Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Podcast: waarom geraken medicijnen bijna niet tot in onze hersenen? De bloed-hersenbarrière. Dat is blijkbaar een soort cruciale grens in ons hoofd. Tussen het bloed en de hersenen. Maar waar is die er? En hoe krijg je dan medicijnen over die barrière als je een ziekte in de hersenen moet genezen? Dat zijn de vragen die Sven Speybrouck en Koen Fillet stellen aan moleculair biologe Roosmarijn Vandenbroucke (UGent). Zij zal het onder andere hebben over drugs, alpaca's en kaktransplantaties.
Onderwijs Onderwijs Podcast: waarom worden zo weinig vrouwen professor? Valt het jou ook op dat heel veel van de proffen aan de universiteit of hogeschool mannen zijn? Wie studeert zie het misschien live in de aula. Maar ook op tv kan je het zien... de meeste experts zijn mannen. Hoe komt dat? Waarom zijn er toch zo weinig vrouwelijke professoren? Sociologe Dounia Bourabain van de UHasselt heeft voor ons het antwoord.
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Podcast: wat hebben Vlamingen, flamingo's en flamencomuziek met elkaar te maken? In Spanje zeggen ze tegen een Vlaming, “un flamenco”. En tegen een flamingo, die roze vogel… ook “un flamenco”. En nu gaat er misschien nog ergens een belletje rinkelen: “Flamencomuziek”. Heeft dat dan allemaal met elkaar te maken? Vlamingen, flamingo’s en flamenco? We halen er hispaniste Lieve Vangehuchten van de UAntwerpen bij.
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Podcast: Hoe groot is de kans dat er een meteoor op de aarde valt? De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA is erin geslaagd om een asteroïde van baan te doen veranderen. Het was eigenlijk een test. Voor stél dat er ooit een gigantisch levensbedreigende asteroïde zou afstevenen op onze aarde. Armaggedon in 't echt... Maar wat betekenis dat nu precies voor ons? Kunnen ze vanaf nu de wereld echt redden als dat nodig zou zijn? Astrofysicus Joris Blommaert (VUB) legt het aan de keukentafel bij Sven Speybrouck en Koen Fillet uit.
Video | Geneeskunde Video | Geneeskunde Kan je een depressie genezen met elektroshocks? Een depressie is een venijnige ziekte... Ze sluipt ongezien je leven binnen, maar ervan af geraken kost véél moeite. Antidepressiva kunnen helpen, therapie, soms zelfs ontstekingsremmers. Maar wat niet veel mensen weten is dat ook elektroshocktherapie kan helpen. Heel goed zelfs, en néé, dat is niét zoals in de (akelige) oude films. Psychiater Didier Schrijvers (UAntwerpen) helpt in het Universitair Psychiatrisch Centrum van Duffel zo tientallen patiënten per week. Met succes.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Hoe kan je met mini-algjes tienduizenden jaren terugkijken in de tijd? Algen, al wie een visbokaal of vijver heeft kan erop sakkeren, maar dat doe je na het zien van deze video nooit meer. Want algen zijn geweldig, en zeker de kiezelwieren, ook wel diatomeeën genoemd. Meer uitleg daarover krijg je in deze video van de Universiteit van Vlaanderen, door expert Bart Van de Vijver, van de UAntwerpen.
Video | Beweging Video | Beweging Hoe weet je welke sport het beste bij je past? Als jij de nummer één wil worden in een sport, dan moet je daar het juiste spiervezeltype voor hebben. Je bent oftewel het trage type, of het snelle type, of iets tussenin. En het is zo dat een traag spiervezeltype nóóit een honderd meter sprint zal winnen. Nooit. Hoe hard ie ook traint. Bewegingswetenschapper Eline Lievens (UGent) legt je uit hoe dat komt en hoe je weet welk type jij bent. En dus, in welke sport jij de beste kan worden.
Opinie | Eline Lievens Opinie | Eline Lievens 'Betekent meer geld meer medailles? Belangrijk is vooral om je centen slim te spenderen' Voor de Universiteit van Vlaanderen staat Eline Lievens stil bij de kansen van onze atleten in de laatste rechte lijn naar de Olympische Spelen van Parijs.
Opinie | Els Elaut Opinie | Els Elaut 'Pleidooi voor meer clitkundigheid' Voor de Universiteit Van Vlaanderen staat seksuologe Els Elaut stil bij de vraag wat een normale vagina is, en wat we onder seks verstaan.
Video | Gezondheid Video | Gezondheid Heb jij een normale vagina? Weet jij echt juist hoe een vagina eruitziet? Waar alles ligt? En welke kleur, vorm, grootte, beharing... normaal is? Spoiler alert: de vagina's uit pornofilms én uit de biologieles zijn niét de gemiddelde of normale vagina's. Die zien er meestal heel anders uit. Prof. Els Elaut, seksuologe aan de UGent, vertelt je er meer over in dit college.
Opinie | Olga Van Oost Opinie | Olga Van Oost 'Achter de schermen gonst het van de activiteit: zowel wetenschap als musea zijn kinderen van hun tijd' Voor de Universiteit Van Vlaanderen buigt Olga Van Oost zich over de vraag of musea nog wel van deze tijd zijn. 'Het fundament (en ook de historische oorsprong) van musea is en blijft onderzoek. Vandaag vormen kennis en onderzoek nog altijd het hart, of eerder de hersenen, van musea.'
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Zijn musea nog wel van deze tijd? Twee uur in de rij staan om in 't Louvre even naar een teleurstellend kleine Mona Lisa te kijken. Terwijl je dat net zo goed kan zien in een boek, vanuit je luie zetel. Of op internet. Zijn musea eigenlijk niet passé? Museumonderzoeker Olga Van Oost, prof aan de VUB en directeur van Faro, verdedigt vanuit het Museum Dr. Guislain met vuur musea. Niet de stoffige en gedateerde. Maar de hedendaagse musea die je laten zien én voelen wat er in de wereld gebeurt.
Opinie | Sarah Michiels Opinie | Sarah Michiels 'Wat je helpt om stress te verminderen kan ook helpen tegen tinnitus' Voor de Universiteit Van Vlaanderen staat Sarah Michiels bij de vraag of je tinnitus kan krijgen van op je tanden te bijten.
Opinie | Jonathan Mannaert Opinie | Jonathan Mannaert 'Kaarten die we nu gebruiken, zijn geen weerspiegeling van de werkelijke wereld' In onze huidige wereld is navigeren dankzij talrijke handige apps een fluitje van een cent geworden. Het is dan ook moeilijk voorstelbaar dat er ooit een tijd was waarin een correcte kaart en dus juist navigeren, geen evidentie was. Toch zijn de kaarten die nu gebruikt worden verre van een weerspiegeling van de werkelijke wereld.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Waarom zijn alle wereldkaarten fout? De Aarde ziet er in het echt helemaal anders uit dan op wereldkaarten. De Democratische Republiek Congo is eigenlijk even groot als heel West-Europa en Rusland is maar net iets groter dan de helft van Afrika. Waarom passen ze die kaarten dan niet aan? Het antwoord op die vraag komt van de wiskunde. Meer bepaald van VUB'er Jonathan Mannaert.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Hoe kan je terugkijken in de tijd, tot bijna aan de oerknal? Waarom heeft ons heelal wat weg van een rozijnenbrood? Waarom was de oerknal geen echte knal? En hoe kan je terugkijken in de tijd? Kennismaker en kosmoloog Thomas Hertog was 20 jaar lang vertrouweling van de wereldberoemde Stephen Hawking. Nu neemt hij ons mee op een reis naar het begin van ons heelal en zelfs naar het begin van onze tijd.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Hoe ziet de toekomst van onze democratie eruit? Waarom hebben we nood aan nieuwe politieke partijen? Kunnen politici eigenlijk wel eerlijk zijn? En wat is het verband tussen Donald Trump, een bord stoofvlees en TikTok? Vanuit het Vlaams Parlement zoeken Herman Van Goethem, Hendrik Vos en Karen Celis in de, voorlopig, laatste aflevering van Kennismakers, uit of onze democratie over 50 jaar nog zal bestaan.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Waarom ligt de koudste plek ter wereld in Gent? Neen, het koudste plekje ter wereld bevindt zich niet in een uithoek op Antartica en zélfs niet in de verste krochten van het heelal. Het bevindt zich gewoon in Gent. In het labo van theoretisch fysicus Karel Van Acoleyen (UGent). Omdat het voor fysici superinteressant is om te zien wat er dan gebeurt, want bij die extreem koude temperaturen gedragen atomen zich heel bijzonder!
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Maken slimme machines ons straks overbodig? Nemen computers de wereld over? Maken slimme machines ons straks overbodig? En kunnen robots dansen? Computerwetenschapper Steven Latré dompelt je onder in de wereld van zelflerende, superintelligente computers… die af en toe ook de domste fouten blijken te maken.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Waarom zijn planten en dieren zo goed in liegen en bedriegen? Het leven van een jonge koekoek lijkt wel een griezelfilm en zelfs vlinders zijn minder onschuldig dan ze eruit zien. Het zijn vaak meesterlijke bedriegers. En dat is allemaal de schuld van de evolutietheorie van Darwin. In deze eerste aflevering van Kennismakers legt gedragsbioloog Hans Van Dyck die evolutietheorie uit aan de hand van verbluffende en fascinerende voorbeelden uit de natuur.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Hoe werkt je brein je tegen als je goede voornemens hebt? Waarom zijn bitterballen op feestjes en recepties zoveel populairder dan bloemkool? Waarom nemen we als mens toch zoveel beslissingen waar we achteraf spijt van hebben? En hoe zorg je ervoor dat 75 mensen, zonder dat ze het zelf echt willen of beseffen, zomaar hun schoenen uittrekken? Klinisch psycholoog Elke Van Hoof laat je op een heel nieuwe manier kennismaken met ons brein. Ze leert je dat er een oermens woont in je brein en dat is blijkbaar nog goed ook.
Opinie | Ramon De Koning Opinie | Ramon De Koning 'Wat als we boontjes kunnen kweken waar we geen windjes van laten?' Voor de Universiteit Van Vlaanderen legt Ramon De Koning uit waarom zijn onderzoek een belangrijke bijdrage kan bieden aan onze kennis over boontjes en de rol van technologie om planten te verbeteren in de transitie naar duurzamere en gezondere voeding.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Hoe kweek je bonen waar je geen windjes van moet laten? Reuzentomaten, extra zoete aardbeien, droogteresistente bananenplanten,... Het kan in theorie allemaal dankzij CRISPR-Cas, een techniek waarmee wetenschappers het DNA van planten en dieren kunnen aanpassen. Plantgenetici zoals Ramon de Koning (VUB) zijn er ook in praktijk mee bezig. We bezochten hem in de serres op het dak van de VUB waar hij kidneybonene kweekt waar je geen windjes van moet laten.
Opinie | Koen Stein Opinie | Koen Stein 'Hoe konden dinosaurussen zo groot worden?' Voor de Universiteit Van Vlaanderen staat Koen Stein stil bij de lange nek van dinosaurussen zoals een diplodocus.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Kunnen mensen ooit zo groot worden als dino's? Sommige dino's waren gigantisch - 25 keer zo groot als olifanten. De gemiddelde mens wordt ook elk jaar groter. Is het dan een kwestie van tijd (een paar honderd miljoen jaar voor mensen zo groot zijn als dino's? Dr. Koen Stein is paleontoloog aan de VUB. In het Museum voor Natuurwetenschappen liet hij ons zien waarom dino's zo groot konden worden en het ons wat méér moeite dan tijd en wat extra boterhammen zal kosten.
Sport Sport 'Waarom we moeten inzetten op meerdere paarden om gokschade in te dijken' Voor de Universiteit Van Vlaanderen staat professor Bram Constandt stil bij sportweddenschappen. 'Gokken totaal verbieden heeft geen zin, maar er zijn voldoende alternatieven om het landschap te hervormen en zo gokschade in te dijken.'
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Kan ik rijk worden door te gokken op sportwedstrijden? Ben jij zo iemand die Sportmagazine verslindt? Of elke week naar Extra Time kijkt en zelfs Filip Joos onder tafel praat met voetbal-, wielren-, basket- of andere statistieken? En denk je daarom dat je na het WK eindelijk dat zwembad in je tuin kan aanleggen dankzij enkele weldoordachte gokjes op de juiste matchen? Of is de kans groter dat je je huis moet verkopen na wat sportgokjes te veel? Prof. dr. Bram Constandt (UGent) doet onderzoek naar sportgokken en richt zich in deze video tot iedereen die weleens een gokje waagt of het van plan is.
Opinie | Ellen Decaestecker Opinie | Ellen Decaestecker 'Van infectieziekten tot olfianten: wat drijft snelle evolutie?' Voor de Universiteit Van Vlaanderen staat evolutiebioloog Ellen Decaestecker stil bij het fenomeen van snelle evolutie, en legt uit hoe olifanten de afgelopen jaren zo snel konden evolueren.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Waarom worden er minder olifanten met slagtanden geboren? De afgelopen dertig jaar werden enorm veel olifanten gedood voor hun slagtanden. De stropers zijn maar niet weg te krijgen, want de vraag naar ivoor in Azië blijft groot. In het Afrikaanse Mozambique worden sinds enkele jaren veel minder mannetjesolifanten geboren en heel wat vrouwelijke olifanten hebben geen slagtanden meer. Heeft de olifant heeft zich razendsnel aangepast aan de stroperij? Of is er iets anders aan de hand? Evolutiebioloog prof. dr. Ellen Decaestecker van de KU Leuven komt je vertellen waarom er steeds minder olifanten met slagtanden geboren worden.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Word je dommer van gamen? Er is al veel gezegd en geschreven over de al dan niet heilzame effecten van games. Sommigen beweren dat je ze beter links laat liggen omdat je er dom, lui of zelfs agressief van wordt. Anderen beweren dan weer dat games niets dan goeds te bieden hebben. Dr. Rowan Daneels is game-onderzoeker aan de Universiteit Antwerpen en komt je uitleggen dat het antwoord waarschijnlijk ergens in het midden ligt.
Opinie | Rowan Daneels Opinie | Rowan Daneels 'Verdienen videogames wel hun negatieve imago?' Voor de Universiteit Van Vlaanderen staat Rowan Danneels stil bij de vraag of je dommer wordt van gamen.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Hoe begin je aan een digitale detox? Zit jij ook gemiddeld meer dan 2 uur per op je gsm? Kan jij dat rode bolletje naast je apps negeren of moet je alles direct openklikken? Heb je de neiging om elke 5 minuten naar je scherm te kijken? Lieven De Marez vertelt hoe je aan een digitale detox begint.
Video | Nieuws Video | Nieuws Hoe kunnen we cold cases tóch nog oplossen? In België alleen al zijn er zijn tientallen moordzaken die maar niet opgelost geraken, daarom noemen we die cold cases. Op de crime scene is dan vaak het DNA van de dader gevonden, maar is er geen enkele verdachte die daarmee voor honderd procent matcht. En daar stopt het onderzoek dan... Of toch niet? Forensisch onderzoekster dr. Sofie Claerhout aan de KU Leuven heeft een nieuwe manier gevonden om een dader via zijn DNA toch nog op te sporen.
Opinie | Pieter Adriaens Opinie | Pieter Adriaens ‘Als dieren weinig meer zijn dan machines, waarom zouden we ons dan over hen bekommeren? Voor de Universiteit Van Vlaanderen staat Pieter Adriaens (KU Leuven) stil bij de psychologie van dieren.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Kunnen dieren homoseksueel zijn? Wetenschappers merkten op dat in het broedseizoen van pinguïns 25% van de koppels twee twee mannetjes zijn. Wat betekent dat? Vergissen ze zich? Zijn ze echt verliefd en zijn ze homoseksueel? Wetenschappers zijn er nog niet helemaal over uit. Prof. dr. Pieter Adriaens is wetenschapsfilosoof aan de KU Leuven en vertelt ons waarom die vraag überhaupt belangrijk is.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen WetenSnap: Wat is een exoot? In WetenSNAP krijgt je een eenvoudig antwoord op die vraag in 90 seconden, geen vakterminologie, geen moeilijke woorden. Vandaag heeft bioloog Iris Stiers (VUB) het over planten en dieren die van nature niet in België voorkomen, maar door de mens bewust of onbewust werden meegebracht en hier nu wel vrij in de natuur leven.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen WetenSnap: wat is geothermie? In WetenSNAP krijgt je een eenvoudig antwoord op die vraag in 90 seconden, geen vakterminologie, geen moeilijke woorden. Geoloog dr. Katleen Wils (UGent) neemt ons mee naar de kern van de aarde.
Opinie | Joeri Van Mierlo Opinie | Joeri Van Mierlo 'Iedereen een elektrische wagen, is dat wel zo evident?' Voor de Universiteit Van Vlaanderen staat Joeri Van Mierlo stil bij at zijn de voordelen en belemmeringen voor de ontwikkelingen op het gebied van elektrische mobiliteit.
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Rijden we over vijf jaar allemaal elektrisch? Wie vanaf 2029 een nieuwe auto wil kopen, zal alleen nog maar kunnen kiezen uit elektrische wagens. Dat heeft de regering in 2021 afgeklopt om zo de klimaatdoelstellingen te kunnen halen. Maar hoe haalbaar is dat? Zijn er wel genoeg laadpalen? En is een batterij wel zoveel milieuvriendelijker? Prof. dr. Joeri Van Mierlo is expert in elektrische voertuigen aan de VUB en doet een voorspelling.
Opinie | Cornelia Genbrugge Opinie | Cornelia Genbrugge 'Niets houdt je tegen om ook te starten met reanimeren' Voor de Universiteit Van Vlaanderen staat Cornelia Genbrugge stil bij de vraag waarom jij moet leren reanimeren.
Video | Gezondheid Video | Gezondheid Waarom moet jij leren reanimeren? Reanimeren kan levens redden, dat hoeft geen betoog. En toch zijn er veel landgenoten die niet weten hoe ze eraan zouden moeten beginnen. Biomedicus Cornelia Genbrugge (UHasselt en KU Leuven) vertelt je hoe je best te werk gaat en wat de reanimatie precies doet in ons lichaam.
Opinie | Sara Bals Opinie | Sara Bals ‘Kijken naar het allerkleinste leidt tot grote veranderingen’ Kijken naar het allerkleinste is de passie van professor fysica Sara Bals (UAntwerpen). In deze aflevering van de Universiteit Van Vlaanderen legt ze uit hoe je de stapeling van individuele atomen in materialen kan bepalen, en hoe deze kennis vervolgens gebruikt kan worden om nieuwe materialen te maken.
Opinie | Jonathan Hendrickx Opinie | Jonathan Hendrickx 'Journalistiek neemt steeds vaker een mening in, en dat is niet (noodzakelijk) negatief' Voor de Universiteit Van Vlaanderen staat Jonathan Hendrickx (VUB) stil bij de vraag of nieuws neutraal kan zijn. 'Er zijn wel degelijk signalen dat neutraliteit langzaam maar zeker wegsijpelt uit journalistiek, precies omwille van de veranderende manieren waarop we als samenleving omgaan met nieuws en informatie.'
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Kan nieuws neutraal zijn? Vroeger had elke politieke strekking zijn eigen krant en radiostation. Dat is intussen ver verleden tijd, of dat lijkt toch zo. Want brengt de intrede van het internet ons niet langzaamaan terug naar die verzuiling? Is dat echt het geval? En hoe kan je daar als nieuwsconsument mee omgaan? Media-onderzoeker Jonathan Hendrickx (VUB) zocht het voor je uit.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Waarom krijg je kippenvel van muziek? Je kent waarschijnlijk een liedje of muziekstuk dat je zo onwaarschijnlijk mooi vindt dat je er koude rillingen van krijgt. Bijzonder toch, dat je zo'n sterke emoties kan ervaren bij muziek. We ontdekken samen met muziekpsycholoog prof. dr. Mark Reybrouck (KU Leuven) wat de wetenschap erover zegt.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Kan een operazangeres écht een glas breken? Operazangeressen in tekenfilms of stripboeken zingen vaak zo luid dat alle glazen in de ruimte kapot springen. Maar is dat in het echt ook mogelijk? Professor en astrofysicus Katrien Kolenberg (KU Leuven, UAntwerpen en VUB) neemt de proef op de som en introduceert je in de wereld van geluidsgolven, stemvorken en exploderende glazen.
Opinie | Francis Mus Opinie | Francis Mus 'Zijn liedteksten nog belangrijk?' 'We moeten weg van het simplistische idee dat het origineel zou primeren op de vertaling, dat de cover of de adaptatie in de schaduw moet blijven van het origineel', schrijft Francis Mus naar aanleiding van zijn college voor de Universiteit Van Vlaanderen over songteksten.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Zijn songteksten wel belangrijk? Hoe vaak gebeurt het niet dat we flarden tekst van popliedjes moeiteloos kunnen meezingen, maar nauwelijks stilstaan bij wat de woorden betekenen? Popmuziek lijkt zich zonder enige moeite wereldwijd te kunnen verspreiden en taalbarrières lijken helemaal geen issue te zijn. Maar begrijpen we wel waar we naar luisteren? Doet de betekenis van de teksten er iets toe? Taalwetenschapper dr. Francis Mus duikt in de liedjesteksten en vertelt je of je wel moet begrijpen wat er gezongen wordt.
Opinie | Niels De Winter Opinie | Niels De Winter 'Hoe fossiele schelpen ons helpen om klimaatverandering juister te voorspellen' Voor de Universiteit Van Vlaanderen staat Niels De Winter stil bij de manier waarop wetenschappers de klimaatverandering beter kunnen voorspellen. Ze kijken daarvoor naar hoe schelpen groeien.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Hoe voorspelt een oester uit de Noordzee het klimaat? Een oester die miljoenen jaren geleden leefde en vandaag een fossiel is, zou ons klimaat wel eens heel precies kunnen voorspellen. Paleoklimatoloog dr. Niels de Winter (VUB) laat zijn glazen bol achterwege, maar neemt ons mee naar zijn labo en toont ons hoe klimaatwetenschappers met fossiele schelpen uitspraken kunnen doen over het klimaat van de toekomst.
