foto van de afgezette Syrische president Bashar Al-Assad en zijn echtgenote. Volgens socialemediagebruikers zou de foto in Moskou genomen zijn, waar Al-Assad asiel heeft gekregen. Dat klopt niet. De foto is een screenshot uit een video waarin de Assads de Syrische stad Aleppo bezoeken, na de dodelijke aardbevingen in Turkije en Syrië van 6 februari 2023.
Factcheck Factcheck Factcheck: er zijn méér dan 8119 Palestijnse burgers gedood in Gaza Socialemediagebruikers beweren dat de sterftecijfers in Gaza overdreven worden en dat er eigenlijk maar 8119 Palestijnen zijn gedood sinds het begin van de oorlog in Gaza. Dat klopt niet. Het cijfer komt uit een rapport van de Verenigde Naties, dat een deel van de sterftes tussen 1 november 2023 en 30 april 2024 heeft geverifieerd. In het rapport wordt expliciet aangegeven dat dit niet alle doden in die periode omvat.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Tom Hanks heeft niet aangekondigd dat hij de Verenigde Staten verlaat na de herverkiezing van Donald Trump Sinds begin november doet op sociale media het bericht de ronde dat de Amerikaanse acteur Tom Hanks de Verenigde Staten zou verlaten. Hanks zou teleurgesteld zijn omdat Donald Trump opnieuw tot president is verkozen. Er is echter geen bewijs dat Hanks die aankondiging zou hebben gedaan. Het gerucht blijkt gebaseerd op artikels van satirische media, die nogal wat mensen voor waar hebben aangenomen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen foto van Hunter Biden met minderjarige meisjes Toen de Amerikaanse president Joe Biden onlangs aankondigde dat hij zijn zoon Hunter gratie zou verlenen, begon een oude foto opnieuw rond te gaan op sociale media. Op die foto is een halfnaakte man te zien, omringd met jonge meisjes. Het beeld zou zijn gelekt na een vermeende hack van het iCloud-account van Hunter Biden in 2020. Maar de foto circuleert al sinds oktober 2018 en er is geen enkel bewijs dat de man op de foto Hunter Biden zou zijn.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, bloedtransfusies beïnvloeden het resultaat van een alcoholtest Presentator Tom Waes liet eerder deze week weten dat hij op het moment van zijn ongeval vorig weekend onder invloed was van alcohol. Sinds die bekentenis vragen nogal wat mensen zich af of de bloedtransfusies die Waes na de crash kreeg, het resultaat van een alcoholtest in zijn voordeel kunnen beïnvloeden. Volgens specialisten is dat wel degelijk het geval. ‘De verdunning met fris bloed haalt het alcoholgehalte in het bloed van de patiënt sowieso naar beneden.’
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, er werd geen Duitse piloot gearresteerd omdat hij weigerde 'chemtrails' te spuiten Op sociale media circuleert een video van een Duitstalige televisie-uitzending. Volgens socialemediagebruikers zou de video een piloot tonen die in een rechtszaak met Lufthansa verwikkeld was nadat hij had geweigerd 'chemtrails' in de atmosfeer te spuiten. Dat klopt niet. De video is afkomstig van de Duitse satirische krant Der Postillon.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, bewijs voor het afhakken van handen in Congo-Vrijstaat is niet vervalst In een interview met Humo beweert sportcoach Jacques Borlée dat er voor het afhakken van handen in Congo-Vrijstaat geen bewijs is. Volgens Borlée zijn de bestaande foto's vervalst. Dat klopt niet. Het afhakken van handen van levende Congolezen gebeurde niet overal, maar heeft wel plaatsgevonden. De foto's waar Borlée naar verwijst zijn inderdaad gebruikt in een propagandacampagne tegen België, maar volgens historici betekent dat niet dat ze vervalst zijn.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze grafiek bewijst niet dat klimaatverandering koraalriffen niet kan laten verdwijnen Volgens socialemediagebruikers zou een grafiek bewijzen dat koraalriffen niet zullen 'uitsterven' door klimaatverandering. Dat klopt niet volledig. Koraalriffen blijken inderdaad beter bestand tegen klimaatverandering dan gedacht, maar hebben nog steeds te lijden onder mariene hittegolven. Zo was 2024 het jaar waarin het Groot Barrièrerif de hoogste blootstelling aan hittestress heeft gehad en een recordoppervlakte is verbleekt. Wetenschappers schatten dat koraalriffen zullen blijven degraderen als de uitstoot van CO₂ niet beperkt wordt.
Factcheck Factcheck Factcheck: Ja, staand werken kan ook gevaarlijk zijn ‘Staand werken kan ook gevaarlijk zijn’, zo lazen we op Margriet.nl. Volgens experts klopt deze uitspraak, die gebaseerd is op degelijk wetenschappelijk onderzoek. We beoordelen de stelling als waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: minder dan 1 op de 5 Vlaamse werknemers is écht tevreden met zijn job In Het Laatste Nieuws zegt professor arbeidseconomie Stijn Baert (UGent) dat slechts 18 procent van de Vlaamse werknemers écht tevreden is met zijn baan. Dat klopt: uit een bevraging in 2022 bij Vlaamse werknemers in de publieke en de privésector is gebleken dat de meerderheid van de werknemers (63,6 procent) redelijk tevreden is, maar dat slechts 18,2 procent zich écht tevreden noemt over zijn job.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze beelden tonen niet de Israëlische ambassadeur in België, maar de burgemeester van Ukkel Op sociale media circuleert een video van een pro-Palestijns protest. Socialemediagebruikers beweren dat het filmpje in Brussel gemaakt is en dat de ambassadeur van Israël te zien is. De video werd opgenomen in de buurt van de Israëlische ambassade, maar toont de burgemeester van Ukkel, niet de ambassadeur van Israël.
Factcheck Factcheck Factcheck: vleesconsumptie heeft wel substantiële impact op het klimaat Volgens ondernemer en Trumpaanhanger Elon Musk zou het terugdringen van de vleesconsumptie geen verschil maken voor de klimaatverandering. Dat klopt niet. Veeteelt is verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de broeikasgassen en uit onderzoek blijkt dat minder vlees eten belangrijk is om klimaatdoelstellingen te halen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de Belgische staat betaalde geen 2,8 miljoen euro voor de klimaattop Volgens een artikel op de nieuws- en opiniesite Doorbraak zou de Belgische staat 2,8 miljoen euro hebben betaald voor de klimaattop in Azerbeidzjan. In de berekening zijn echter een aantal bedragen meegenomen die volgens de organisatie die de klimaattoppen organiseert niet worden gebruikt voor die klimaattoppen.
Factcheck Factcheck Factcheck: Dat geboortevolgorde een rol speelt bij angst en depressie, lijkt onwaarschijnlijk ‘Oudste kind en enig kind hebben meer kans op depressieve klachten’, zo kopte Ouders van nu. Volgens experts strookt dit niet met de wetenschappelijke consensus en biedt het geciteerde onderzoek te weinig transparantie. We beoordelen de stelling als eerder onwaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Robert De Niro heeft niet aangekondigd dat hij de Verenigde Staten verlaat na de herverkiezing van Donald Trump Op sociale media gaat het bericht rond dat de Amerikaanse acteur en filmproducent Robert De Niro de Verenigde Staten zou verlaten na de herverkiezing van Donald Trump als president. Er is echter geen bewijs dat De Niro die aankondiging zou hebben gedaan. Het gerucht blijkt gebaseerd op artikels van satirische media, die nogal wat mensen voor waar hebben aangenomen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de UNRWA-leraar wiens paspoort werd gevonden bij het lichaam van Hamasleider Yahya Sinwar was niet zijn gedode lijfwacht Volgens berichten op sociale media werd bij het lichaam van Hamasleider Yahya Sinwar het paspoort gevonden van zijn gedode bodyguard, die leraar zou zijn geweest bij UNRWA, het VN-agentschap dat humanitaire hulp biedt aan Palestijnse vluchtelingen. Dat klopt niet: de bewuste man was geen lijfwacht van Sinwar en verblijft al sinds april 2024 in Egypte.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de vrouw van Hamasleider Yahya Sinwar draagt op deze foto geen handtas van het luxemerk Hermès Volgens een populair bericht op sociale media zou de vrouw van de vorige maand gedode Hamas-topman Yahya Sinwar op 6 oktober 2023 zijn gesignaleerd met een Birkin-handtas van het luxemerk Hermès, met een prijskaartje van 32.000 dollar. Dat klopt niet: op scherpere beelden is duidelijk te zien dat het om een andere handtas gaat.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat Mark Rutte dreigde om VS uit NAVO te gooien Op sociale media circuleert een quote die wordt toegeschreven aan voormalig Nederlands premier en huidig secretaris-generaal van de NAVO Mark Rutte. Daarin zegt Rutte dat indien toekomstig Amerikaans president Donald Trump Oekraïne aan Russisch president Vladimir Poetin zal overgeven, hij de Verenigde Staten uit de militaire alliantie zal zetten. Maar er bestaat geen bewijs dat Rutte dat daadwerkelijk heeft gezegd.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, India heeft geen 100 miljard dollar aan klimaatfinanciering voor zichzelf geëist Volgens een artikel op een klimaatblog zou India 100 miljard dollar aan klimaatsteun gevraagd hebben op de klimaattop die momenteel aan de gang is in Azerbeidzjan. Dat klopt niet. 100 miljard is de klimaatsteun die ontwikkelde landen aan ontwikkelingslanden hadden moeten geven volgens eerdere overeenkomsten. Dat bedrag is ondertussen achterhaald en op de huidige klimaattop wordt gewerkt aan een nieuw richtbedrag. India geeft in officiële documenten en op de klimaattop niet aan hoeveel geld het zelf wil ontvangen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Spaans Meteorologisch Agentschap heeft niet toegegeven dat Spanje besproeid wordt om het weer te manipuleren Op Telegram circuleert de bewering dat vier medewerkers van het Spaanse Meteorologische Agentschap (AEMET) bekend zouden hebben dat Spanje met looddioxide, zilverjodide en diatomiet zou besproeid worden om zo het weer te manipuleren. Maar dat klopt niet. Volgens AEMET heeft geen enkele medewerker dergelijke getuigenis afgelegd.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen vierende Nederlanders na aanval op Israëlische Maccabi-supporters Online circuleert een video waarin een groep Nederlanders te zien is die in een kerk pro-Palestijnse leuzen scanderen. Volgens socialemediagebruikers zouden ze de aanval op Israëlische voetbalsupporters vieren. Maar het gaat om een oude video, gemaakt in mei 2024, na een evenement rond persvrijheid waar ook een Palestijnse fotograaf aanwezig was.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, je hoeft geen uur te wachten voor je ’s morgens koffie drinkt ‘Koffie drink je het best pas een uurtje na het opstaan, anders raakt je lichaam meteen gewend aan de cafeïne en heb je dan steeds meer koffie nodig om wakker te worden’, zo lazen we in Goed Gevoel. Volgens experts klopt dit niet. We beoordelen de stelling als onwaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: hangt het van de gemeente af of een student een leefloon krijgt? In een opiniestuk stelt professor corporate finance Rudy Aernoudt (UGent) dat studenten te makkelijk een leefloon krijgen en dat de gemeente waar ze zijn gedomicilieerd daarin doorslaggevend is. In principe zijn de voorwaarden waaraan iemand moet voldoen om een leefloon te krijgen overal dezelfde, maar uit een Pano-reportage over het OCMW in de Brusselse gemeente Anderlecht is gebleken dat die voorwaarden niet overal even streng worden gecontroleerd.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Christine Lagarde heeft niet gezegd dat contant geld afgeschaft moet worden om klimaatverandering tegen te gaan Op sociale media circuleert een video van de voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB), Christine Lagarde. Volgens socialemediagebruikers zou Lagarde gezegd hebben dat cash geld moet worden afgeschaft om de klimaatverandering tegen te gaan. Dat klopt niet. In de video zegt Lagarde enkel dat de impact van bankbiljetten op het milieu moet worden verminderd. Uit de klimaatstrategie blijkt dat de ECB dat wil doen door bankbiljetten tegen 2027 volledig uit biologisch katoen te vervaardigen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dieselauto's zijn niet even milieuvriendelijk als elektrische wagens Op sociale media circuleert een schermafbeelding van een artikel dat stelt dat dieselauto's even 'schoon' zijn als elektrische auto's. Het blijkt om een artikel uit 2019 te gaan dat zich baseert op de resultaten van een pilootstudie die ondertussen zijn methodologie heeft aangescherpt om meer factoren in rekening te brengen. Uit de resultaten voor 2024 blijkt dat elektrische auto's veel schoner zijn dan hun tegenhangers met een dieselmotor.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, VN-organisatie UNRWA voegde zwarte rouwband niet pas na dood Hamasleider aan haar logo toe Volgens socialemediaberichten zou UNRWA, het agentschap van de Verenigde Naties dat humanitaire hulp biedt aan Palestijnse vluchtelingen, een zwarte rouwband hebben aangebracht op het logo van de organisatie na de dood van Hamas-topman Yahya Sinwar in oktober 2024. Dat klopt niet: UNRWA gebruikt die rouwband al sinds 2023.
Factcheck Factcheck Factcheck: het klopt dat je beter je neus ophaalt dan hem te snuiten ‘Je neus snuiten is eigenlijk helemaal niet goed voor je. Voor je eigen gezondheid én die van anderen is het veel beter om je neus op te halen’, zo lazen we op Metronieuws.nl. Volgens experts klopt dat. We beoordelen de stelling als waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de overstromingen in Spanje werden niet door de afbraak van dammen veroorzaakt Volgens socialemediagebruikers zou het verwijderen van dammen ervoor gezorgd hebben dat stormweer in Spanje tot zulke zware overstromingen heeft geleid. Dat klopt niet. Er zijn vooral kleine rivierbarrières of verouderde dammen weggenomen. Bovendien zijn er in het gebied dat het zwaarst getroffen is, weinig dammen weggenomen. Experts wijzen in de richting van de klimaatverandering ter verklaring voor het intenser worden en vaker voorkomen van dit soort noodweer.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont niet hoe een man stembiljetten voor Trump vernietigt Op sociale media circuleert een video waarin te zien zou zijn hoe een man stembiljetten voor de Amerikaanse presidentskandidaat Donald Trump vernietigt. Maar de video is in scène gezet en maakt deel uit van een Russische desinformatiecampagne.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze vliegtuigen keren niet terug van een Israëlische aanval op Iran Op sociale media circuleert een video van overvliegende vliegtuigen. Volgens socialemediagebruikers zou het om Israëlische vliegtuigen gaan die na een aanval op Iran tijdens de nacht van 25 op 26 oktober terugvlogen. Dat klopt niet. De foto circuleerde al eerder en toont waarschijnlijk een militaire parade.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, korte microwandelingen zorgen er niet per se voor dat je gezonder wordt Zeer korte microwandelingen van een paar seconden maken je gezonder, claimt De Telegraaf. Experts vinden de interpretatie te ver gezocht. Knack beoordeelt de stelling als eerder onwaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, affiche die witte vrouwen aanmaant zich te bedekken is echt, maar afkomstig van rechtse extremist ‘Witte vrouw, integreer je!’ Online circuleert een foto waarop een affiche te zien is die witte vrouwen oproept zich te bedekken. Socialemediagebruikers reageren verontwaardigd op de foto. Bovendien denken ze dat de poster gemaakt werd door iemand met een moslimachtergrond, maar dat klopt niet. De poster is echt, maar werd ontworpen door een Duitse rechts-extremist. Hij riep op om de poster zo veel mogelijk te verspreiden om zo antimoslimgevoelens aan te wakkeren.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, gebakken aardappelen zijn niet gezonder dan gekookte ‘Afgekoelde aardappelen bakken is, zelfs met een beetje mayonaise, nog veel gezonder dan ze direct opeten’, zo lazen we op de website van AD. Volgens experts bevatten afgekoelde en gebakken aardappelen meer resistent zetmeel, maar dat maakt ze nog niet gezonder. We beoordelen de stelling als eerder onwaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, horrorfilms zijn niet slecht voor de gezondheid ‘Horrorfilms zijn slecht voor je gezondheid’, zo kopte de Nederlandse website Amayzine. Maar volgens experts is het bekijken van zo’n film perfect veilig. We beoordelen de stelling als onwaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: risicoperiode voor niet-geregistreerde schenkingen wordt verlengd, maar enkel voor nieuwe schenkingen Wie een niet-geregistreerde schenking ontvangt, moet daar geen erfbelasting op betalen wanneer de schenker nog minstens drie jaar na de schenking blijft leven. Binnenkort wordt die termijn verlengd naar vijf jaar. Maar die verlengde termijn zal alleen gelden voor nieuwe schenkingen. Op reeds gedane schenkingen blijven de oude regels van toepassing.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs voor uitspraak over allochtonen die in Zelzate huizen zouden kopen met goedkope Turkse leningen In De Morgen zegt voormalig burgemeester van Zelzate Frank Bruggeman dat allochtonen in zijn gemeente woningen kopen met goedkope leningen die ze krijgen in Turkije, op voorwaarde dat ze hier de islam verspreiden. Bruggeman levert geen enkel bewijs voor deze uitspraak.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit artikel bewijst niet dat coronavaccins oversterfte veroorzaken Op sociale media circuleert een foto van een krantenartikel met als titel 'Covidprikken zouden verantwoordelijk kunnen zijn voor toename van de oversterfte'. Daar is echter geen bewijs voor. De studie waar het artikel zich op baseert, ondersteunt de claim dat coronavaccins verantwoordelijk zijn voor oversterfte niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de PVDA is geen voorstander van het toelaten van hoofddoeken op lagere scholen Tijdens een debat over de Antwerpse gemeenteraadsverkiezingen zei Bart De Wever (N-VA) dat kinderen wat de PVDA betreft vanaf 8 jaar een hoofddoek zouden mogen dragen op school. Dat klopt niet. De Wever baseert zich op een dubbelzinnige uitspraak van PVDA-voorzitter Raoul Hedebouw over de abaya. Hedebouw verduidelijkt dat de PVDA tegen de hoofddoek in het lager onderwijs is.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de Iraanse oud-president werd niet door een pieper vermoord Op sociale media circuleert een foto van de Iraanse oud-president Ebrahim Raisi. Op de foto zou een pieper of pager te zien zijn. Volgens socialemediagebruikers werd Raisi op dezelfde manier als Hezbollahstrijders in september via zo'n communicatieapparaat vermoord. Daarvoor is geen bewijs. Het Iraanse leger geeft inderdaad aan na de aanslag op Hezbollah niet langer piepers te gebruiken, maar Raisi zou zijn overleden door een helikoptercrash in dichte mist.
Factcheck Factcheck Factcheck: gemeenten mogen zelf beslissen of ze hoofddoeken voor hun loketbedienden verbieden Een lokale N-VA-afdeling beweert hoofddoeken in gemeentelijke loketten te kunnen weren als zij aan de macht zijn. Momenteel beslissen lokale overheden of loketbedienden religieuze symbolen mogen dragen. De Vlaamse regering kan gemeenten niet zomaar een verbod opleggen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, ‘steun aan de taliban’ staat niet in het PVDA-programma In de talkshow De tafel van Gert stelt N-VA-voorzitter en Antwerps burgemeester Bart De Wever dat in het programma van de PVDA ‘steun aan de Taliban’ zou staan. Dat is noch in het nationale, noch in het Antwerpse stadsprogramma van die partij terug te vinden. In een reactie laat De Wever weten dat hij zijn uitspraak baseerde op een passage in het verslag van een PVDA-congres in 2008, maar ook in die tekst vinden we geen sluitend bewijs voor de claim van De Wever.
