Video | Wetenschap Video | Wetenschap Wint in het voetbal de ploeg die net voor de rust scoort? Voetbalcommentatoren durven het weleens te beweren: de ploeg die net voor de rust scoort, wint. En er bestaan in het voetbal nog heel wat andere zekerheden. Maar kloppen die wel? Stijn Baert - naast arbeidseconoom aan de UGent ook voltijds Anderlechtsupporter - gooide wat moderne econometrie tegen voetbalcijfers, en kwam tot verrassende resultaten.
Video | Wetenschap Video | Wetenschap Bestaat het perfecte gezin? Wie maakt er allemaal deel uit van een gezin? Biologische verwanten? Je stiefouders of huisgenoten? Je hond misschien? En als je samen in een huis woont, wil dat dan ook zeggen dat je per se een gezin vormt? Om te onderzoeken wat het perfecte gezin is zou je families met elkaar moeten vergelijken. Maar dat is heel moeilijk, want wat is de norm? UGent-hoogleraar Ann Buysse zoekt uit of het perfecte gezin bestaat.
Video Video Hoe groot is de kans dat je niet de vader van je kind bent? Een moeder is altijd zeker dat ze de (biologische) moeder is van haar kind, een vader nooit, zo wordt weleens gezegd. Want elke vrouw kan een levensgroot geheim hebben. Je hoort soms dat 10% of meer van de mensen koekoekskinderen zijn. Gelukkig is er geneticus Maarten Larmuseau van de KU Leuven om dit cijfer via gefundeerd onderzoek kritisch te herbereken.
Opinie | Vrije Tribune Opinie | Vrije Tribune 'Er zijn een aantal scenario's te bedenken waarin drie of meer mensen nodig zijn voor het stichten van een gezin' Voor de Universiteit Van Vlaanderen buigt hoogleraar genetica Claudia Spits (VUB) zich over de vraag of je drie genetische ouders kan hebben.
Video | Gezondheid Video | Gezondheid Kan je drie genetische ouders hebben? Een lesbisch koppel dat gebruik maakt van een spermadonor om een kind te verwekken, een man en een vrouw die de hulp inroepen van een draagmoeder. We kennen heel wat situaties waar er eigenlijk meer dan twee ouders zijn. Alleen zijn er nooit meer dan twee genetische ouders. Want de theorie is: één eicel en één zaadcel groeien uit tot een embryo en later een baby. En toch kan het. Hoe, en waarom we dat willen doen? Geneticus Claudia Spits, hoogleraar aan de VUB, legt het uit.
Opinie | Vrije Tribune Opinie | Vrije Tribune 'Het familierecht moet worden opgesteld voor meer soorten families dan vandaag het geval is' 'Het familierecht van 2019 uit ons Burgerlijk Wetboek staat nog altijd op de fundamenten van de Code civil die Napoleon Bonaparte in 1804 uitvaardigde', schrijft Frederik Swennen voor de Universiteit Van Vlaanderen. 'Door drie beperkingen stoten heel wat ouderschappen op onnodige wettelijke grenzen.'
Video | Wetenschap Video | Wetenschap Moeten trio's kunnen trouwen? Een gezin met een vader, een moeder, en twee of meer kinderen, voor veel mensen klinkt het nog altijd als een na te streven ideaal. Toch is de werkelijkheid gevarieerder, met eenoudergezinnen, nieuw samengestelde gezinnen, draagmoeders en homoseksuele ouders. Maar onze huwelijkswetgeving dateert uit 1804, en heeft deze nieuwe wereld nog nauwelijks gevolgd. Professor Frederik Swennen is jurist aan de UAntwerpen. Hij doet onderzoek naar gezinnen met nieuwe samenwoningsvormen. Is de volgende én logische evolutie dat ook trio's of quatro's in het huwelijksbootje kunnen stappen?
Opinie | Vrije Tribune Opinie | Vrije Tribune 'Hebben mensen een persoonlijke verantwoordelijkheid tegenover kleinkinderen die nog lang niet verwekt zijn?' 'Organismen, en dus ook mensen, blijken zowel kwetsbaar als veerkrachtig, en minder voorspelbaar dan dat we altijd gedacht hebben', schrijft Kristien Hens naar aanleiding van haar college voor de Universiteit Van Vlaanderen.
Video | Gezondheid Video | Gezondheid Is het jouw schuld dat je kind een allergie heeft? Hoe jij nù leeft, heeft een invloed op de gezondheid van je kinderen. Zelfs als je (voor de vrouwen) nog lang niet zwanger bent of (voor de mannen) een kind hebt verwekt. Misschien krijgt jouw toekomstig kind wel een allergie doordat je in de stad woont, te veel schoonmaakt, of te veel hamburgers eet. Moeten we onze levensstijl onmiddellijk aanpassen? Of kunnen we het allemaal nog relativeren? Bio-ethicus Kristien Hens (Uantwerpen) denkt na over de ethische gevolgen van de keuzes die jij nu maakt.
Video Video Waarom mogen zwangere vrouwen liegen? Als adjunct-directeur van het instituut voor de Gelijkheid van Mannen en Vrouwen staat professor Liesbet Stevens (KU Leuven) stil bij het feit dat drie op de vier vrouwen benadeeld worden op het werk als ze zwanger zijn. En een deel van het probleem is dat vrouwen hun rechten niet kennen. Daarom dit mini-college arbeidsrecht.
Opinie | Vrije Tribune Opinie | Vrije Tribune 'Om Bijbelse teksten te begrijpen, hebben we nood aan achtergrondkennis en duiding' Voor de Universiteit Van Vlaanderen buigt theologe Bénédicte Lemmelijn (KU Leuven) zich over de vraag of de Bijbel vrouwonvriendelijk is.
Video | Wetenschap Video | Wetenschap Is de Bijbel vrouwonvriendelijk? Je kan de Bijbel niet bepaald hypermoderne, feministische literatuur noemen. De teksten die erin staan zijn soms al duizenden jaren oud. Theologe Bénédicte Lemmelijn van de KU Leuven legt uit waarom de vraag of de Bijbel vrouwonvriendelijk is, eigenlijk een absurde vraag is.
Opinie | Vrije Tribune Opinie | Vrije Tribune 'Voorwaarden om beslissingen uit te besteden aan algoritmen moeten transparanter' 'Er is een stijgende nood aan AI-systemen die een uitleg kunnen verschaffen aan de gebruiker, en duidelijk maken welke criteria in rekening genomen werden om tot de beslissing te komen', schrijven Ann Nowé, Katleen Gabriëls en Bram Vanderborght naar aanleiding van Homo Roboticus. Voor de Universiteit Van Vlaanderen buigt Katleen Gabriëls zich over de vraag of robots kunnen discrimineren.
Video | Gezondheid Video | Gezondheid Reageren mannen- en vrouwenlichamen anders op seks? Seks kan functioneel van aard zijn, dan hebben we het over de voortplanting. Maar seksuoloog Paul Enzlin van de KU Leuven legt graag uit hoe mannen- en vrouwenlichaam fysiologisch anders uitgerust zijn om met elkaar te kunnen vrijen. (Lees: genieten, klaarkomen,...) Hoe we er aan de buitenkant uitzien weten we sinds jaar en dag. Maar wat er bij mannen en vrouwen aan de binnenkant te zien is heeft wetenschappers altijd al gefascineerd. En daar begint de zoektocht naar het antwoord
Wetenschap Wetenschap 'Vrouwen hoeven in het Nederlands taalgebruik niet extra zichtbaar gemaakt te worden' Professor Duitse grammatica Tanja Mortelmans staat voor de Universiteit van Vlaanderen stil bij het onderscheid tussen genus (woordgeslacht) en sekse (biologisch geslacht), en vraagt aandacht voor 'genderfair taalgebruik'.
Video | Wetenschap Video | Wetenschap Waarom is een Duitse vamp mannelijker dan een Vlaamse? Voor Tanja Mortelmans van de UAntwerpen kent het woordgeslacht geen geheimen. Wist je dat er in sommige talen wel 20 geslachten bestaan en in andere géén? Kom in dit college te weten wat er nog allemaal bestaat.
Opinie | Guy T'Sjoen Opinie | Guy T'Sjoen 'De huidige organisatie van zorg voor transgenders in België schiet stilaan tekort' De Universiteit van Vlaanderen vroeg aan endocrinoloog Guy T'Sjoen of het gevaarlijk is om van geslacht te veranderen. 'Het is gevaarlijker om niets te doen, om zorg te ontzeggen, of om zorg ondermaats te organiseren.'
Video | Gezondheid Video | Gezondheid Is het gevaarlijk om van geslacht te veranderen? Transgenderisme is steeds minder een taboe. Maar dat wil niet zeggen dat iedereen er alles over weet. Kan je zomaar van geslacht veranderen? Hoe doe je dat? Welke stappen moet een transgender allemaal ondergaan? Moet je sowieso een operatie ondergaan? En is het niet allemaal heel risicovol? Endocrinoloog Guy T'Sjoen - bekend van 'Topdokters' - is transgenderspecialist en vertelt je alles wat je moet weten.
Opinie | Vrije Tribune Opinie | Vrije Tribune 'Kunnen de gevaarlijkste dieren van de wereld ook in België overleven?' Dirk Devroey staat voor de Universiteit van Vlaanderen stil bij de gevaren van malaria en de verspreiding van de ziekte.
Video | Gezondheid Video | Gezondheid Wat is het gevaarlijkste dier ter wereld? Bij het gevaarlijkste dier ter wereld denk jij misschien aan een hongerige leeuw, een brullende beer of een giftige slang. Professor Dirk Devroey van de VUB zal niet beweren dat dit knuffelbeesten zijn, maar stelt dat er één diersoort is die we pas echt collectief horen te vrezen. Dit bloeddorstige wezen heeft elk jaar maar liefst 500.000 doden op zijn geweten.
Wetenschap Wetenschap Wat is het gevaarlijkste dier ter wereld? Bij het gevaarlijkste dier ter wereld denk jij misschien aan een hongerige leeuw, een brullende beer of een giftige slang. Professor Dirk Devroey van de VUB zal heus niet beweren dat dit zoete knuffelbeesten zijn maar stelt dat er één diersoort is die we pas echt collectief horen te vrezen. Dit bloeddorstige wezen heeft elk jaar maar liefst 500.000 doden op zijn geweten.
Video | Milieu Video | Milieu Waarom is de stierkikker gevaarlijk? De Amerikaanse stierkikker is imposant maar niet bepaald schattig. Hij eet praktisch alles wat in zijn muil past. En hij kwaakt niet, maar loeit. Zijn aanwezigheid hier is geen goede zaak voor de biodiversiteit van onze natuur. Biologe Sarah Descamps van de UHasselt komt in dit college op voor de inheemse soort, de groene kikker.
Wetenschap Wetenschap 'Katten zijn nog steeds solitaire jagers, geen echte sociale wezens, zoals mensen of honden' Voor de Universiteit Van Vlaanderen antwoordt Tiny De Keuster op de vraag waarom katten kopjes geven. Ze staat daarvoor stil bij de manier waarop katten communiceren.
Video | Wetenschap Video | Wetenschap Waarom geeft je kat je kopjes? Ziet je kat je wel graag? Of profiteert ze gewoon van je huis, je zetel en het eten? Heb jij een kat of heeft je kat jou? Professor Tiny De Keuster is dierenarts én experte gedrag van honden en katten. Voor de Universiteit van Vlaanderen legt ze de ziel van de kat bloot.
Opinie | Vrije Tribune Opinie | Vrije Tribune 'In de strijd tegen kanker hebben we nog steeds dierproeven nodig' In haar lezing voor Universiteit van Vlaanderen onderstreept Professor Damya Laoui dat ze voor haar onderzoek naar baanbrekende immunotherapie voor uitgezaaide borstkanker ook muizen inzet. Dat doen zij en haar collega's niet zomaar, schrijft ze samen met Dr. Liesbeth Aerts en Dr. Jeroen Aerts van Infopunt Proefdieronderzoek. Alle drie zijn ze verbonden aan verschillende afdelingen van het VIB.
Video | Gezondheid Video | Gezondheid Hoe kunnen muizen helpen om kanker te bestrijden? Wie sterft aan kanker, sterft bijna altijd aan de uitzaaiingen van een tumor. Daar wil Damya Laoui (VUB) iets aan veranderen én ze vond zelfs al een vaccin uit. Hierdoor werd ze uitgeroepen tot Wetenschapstalent van 2018. Maar er is nog veel méér onderzoek nodig om alle kankers te bestrijden én te voorkomen. En daarvoor zijn soms proefdieren nodig
Opinie | Vrije Tribune Opinie | Vrije Tribune 'Het zal wel nog even duren voor men in staat is om uit een kip een tyrannosauriër te maken' 'Het thema dinosarussen verkoopt zichzelf bij het grote publiek', schrijft paleontoloog Koen Stein (VUB) naar aanleiding van zijn wetenschapscafé over de prehistorische reptielen. De mogelijkheid om dinosaurussen te klonen spreekt dan ook tot de verbeelding. 'Veelbelovende ontwikkelingen in genmodificatietechnieken kunnen ons inzichten bieden in de evolutie die dino's doormaakten.'
Video | Wetenschap Video | Wetenschap Kan Jurassic Park al in het echt? Stel: een mug vloog zo'n 65 miljoen jaar geleden gezellig rond op de aarde. Mensen waren er nog niet, dus ze voedde zich met dinosaurusbloed. Die mug belandde vervolgens per ongeluk in de hars van een boom, waardoor ze - samen met het DNA van de dinosaurus - tot vandaag netjes bewaard is gebleven. Hierdoor slagen wetenschappers erin om dino's opnieuw tot leven te wekken. Het klinkt als een goed filmscenario en dat is het ook: Jurassic Park. Maar zou het ook echt kunnen? Paleontoloog Koen Stein (VUB) komt vertellen hoe ver we al staan.
Video | Wetenschap Video | Wetenschap Hoe word ik een succesvolle influencer? Influencers zijn vandaag soms echte beroemdheden. Sterren zoals Kim Kardashian bouwden hun imperium uit via sociale media maar ook klassieke beroemdheden zoals Madonna en Leonardo DiCaprio kunnen niet zonder het nodige aantal volgers. Ze zijn dan ook de natte droom van elke marketeer. Maar als jij droomt van roem en succes op YouTube en Instagram word je volgens Sarah Steenhaut van de UGent en het Callebaut Collective best een micro-influencer. En dan is authenticiteit het sleutelwoord.
Video | Wetenschap Video | Wetenschap Is de fermentatiehype gezond? Fermentatie, dat is groenten in potten steken en eigenlijk een beetje laten rotten. Zo wordt de huidige hype onder hipsters weleens omschreven. Voor een meer wetenschappelijkere omschrijving laten we microbiologe Sarah Lebeer van UAntwerpenvan aan het woord. Zij legt je uit hoe je voedsel kan bewaren of zelfs maken op basis van schimmels en bacteriën.
Opinie | Vrije Tribune Opinie | Vrije Tribune 'Door te reizen leert een reiziger altijd iets, al is het dikwijls niet wat oorspronkelijk verwacht werd' 'In Europa bouwen moderne reisvormen verder op oude tradities', schrijft antropoloog Noël Salazar voor de Universiteit Van Vlaanderen. In zijn college buigt hij zich over de vraag waarom de eerste reis alleen vaak uitdraait op een teleurstelling.
Video | Wetenschap Video | Wetenschap Was jouw eerste reis alleen ook een teleurstelling? Jonge mensen geven hun geld liever uit aan reizen dan aan materiële goederen of hun spaarboekje. Volgens antropoloog Noël Salazar van de KU Leuven draaien deze ervaringen ook vaak uit op een sisser (hoewel heel weinig jongeren dat toegeven). Maar is dat dan per se ook een slechte zaak?
Opinie | Vrije Tribune Opinie | Vrije Tribune 'We moeten leren om voorzichtig om te springen met onze licht obsessieve hang naar "authenticiteit"' 'In plaats van toe te geven aan onze onverzadigbare zucht naar echtheid, kunnen we misschien beter beseffen dat authenticiteit op zich ongeloofwaardig is', schrijft Tine Walravens voor de Universiteit van Vlaanderen, naar aanleiding van haar college over de sushi in onze supermarkten.
Video | Wetenschap Video | Wetenschap Is supermarkt-sushi echt Japans? In Japan wordt sushi op huidtemperatuur geserveerd en liefst zo snel mogelijk gegeten. We kunnen ons dus wel afvragen of die sushi die al 3 dagen in het koelvak van de supermarkt ligt wel 'echte' sushi is. Japanologe Tine Walravens van UGent keert echter de vraag ook om. Want wat is echte sushi? Moet die in Japan gemaakt zijn? Komen de ingrediënten uit Japan? Of is Japanse chef genoeg?
Opinie | Vrije Tribune Opinie | Vrije Tribune 'Baard vertelt heel wat over hoe in het verleden mannelijkheid werd geconstrueerd' 'Wie in de geschiedenis duikt leert dat een baard veel zegt over hoe men in een bepaalde tijd dacht over een lichaam en wie een echte man was', schrijft Anne-Laure Van Bruaene voor de Universiteit Van Vlaanderen.
Video | Wetenschap Video | Wetenschap Hebben échte mannen baarden? De baard lijkt het ultieme accessoire: perfect getrimd of toch net een centimeter langer. Wie in de geschiedenis duikt leert dat een baard veel zegt over hoe men in een bepaalde tijd dacht over een lichaam en wie een echte man was, legt Anne-Laure Van Bruaene (UGent) uit.
Opinie | Vrije Tribune Opinie | Vrije Tribune 'Kan een robot creatief zijn?' Ann Dooms is professor wiskunde aan de VUB waar ze de onderzoeksgroep Digital Mathematics leidt. In haar college voor de Universiteit van Vlaanderen staat ze stil bij schilderijen gemaakt door robots.
Video | Nieuws Video | Nieuws Herken jij een schilderij dat door een robot is gemaakt? Ann Dooms is wiskundige. Ze cijfert en werkt aan de VUB, maar je vindt haar ook af en toe terug in kunstmusea. Want ze kan computers zo programmeren dat ze prachtige kunst maken. Maar wat zijn we daarmee? Is het dan nog kunst? Kunnen we een computer een kunstenaar noemen? Of wordt een computer in de toekomst het hulpje van de kunstenaar? Kunnen we zo valse kunst misschien opsporen? En bovenal, zou jij het schilderij van een computer kunnen herkennen?
Video | Nieuws Video | Nieuws Zorgt Waze voor meer sluipverkeer? Waze lijkt wel dé uitvinding voor de immer gedesoriënteerde mens die nooit in de file wil staan. Toch? Professor Tias Guns ziet dat iets anders. Want Waze is niet gewoon een simpel appje op je gsm. Er zit meer achter, namelijk een ongelooflijk artificieel intelligentie systeem. Maar dat is niet altijd zo ethisch.
Video | Nieuws Video | Nieuws Kan je verliefd worden op een robot? Commerciële bedrijven zijn al lang bezig met het produceren van robots voor intieme of romantische relaties. Als sociale wetenschappers zoals Charlotte Jewell zich niet met dit proces bemoeien zullen het vooral sekspoppen zijn en blijven. Terwijl er méér kan. Wat denken we van een robot-partner voor een persoon met een handicap of iemand in eenzaamheid?
Opinie | Vrije Tribune Opinie | Vrije Tribune 'In een echte en digitale wereld waar data verzamelen voorgaat op innovatie, zien we veel gemiste kansen' 'Bedrijven als Facebook en Twitter innoveren niet noemenswaardig, net omdat ze al zoveel data bezitten', schrijft Ruben Verborgh. Voor de Universiteit van Vlaanderen staat hij stil bij de mogelijkheden van big data.
Video Video Waarom kent Facebook je beter dan je eigen moeder? Is het erg dat Facebook zoveel over jou weet? Voor de Universiteit van Vlaanderen neemt Ruben Verborgh van de UGent je mee naar de wereld van de big data.
Opinie | Vrije Tribune Opinie | Vrije Tribune 'Organen maken in een 3D-printer? Moeder natuur is de weefselingenieur par excellence' Voor de universiteit van Vlaanderen buigt Liesbet Geris (KU Leuven) zich over de vraag wanneer de eerste organen uit een printer kunnen zien rollen.
Video | Gezondheid Video | Gezondheid Wanneer komt mijn nieuw orgaan uit de printer? Voor mensen met een chronische ziekte is een orgaantransplantatie soms de laatste mogelijke behandeling. De vraag naar orgaandonors wordt ieder jaar groter, waardoor er soms lange wachtlijsten zijn. Maar, we kunnen misschien ook op een andere manier tegemoet komen aan dat tekort. Professor Liesbet Geris (KU Leuven) maakte er haar missie van. Wat als we organen zouden kunnen printen? En, niet zomaar een 3D geprint hart of lever, maar een echt levend orgaan. Daarom kruipt ze elke dag in haar labo met een printer, een computerprogramma en inkt van levende cellen.
Opinie | Vrije Tribune Opinie | Vrije Tribune 'De gloeilamp is dood. Leve de zachtjes gloeiende lamp' Voor de Universiteit van Vlaanderen staat Philippe Smet stil bij de troeven van LED-verlichting.
Video | Wetenschap Video | Wetenschap Zijn led-schermen gevaarlijk? Elk jaar staat er weleens in de kranten dat led-lampen gevaarlijk zijn. Het blauwe licht beschadigt je ogen en zou zelfs kanker veroorzaken. En toch gaan we steeds meer led's gebruiken - denk maar aan je tv, computer of smartphone. Maar ook gewone lampen zijn tegenwoordig led-lampen. Moeten we ons zorgen maken? Professor Philippe Smet is fotonicus aan UGent en houdt zich dus bezig met licht. Hij zet de feiten op een rijtje.
Video | Wetenschap Video | Wetenschap Was Leuven het Silicon Valley van de 16e eeuw? Facebook, Google, Amazon: het zijn allemaal producten die ontwikkeld werden in Silicon Valley. Sinds de jaren '70 is Silicon Valley the place to be als het gaat over innovatie of technologie. In de zestiende eeuw was the place to be... Leuven. Daar kwam alle vernieuwing vandaan, daar moest je naartoe als je méé wilde zijn. Koenraad Van Cleempoel is kunsthistoricus aan de UHasselt en wijdde zijn doctoraat aan dit onderzoek.
Opinie | Johan Ackaert Opinie | Johan Ackaert 'Fusies van gemeenten zijn nodig, al was het maar om de lokale democratie zuurstof en nieuwe inhoud te geven' Voor de Universiteit van Vlaanderen staat politicoloog Johan Ackaert stil bij de noodzaak van fusies van gemeenten in Vlaanderen.
Video Video Waarom zijn gemeentefusies nodig? Een gemiddelde Vlaamse gemeente telt 21.156 inwoners. Dat is eigenlijk weinig, zegt politicoloog Johan Ackaert. Want de komende jaren zullen er heel wat uitdagingen op ons afkomen, denk maar aan de klimaatopwarming of de vluchtelingenproblematiek... Kunnen die kleine gemeenten dit aan?
Opinie | Vrije Tribune Opinie | Vrije Tribune 'Vermijden, verschuiven en verschonen: hoe kunnen we e-commerce duurzamer organiseren?' Voor de Universiteit van Vlaanderen buigt professor Cathy Macharis zich over de impact van online shoppen op het milieu.
